Let op de rode lijn, die representeert de kustlijn anno 1990. De dikke groene lijnen zijn dijken.
Over dorpen en buurtschappen op
Schouwen
BRIJDORPE. Dorpje binnen de inmiddels opgeheven gemeente
Duivendijke.
KOUDEKERKE. Deel van Zuidland, op Schouwen. Bij de opheffing
in 1558 werd het bij Haamstede gevoegd.
LOOPERSKAPELLE. Buurtschap binnen de inmiddels opgeheven
gemeente Duivendijke.
MORIAANSHOOFD. Buurtschap binnen de inmiddels opgeheven
gemeente Kerkwerve.
NIEUWERKERKE. Dorp binnen de inmiddels opgeheven gemeente
Kerkwerve.
RENGERSKERKE. Deel van Zuidland, op Schouwen, in de buurt van
de huidige Prommelsluis. In de 14e eeuw zelfstandige parochie.
Bij de opheffing in 1558 werd het bij Kerwerve gevoegd. Het
dorpje is in 1662 bijna geheel verdwenen. Het paard in het wapen
herinnert aan de vroegere vermaarde paardenmarkt.
ZUIDLAND. Op de plaats waar nu de Hammen liggen, een zeer
diepe geul in de Oosterschelde, bevond zich in de Middeleeuwen
Zuidland. Eén van de "zesden" van Schouwen. Het
belangrijkste dorp was Zuidkerke. Tegen 1600 was heel Zuidland
door herhaalde dijkvallen vrijwel geheel verdwenen. Voor 1500
zijn verloren gegaan: Jackenskerke (St.-Jacobskerke),
Klaaskinderkerke, een deel van Simonskerke en Weldamme. Tussen
1500 en 1550 gingen verloren Brieskerke, Lookshaven, Serooshaven,
Simonskerke en Zuidkerke (er zijn aanwijzingen dat dit hoofddorp
als Nieuw Zuidkerke herbouwd is). Tussen 1550 en 1600 werden
buitendijks: Borrendamme, Rodee en belangrijke gedeelten van
Koudekerke en Rengerskerke. Tenslotte tussen 1600 en 1700 gingen
de resten van Koudekerke en Rengerskerke verloren.
Op de oude kaart uit 1540 die op deze site te vinden is, is in
rood de huidige kustlijn ingetekend. Hierdoor is duidelijk te
zien hoe Schouwen in de loop der jaren is veranderd. De inlagen
op deze oude kaart zijn niet de huidige inlagen. In de loop der
tijd is men steeds voor de zee terug getrokken. Eertijdse
binnendijken werden buitendijken, wanneer de oude zeedijk het
begaf. Vervolgens werden er weer nieuwe binnendijken aangelegd
waardoor er nieuwe inlagen ontstonden.
N.B.
Waar in de teksten de plaats Serooskerke wordt genoemd, wordt steeds Serooskerke op Schouwen bedoeld. Als Serooskerke op Walcheren wordt bedoeld, dan staat er (W) achter.
Waar van Zuidland wordt gesproken gaat het, mits speciaal vermeld, om het hierboven beschreven verdwenen Zuidland op Schouwen.