| |
|
|
Van de hieronder volgende werkenlijst
was bij het maken van deze pagina's (maart 2000) nog
veel als "onbekend" genoteerd. Dankzij
verschillende bezoekers is er al heel wat informatie
bij gekomen en het aandeel "onbekend"
behoorlijk teruggedrongen.
Waar u een plaatsnaam vetgedrukt
ziet kunt u doorklikken voor een foto (voor zover ik
die heb) en meer informatie. Vanwege de foto kan het
wat langer duren om de pagina binnen te halen. Vanaf
die pagina kunt u met een link weer terug naar die
waar u nu bent. Bij het orgel van Leerbroek,
een van de vroege orgels van Kruse dus, vindt u een
bestek zoals dat door Kruse is opgesteld.
Interessant, omdat het een soort blauwdruk lijkt voor
zijn verdere werk. Heeft u meer of betere
informatie of een betere foto? Van
harte welkom!!
De
werkenlijst van Kruse
Jaar
|
Plaats
|
Kerk
|
Soort
|
Dispositie
|
| 1883 |
Oldeholtpade |
Ned. Herv. |
verbouw |
14 stemmen, aangeh.
ped. kabinetorgel |
| 1883 |
Nijeholtpade |
Ned.
Herv. |
nieuw |
7
stemmen, I klavier, aangeh. pedaal |
| 1883 |
Dronrijp |
Ned. Herv. |
herstellingen |
18 stemmen, II
klavieren, aangeh. pedaal |
| 1885 |
Kimswerd |
Ned.
Herv. |
restauratie |
onbekend |
| 1886 |
Koog a/d Zaan |
Ned.
Herv. |
nieuw |
6
stemmen, I klavier |
| 1888 |
Hoogezand |
Ned. Herv. |
nieuw |
onbekend |
| 1888 |
Oostermeer |
Ned.
Herv. |
nieuw |
8
stemmen, I klavier, aangeh. pedaal |
| 1889 |
's-Hertogenbosch |
Chr.
Geref. |
nieuw |
onbekend |
| 1889 |
Suawoude |
Chr.
Geref. |
nieuw |
onbekend |
| 1889 |
Hommerts |
Ned. Herv. |
onderhoud |
18 stemmen, II
klavieren, aangeh. pedaal |
| 1890 |
Kollum |
Ned. Geref. |
nieuw |
9 stemmen, I klavier,
aangeh. pedaal |
| 1893 |
Gameren |
Ned. Herv. |
nieuw |
9 stemmen, I klavier,
aangeh. pedaal |
| 1894 |
Kerkwijk |
Ned. Herv. |
nieuw |
6 stemmen, I klavier,
aangeh. pedaal |
| 1894 |
Noordbroek |
Ned. Herv. |
restauratie |
24 stemmen, II
klavieren en pedaal |
| 1894 |
Hoorn (Tersch.) |
Ned.
Herv. |
nieuw |
7
stemmen, I klavier, aangeh. pedaal |
| 1895 |
Wirdum |
Ned. Herv. |
reparatie |
15 stemmen, II
klavieren, aangeh. pedaal |
| 1896 |
Midsland (Tersch.) |
Ned.
Herv. |
nieuw |
ws. 8
stemmen, I klavier, aangeh. pedaal |
| 1898 |
Leerbroek |
Ned.
Herv. |
nieuw |
8
stemmen, I klavier, aangeh. pedaal |
| 1899 |
Rossum |
Ned.
Herv. |
nieuw |
7
stemmen, I klavier, aangeh. pedaal |
| 1901 |
Sint-Annaland |
Ned.
Herv. |
nieuw |
8
stemmen, I klavier, aangeh. pedaal |
| 1902 |
Cadzand |
Ned.
Herv. |
nieuw |
7
stemmen, I klavier, aangeh. pedaal |
| 1902 |
Wommels |
Ned.
Herv. |
restauratie |
15
stemmen, II klavieren, aangeh. pedaal |
| 1903 |
Groede |
Ned.
Herv. |
nieuw |
9
stemmen, I klavier, aangeh. pedaal |
| 1904 |
Montfoort |
Ned. Herv. |
correctie |
21 stemmen, II
klavieren, aangeh. pedaal |
| 1904 |
Balk |
Ned. Herv. |
restauratie |
12 stemmen, I klavier,
aangeh. pedaal |
| 1905 |
Oldeholtwolde |
Ned. Herv. |
nieuw |
8 stemmen, I klavier,
aangeh. pedaal |
| 1906 |
Haarlem |
Ev.Br.Gem.
|
restauratie |
7
stemmen, I klavier, vrij pedaal |
| 1908 |
Nieuwland |
Ned.
Herv. |
nieuw |
8
stemmen, I klavier, aangeh. pedaal |
Het werk van Kruse staat nog in
de traditie van de Noord-Nederlandse (Friese)
orgelmakerijen aan het eind van de 19e eeuw.
Vormgeving en opbouw van kas, wind- en regeerwerk
getuigen daarvan. Op het eerste gezicht zou men vaak
van zijn orgels denken dat ze van van Dam
zijn: het Friese zevendelige orgelfront werd
omstreeks 1860 door de orgelmakers van Dam
geïntroduceerd.
De wat conservatieve Kruse
leverde nog degelijk en ambachtelijk
werk, wat in die tijd bijzonder was,
gezien de bewondering die men had voor de
technologie; het pijpwerk betrok hij van elders, wat
rond de eeuwwisseling meer gebeurde.
De verschillende
registerfamilies in het 19e eeuwse kerkorgel hadden
zo hun eigen functie. Van de prestanten werd een vol
en krachtig geluid verlangd voor de begeleiding, de
fluiten moesten vol maar toch ook liefelijk klinken
en de strijkers hadden ook hun eigen functie. De
trompet moest stevig klinken in het totale klankbeeld
van het orgel. Het werk van Kruse beantwoordt aan
deze omschrijving. Vulstemmen als Mixtuur en
Sesquialter ontbreken (zie echter ook Kerkwijk) en
het aantal achtvoeten bij orgels met de omvang die
hij doorgaans bouwde, van kleine bezetting dus, is
vrij groot: de invloed van het muzikaal denken rond
de eeuwwisseling; de vulstemmen die heden ten dage op
zijn orgels worden aangetroffen zijn latere
toevoegingen.
kenmerken van
zijn orgels:
- de vormgeving van de vazen
en de lier op de fronttorens
- het voortzetten van de
lijnen van de kasstijlen tot in de balustrade
onder de kas
- de hoorn de
overvloeds in de zijpartijen (bij
zijn latere orgels)
Vermeldenswaard is nog dat in
het Nieuwlandse orgel op één van de deuren een
plakker zit met de tekst: Orgel 14.
Verder staat er op een deur geschreven: Eldik,
Tiel 1889.
De heer N.G. van den Oosterkamp
uit Elst liet mij weten dat Eldik
een vrij onbekende, vermoedelijk vooral regionaal
werkende orgelbouwer was. Eén van zijn werken was
het orgel in de N.H. kerk van Kamerik, dat hij in
1898 bouwde. Het zou kunnen dat Eldik de kasten
bouwde voor de opdrachten die Kruse in deze regio
kreeg. Opvallend blijft dan toch het jaartal dat in
de deur in Nieuwland staat: 1889, terwijl het orgel
pas in 1908 is opgeleverd.
|