In mei heb ik zes weken studieverlof genoten,
wat ik besteed heb aan ... Elvis Presley.

Dit jaar 25 jaar dood, zoals je ongetwijfeld hebt vernomen.
Als liefhebber van hem, sinds 1977, heb ik in januari 2002
een kerkdienst gevuld met zijn gospels.

De hausse aan reacties uit binnen en buitenland heeft mij verbijsterd.
Mensen die hun hele levensverhaal opstuurden,
met als kern hoe zij het geloof hebben behouden
dankzij de warmbloedige gospels van Elvis,
in wiens muziek zij warmte vonden en in wiens leven zij hun eigen (on)geluk herkenden.

De zes weken in mei heb ik gebruikt om een drietal boeken te lezen
en me voor te bereiden op een Elvis Memorial Festival in Tilburg op 16 augustus.
Ik was gevraagd om dat met een serieuze beschouwing over Elvis te openen.

Mijn bevindingen tijdens het studieverlof heb ik verwoord in bijgaand artikel
dat gestaan heeft in de Volkskrant van 16 augustus j.l..

voor meer informatie zie ook mijn website: www.elvisgospel.nl

In deze intrigerende roman ontmoette ik een Maria,
die anders was dan de Maria Magdalena zoals ik die uit de bijbel en traditie kende.
De auteur baseerde haar fictieve roman op oude vroegchristelijke teksten
die enkele decennia terug,
opgedolven uit het Egyptische zand,
aan de vergetelheid zijn ontrukt.

Het wekte mijn belangstelling voor deze vrouw en voor haar geschiedenis en betekenis.
Maria Magdalena had een prominente rol:
zij was de eerste getuige van het Paasevangelie.

Maria Magdalena trok een spoor door de geschiedenis.
In deze geschiedenis kwamen sommige bijbelse vrouwenfiguren in één persoon samen.
Op andere momenten werd er een wissel getrokken,
kwam ze op een zijspoor terecht
of ging haar betekenis uiteen in elkaar bestrijdende opinies en geloofswerelden.
Maar hoe dan ook, zij bleef mensen de eeuwen door aanspreken.
Niet alleen in verheven theologisch dispuut,
maar ook in eenvoudige devotie.
Zo trok en trekt zij haar spoor.
In kerk en in kunst.
In boek en film.
In verleden en heden. (hfst. 3)

De studie bracht mij op bijbels-exegetische noties
(hfst. 1 en 2)

en ontwikkelingen in het vroege christendom,
met als bijzonder aandachtspunt de gnosis en de rol van vrouwen
(hfst 4).

Actuele vraagstukken
rond opdracht en identiteit van gelovigen en kerk anno 2003 dienden zich aan
en prikkelden om tot een theologische waardering van (het evangelie naar) Maria Magdalena te komen
(hfst 5 en 6).

Het studieverslag telt 52 A-4 pagina's.
Op de voorkant zijn in kleur enkele afbeeldingen van Maria Magdalena opgenomen.

Noordwijkerhout, 30 september 2003 Gert Binnendijk

Ik zag het als een uitdaging om in mijn studieverlof
de gang die deze gemeente gemaakt heeft na te gaan
en het hoe,
maar vooral het waarom en waartoe
van die ontwikkeling te verhelderen.

Voor mijzelf en voor ieder die daarin zou zijn geïnteresseerd.

We doen een hoop leuke dingen in Camminghaburen,
met muziek, met liturgie, met creatieve werkvormen.
Maar:

Het verhaal laat zich lezen als een 'geestelijke levensloop' van de gemeente.
Het is een min of meer meditatieve tekst, die je niet zomaar even snel doorleest.
Hij vraagt erom rustig gelezen te worden
en om, wat er in je opkomt, de tijd van overwegen te geven.
De indeling in kolommen bedoelt aan deze 'meditatieve lezing' behulpzaam te zijn.

Helemaal achterin is een lijst met boeken te vinden waar ik mij schatplichtig aan voel.

Hoofdstuk I
Inleiding en litteratuuropgave

Hoofdstuk II
Korte geschiedenis van het kerklied

De eerste eeuwen
Zes eeuwen Gregoriaans
De late middeleeuwen
De reformatie
18e, 19e en 1e helft 20e eeuw
1973 tot heden
Overzicht van nieuwe liedbundels
Stromingen in Protestantse Kerk in Nederland

Hoofdstuk III
Het kerklied in alle verscheidenheid
liturgisch lied
psalmen
bijbelliederen
gezangen

Hoofdstuk IV

Kenmerken van het kerklied
naar inhoud = tekst
naar vorm = muziek
naar context

Hoofdstuk V
Conclusies en aanbevelingen

Het geheel is beknopt gehouden, 13 pagina's

Kleine verkenning in vogelvlucht
van het landschap van actuele ontwikkelingen in
de kerkmuziek,
het kerklied,
de kerkmuziek-opleidingen,
de rol van muziek in spiritualiteit en pastoraat.

Met verslag van bezoeken op vier plekken
waar muziek een markante en onderling uiteenlopende rol vervult
in het kerkzijn,

plus prikkelende aanbevelingen voor kerkelijk beleid

hieronder volgt de inhoudsopgave:

...in augustus 2004 rondde ik de kerkelijke opleiding af met een studie naar
'kerkelijke presentie' in de Vinex-wijk (Het Wateringse Veld)
waar ik sinds 2002 als pastoraal medewerker aan verbonden ben.

De scriptie beschrijft het proces/ de geschiedenis van deze kerkelijke presentie
en ik probeer te verhelderen dat de visie op kerk-zijn en present-zijn bepalend zijn
voor de manier waarop; de snelheid waarmee het proces verlopen is.

Ik laat zien dat ik in dit deel van mijn werk de gelovige die 'niet zo'n kerkganger' is volstrekt serieus neem
en hoe juist deze buitenkerkelijke gelovige graag deelneemt aan gelegenheden
waarbinnen hij/zij het geloof delen wil.

Tegelijkertijd blijf ik in mijn opvattingen over geloof en gelovig handelen trouw aan
het getuigenis van de Schriften over geloven.

"in de wijk geloven" is de spannende uitdaging waar alle betrokkenen als belanghebbenden voor staan...

Het onderwerp van mijn studieverlof was ’het lijden van de Messias’.

Geprikkeld was ik door het boek van Prof. A. van de Beek, De Kring om de Messias.
Zijn stelling
. dat Israël (en daarin de Messias) moèt lijden,
. dat de geschiedenis van Israël persé een lijdens-ge-schiedenis is,
. tot en met de holocaust,
. en dat juist in dat lijden God te vinden is,
stuitte mij zeer tegen de borst.

Ik meende dat in de bijbel een heel ander geluid klinkt.
Dat het lijden niet als een noodlot boven het hoofd hangt
en dat het programma van de Messias luidt:
Het lijden de wereld uit, te beginnen uit Israël.

Toch staat in diezelfde bijbel dat de Christus moest lijden.
Dat zegt de opgestane Heer tegen de teleurgestelde Emmausgangers.

Dat zinnetje werd het uitgangspunt van mijn studieverlof:
‘Weten jullie dan niet, dat de Messias dit alles moest lijden.’

En dat begint Hij vanuit de Schriften uit te leggen, vanaf Mozes en de Profeten.

Als raam fungeerde - als altijd - de liturgie.
En natuurlijk heb ik nog iets gezegd over het genoemde boek van Van de Beek.

beschrijving inhoud In dit studieverslag (59 blz.) komen drie zaken aan de orde
die gaandeweg meer met elkaar te maken blijken te hebben
dan aanvankelijk werd gedacht:

1. bespreking van “De stem van de roepende”, van G.D.J.Dingemans

2. bestudering van de Keltische spiritualiteit,
nader toegespitst op de onlangs verschenen liederenbundel van Iona

3. bestudering van het verschijnsel van het “levensboek”.

Behalve aan het genoemde werk van Dingemans is voor deze studie geput uit literatuur van o.a.
Max Wildiers,
Ian Bradley,
Esther de Waal,
John O’Donohue,
Michael Lerner
en Philip Newell.

Tegelijk met dit studieverslag verscheen er een boekje met een verslag van een kerkenpad,
getiteld “Op weg naar Zuilen”.
Tijdens het studieverlof werden de vrije zondagen gebruikt om een aantal kerken te verkennen.
Het boekje bevat een persoonlijk, anekdotisch getint verslag daarvan.

-

In 2005 bracht ik mijn drie maanden studieverlof door op Tenerife.
De eerste maand werd besteed aan het lezen van boeken rond het thema ‘geloof en emoties’,
de 2e en 3e maand ontstond het boek ‘Contact met God’.

Het thema is verbinding.
Al schrijvend merkte ik, dat leven en groeien in contact met God voor mij betekent
een leven in verbinding met mezelf, met anderen, met de aarde, en met God.
Het één kan niet zonder het ander.

In mijn eigen beleving is de christelijke traditie verweven geraakt
met allerlei elementen uit het nieuwetijdsdenken,
ook daar zoek ik in het boek naar de verbinding.

Ter verduidelijking van het theoretische deel zijn er veel persoonlijke ervaringen toegevoegd,
enkele verhalen en gedichten.
Naast theoretisch en persoonlijk wilde ik ook praktisch zijn,
met tips en bijvoorbeeld meditatie-oefeningen.

Tijdens mijn studieverlof maakte ik (samen met mijn vriendin)
een pelgrimstocht met de fiets
van de oecumenische communiteit in Taizé (Frankrijk) naar Santiago de Compostela
en Kaap Finisterre in Noordwest Spanje en weer terug.
De Tocht duurde zeventig dagen.

Santiago de Compostela is een bekende katholieke pelgrimsroute,
die bestaat vanaf ca. de negende eeuw.
Daarvoor was er al wel een pelgrimsroute naar Noordwest Spanje.
Deze oudere route leidt naar de kust van Noordwest Spanje,
naar Cabo Finisterre, 'einde van het land'
De pelgrimsroute naar Cabo Finisterrre is bekend uit de gnostische - en Keltische traditie.

Over de twee hoofddoelen van deze reis staat in het verslag zelf het één en ander te lezen.
Het zijn geen doelen die makkelijk meetbaar zijn.
Het zijn überhaupt geen doelen waarvan je op enig moment zou kunnen zeggen
dat het volledig bereikt is. Laat ik me hier beperken tot een enkele opmerking.
Eén van de doelen die ik me gesteld heb is leren thuis te komen bij mezelf.
Een lange tijd nergens thuis zijn wil ik zien als een uitnodiging
om bij mezelf thuis te komen.
Een tweede doelstelling is het leren bewaren van gelijkmoedigheid.
Dit is een term die de mysticus meester Eckhart (dertiende eeuw) hanteert.
In het verslag staat er meer over te lezen.

Het werd een geweldige tocht van tien weken.
Uitputtend, maar verrijkend; op eigen kracht, maar gedragen door zovele mensen en de hemel zelf.

Roeland Wijkhuizen.