Voorpagina artikel uit het blad van de werkbegeleiding voor predikanten
jg.1 nr.3, juli 2000

Kerkelijke cultuurverschillen in het werk van de predikant/e.

Er is al regelmatig over gesproken, er zijn bijeenkomsten geweest met dit thema, het blijft actueel:
wat zijn nu eigenlijk de cultuurverschillen in de drie verschillende kerken?
Wij als werkbegeleiders komen er regelmatig mee in aanraking.
En we hebben ieder zo ook wel onze eigen gedachten over deze zaken.
Toch is het niet eenvoudig kort onder woorden te brengen waar het hem precies in zit.
Vooroordelen genoeg, maar dekken díe de werkelijkheid of zijn ze slechts karikatuur.

In dit bulletin willen we de ervaringen van de werkvloer met elkaar delen.
Zijn er collega's die bijzondere ervaringen hebben over de verschillen van kerkcultuur en de invloed die dat op hun werk kan hebben? Het lijkt ons wenselijk dat hierover meer geschreven wordt.

Laat ik met een voorbeeld beginnen, dat ik zelf heb meegemaakt:

Er ontstond een conflict tussen een hervormd en een gereformeerd predikant. Ze waren samen in één gemeente en waren beiden bij de SoW-kerkenraadsvergaderingen aanwezig. Er moest een belangrijk punt besproken worden, waar de visie van ieder belangrijk was. De hervormde predikant vroeg aan zijn collega om deze zaak van te voren met elkaar door te spreken, zodat zij beiden in ieder geval in de kerkenraad niet tegenover elkaar zouden staan. Hij zei tegen zijn hervormde collega: Nee, ik wil het niet met je van tevoren doorspreken, ik wil tijdens de kerkenraad met de andere kerkenraadsleden gewoon brainstormen over deze zaak. Anders lijkt het net alsof wij iets van tevoren bekokstoven. Dat vind ik niet eerlijk. Gevolg: beide predikanten gingen elkaar steeds meer wantrouwen.

Wat is hier het probleem?

Het is 'hervormd' om als collega's onder elkaar eerst te brainstormen over een zaak,
zodat de predikanten helder en éénduidig op de kerkenraad kunnen optreden.
Zij kunnen immers in belangrijke zaken mogelijk een 'tegenover' zijn van de kerkenraad?
Het is wijs, zo'n overleg..

Het is 'gereformeerd' om als predikant in de kerkenraad 'gelijke' te zijn met de andere ambtsdragers.
Op de kerkenraad zelf moet het gebeuren: de meningsvorming.
Predikanten moeten geen 'voorprong' nemen en alles van tevoren bekokstoven.
Het is wijs en correct van tevoren niet met de collega over de zaak te spreken,
dat belemmert het proces dat de kerkenraad moet gaan.

Omdat beide collega's zich deze achtergrond van motieven van handelen (wat scherp neergezet om het helder te maken) niet realiseerden, ontstond een sfeer van wantrouwen, die pas weer opgeheven werd toen aan hen werd uitgelegd welke krachten hier speelden. .

De gereformeerde predikant interpreteerde
het gedrag van zijn collega zo:

hij wil mij voor zijn karretje spannen, dan kan ik tijdens de kerkenraad niet meer mijn eigen visie vertellen.

De hervormde predikant dacht:

hij vertrouwt mij niet, hij wil tegen mij zijn in de kerkenraad, hij is bij voorbaat al tegen mijn visie, zonder dat hij weet wat het is.

Eén voorbeeld uit de praktijk.
Er zijn vast nog wel meer incidenten in te brengen.
Het helpt ons bewust te worden van krachten die kunnen spelen in het Samen op Weg proces
dat wij allen in meerdere of mindere mate moeten gaan.

Om meer helderheid te krijgen over deze problematiek is het aan te raden er iets over te lezen.
Een paar jaar geleden is een heel handzame brochure uitgekomen
in de serie TOERUSTING met als titel:

Hervormd en Gereformeerd van huis uit.

Het is nog te bestellen bij het landelijk dienstencentrum.

Graag reakties!
Deze kunnen gestuurd worden naar:
Secretariaat Werkbegeleiding Predikanten
p/a LDC, KTO, Postbus 8505, 3503 RM Utrecht
Of email: g.biermans@sowkerken.nl

Nelleke Boonstra