De Kolonisten van Catan is een strategisch bordspel waarbij de spelers (drie of vier) een eiland vol moeten bouwen met dorpen en of steden, waarbij deze dorpen en steden geteld worden als resp. 1 of 2 overwinningspunten. Een dorp of stad ligt te midden van een aantal gebieden, zoals weide, bos, graanvelden, ertsgebied of gebergte. Wanneer met de dobbelsteen een getal wordt gegooid dat overeenkomt met het overeenkomende getal in een bepaald gebied, dan krijgen alle spelers die een dorp of stad in dat gebied hebben de bij dat gebied horende grondstof (bijv. rood heeft een dorpje op een bos met nummer 6 --> er wordt zes gegooid --> rood krijgt nu 1 houtgrondstof). Met de verkregen grondstoffen kan met elkaar gehandeld worden en kunnen nieuwe wegen, dorpen en steden etc worden gekocht. De eerste met 10 overwinningspunten wint het spel !

BEKORINGSFAKTOR:
De doos heeft een zeer karakteristiek uiterlijk: het silhouet van een dorp tegen een ondergaande zon, en nodigt je uit om de doos beter te bekijken. De doos is groot en stevig en voelt gevuld aan, een goede uitnodiging tot het kopen van dit spel.

SPELMATERIAAL:
Het spelbord, de handleiding en de spelstukken spreken vrijwel iedereen direkt aan: een mooi speelveld bestaande uit stevige, grote en duidelijk bedrukte 6-hoekige tegels, een handleiding die aan de ene zijde een goede introduktie tot het spel geeft en aan de andere zijde een diepere uitleg, en ten slotte mooie houten speelstukjes in de kleuren wit, oranje, rood en zwart. Net als bij Tikal ben ik nooit zo gecharmeerd van zwarte speelstukken, ik vind ze namelijk niet zo duidelijk op het speelveld te zien, maar ja, je kunt niet alles hebben zoals je het wilt.

BEGINNERS?:
Aanvankelijk lijkt de Kolonisten, want zo wordt het spel vaak kortweg genoemd, een ingewikkeld spel, maar al snel zul je als beginnende speler merken dat dat allemaal wel meevalt: dobbelen, grondstoffen ontvangen, handelen en ten slotte inkopen. Piece of cake.

GEVORDERDEN?:
Naarmate je Kolonisten vaker speelt zul je merken dat er aantal vaste punten in het spel zijn waar je jouw taktische vaardigheden op los kunt laten. Het begint al bij het begin van spel, het plaatsen van dorp en stad: wanneer deze goed geplaatst zijn dan heb je al een riante uitgangspositie. Ook het management van je grondstofkaarten is belangrijk, en ten slotte het handelen met je medespelers. Soms komt er zelfs wat bluf bij kijken,

SPELPLEZIER KORTE TERMIJN:
Het spel is ideaal als instapspel, en zal in eerste instantie een brede laag van de bevolking, jong en oud, zeer aanspreken.

SPELPLEZIER LANGE TERMIJN:
Het spel blijft leuk over de lange termijn, maar toch zul je tot het besef komen dat de kansfaktor in Kolonisten best groot, want afhankelijk van de dobbelsteen, is. Dit gaat , zeker in het licht van latere spellen waar deze kansfaktor niet aanwezig of in ieder geval veel minder is, op den duur irriteren. Ook een spel tussen beginners en gevorderden verloopt niet evenwichtig. de gevorderden kennen de trucjes en foefjes maar al te goed en zullen minder plezier beleven aan een partij met beginners, de beginners daarentegen zouden kunnen afknappen op de trucjes van de gevorderden..

STRATEGIE/GELUK:
Zoals hierboven reeds beschreven vind ik Catan een uitermate leuk spel, maar echt heel strategisch is het niet. Er is met de dobbelstenen een zeer hoge kansfaktor aanwezig. Je kunt je dorpen en steden op de prachtigste plekken hebben gebouwd, als er niet in jouw straatje gedobbeld wordt dan ben je toch nergens.

Mijn worp =
Gerard's worp =
Christine's worp =
Arno's worp =
-----------------------------
Eindworp =
De kolonisten van Catan is een uitermate onderhoudend en gezellig spel, dat een perfekte instapmogelijkheid biedt in de wereld van de bordspellen. Het ziet er allemaal mooi en stevig uit. Op de langere termijn gaat het spel echter, met name door de hoge kansfaktor, vervelen en zul je uit gaan kijken naar andere spellen met meer strategie en minder geluk
Catan is ronduit het meest populaire spel wat hier op deze site genoemd wordt, en is Speelgoed van het Jaar 1999. Ik ben zelf doorgestoten naar bordspellen met meer diepgang, maar besef terdege dat dit spel naast Carcassone en Ticket to Ride in de kast moet staan van een ieder die ook maar een klein beetje van bordspellen houdt.

Steden en Ridders:
De uitbreiding Steden en Ridders is naar mijn mening naast het Sternenschiff Catan kaartspel het beste wat de Catan-reeks te bieden heeft. Het lijkt wel of de puntjes in deze uitbreiding nog wat meer op de i zijn gezet: er is nu een piratenschip (door het spelmechanisme gegenereerd) die door de gezamenlijke riddermacht moet worden tegengehouden (de speler met de grootste inbreng krijgt een beloning, en bij falen krijgt de speler met de kleinste inbreng straf), en er is nu naast grondstoffen ook handelswaar, waarmee de spelers zekere voordelen kunnen aanschaffen etc. Er is ook wel één groot nadeel aan deze versie: het spel gaat, zeker met de uitbreiding voor 5 en 6 spelers erbij, soms wel heel erg lang duren.

Historische scenarios I en II:
Deze losstaande spellen, waarvan deel I al wat langer en deel II zeer recent uit is in Nederland, zijn leuk gevonden binnen de historische setting waarin ze geplaatst zijn, zoals bijv. Alexander de Grote of pyramiden, en zijn daarom best leuk om af en toe eens op tafel te laten verschijnen, doch van grote meerwaarde zijn ze echter niet.

De Prehistorie van Catan:
Dit is een aardige Catan-variant, die terecht de Nederlandse speelgoedwinkels heeft bereikt. Alle spelers starten in Afrika, en verspreiden zich met beweeglijke speelstukken, de "nomaden", over de wereld. Maak de verspreiding van de mensheid, in spelvorm en met een stevige Catan-smaak, mee. Een mooie doos, prachtige materialen en een duidelijke handleiding zorgen naast de goede speelervaring ervoor dat het moeite waard is om dit spel naast het basisspel aan te schaffen.

Die Siedler von Catan reisversie:
Dit is het basis-bordspel in een grappig klein doos met een spelbord met gaatjes, waar de speelstukjes ingeprikt kunnen worden, zodat je dit spel zelfs onderweg in een hobbelige trein, auto, vliegtuig kunt spelen. Vooral leuk als gadget voor de fervente Catan-fan, of voor de zelden spelende speler met een krap budget, want 12 euro is een leuk prijsje. Let wel, deze versie is alleen in Duitsland verkrijgbaar!

De Kolonisten van Catan, het Kaartspel:
De best verkochte spin-off van het Kolonisten-bordspel is wel dit kaartspel voor twee spelers. In dit spel ontwikkelen de spelers ieder aan hun eigen kant hun eigen rijkje: het begint met een dorpje met wat landerijen (graanvelden, weiden, bossen, ertsbergen en kleigebied), maar via aan te schaffen wegen kunnen er meer dorpen en dus ook landerijen bij komen. Elk dorp kan twee gebouwen bevatten, die gebouwd worden door een gebouwen-handkaart tegen betaling van grondstoffen uit te spelen. Gebouwen hebben vaak positieve effekten op het rijkje van de speler of geven gewoon overwinningspunten. Wanneer een dorp een stad wordt (door betaling van de juiste grondstoffen) dan levert dit een extra overwinningspunt op, maar bovendien mogen er vier i.p.v. twee gebouwen in een stad staan. Aktie-handkaarten geven venijn in het spel, en een speciale dobbelsteen zorgt voor onverwachte gebeurtenissen. Net als bij het bordspel wordt de grondstoffenopbrengst bepaald door de worp van een traditionele dobbelsteen. Kortom: een strategisch, niet al te diepgaand, maar toch knus tweespeler-spel voor de lange winteravonden! Overigens zijn er inmiddels al vele uitbreidingen verschenen voor het basisspel.

Sternenschiff Catan: (Klik hier om naar de Sternenschiff Catan Light te gaan)
Persoonlijk vind ik de Sternenschiff-variant van het Kolonisten kaartspel net iets beter uitgewerkt en dus leuker dan het Kolonisten kaartspel. Beide spelers hebben nu een ruimteschip voor zich liggen, dat -vergelijkbaar met de gebouwen uit het Kolonisten kaartspel- geupgraded kan worden met handige voorzieningen. In het midden van het speelveld liggen vijf stapels verdekte kaarten die een vlucht door de ruimte simuleren. Zo kan je planeten koloniseren of verdragen aangaan met handelsplaneten (en dus meer grondstoffen krijgen). Ook kan je ruimtepiraten tegenkomen, en soms genoodzaakt zijn daarmee slag te leveren! Het aanschaffen van boordkanonnen geeft meer slagkracht, en het aanschaffen van aandrijfmotoren laat je meer van de ruimte verkennen.
Sternenschiff Catan heeft een pittige handleiding (lang en in het Duits) maar blijkt zeer leuk te zijn, mits men houdt van het science-fiction-thema.

Die Sternenfahrer von Catan:
Dit spel is een oudere afgeleide van het Kolonisten van Catan basisspel en is nooit in Nederland uitgegeven. Het spel zit in een gigantische doos vanwege een viertal grote raketten, waarmee elke speler "dobbelt" en de vaardigheden van zijn ruimteschip bijhoudt (opslagruimte, motorkracht en kanonnen). Het speelbord is van een indrukwekkende grootte, en ook de andere materialen zijn dik in orde. Alleen zijn de eerder genoemde raketten erg kwetsbaar wanneer men er extra motorkracht aan wil klikken: geregeld breekt er dan een stukje af. Net als in het basisspel wordt er bij de start van een spelerbeurt gedobbeld en kunnen er grondstoffen worden geincasseerd, maar toch zitten er genoeg andere aantrekkelijke elementen in dit spel om het toch uitdagend te maken: het reizen met je schepen en het stichten van koloniën en handelsstations, het ontmoeten van vreemde volken, en natuurlijk -zie ook het kaartspel- de onverwachte gebeurtenissen, zoals ontmoetingen met piraten.
Voor degenen die eens licht willen afwijken van het Catan basisspel en zich aangetrokken voelen tot het ruimte-thema een aanrader met een helaas ietwat hoge prijs.

Candamir:

Beschrijving: We zoomen in op het eiland Catan en zien een vredig dorpje, liggend in een grasgroene weide en aan een zacht stromende rivier. Westelijk van het dorp liggen de ruisende bossen, en oostelijk van het dorp liggen de koele bergen. We zoomen nog verder in op het dorp, en zien de huizen van enkele belangrijke inwoners van het dorp: Jared, de graanboer, die de graanvoorraad beheert. Brigitta, de heks, die drankjes brouwt die jouw karaktereigenschappen tijdelijk versterken of die jouw concurrenten vergiftigen. En daar is Osmund, de schaapsherder, die openstaat voor een veelheid aan giften. En ten slotte de sterke Candamir, de houthakker, verantwoordelijk voor de bouw van de hutten in het dorp. Elke ochtend beslis je, dorpeling ofwel speler, wat je die dag gaat doen: trek je de natuur in of blijf je rustig in het dorp en ga je dan bouwen en brouwen? Wie de natuur intrekt gaat niet zomaar op reis, nee, als dorpeling heb je altijd een bepaald doel -liggend in berg, bos of weide- voor ogen. Een doel dat jou rijkdom, in de vorm van grondstoffen (huiden, erts en hout), en/of ervaring, nodig om één van jouw vier karaktereigenschappen (charisma, slagvaardigheid, behendigheid en kracht) te verscherpen, zal geven. Op jouw missie kom je geregeld voor moeilijke keuzes te staan: neem ik de korte route, maar moet ik dan wel het gevecht aan met een beer, een wolf of een slang, met het risico levenspunten te verliezen en de missie vroegtijdig te beeindigen? Of neem ik de veilige, lange route, en pik ik onderweg natuurprodukten op als honing, kruiden en paddestoelen, nodig om magische drankjes mee te maken? Door dieren te verslaan, door Candamir te helpen met het omhakken van een boom, of door het vinden van de eerder genoemde natuurprodukten verrijk je jezelf tijdens de reis, en bovendien wacht er een grote beloning bij het bereiken van het einddoel.
De volgende dag kun je de gevonden produkten bouwen en brouwen: de grondstoffen kunnen omgebouwd worden tot schatten, die nodig zijn om bezit en dus aanzien te verwerven bij Jared, Brigitta, Osmund en Candamir, en de natuurprodukten zijn nodig om hartversterkers en vergiften te brouwen, nodig om de volgende missie makkelijker te doorlopen.

En zo kabbelt de worsteling om te overleven voort, totdat één van jullie genoeg aanzien heeft verworven om zich de leider over dorp te mogen noemen !
Bespreking:
Mijn worp =
Arno's worp=
Albert's worp=
-----------------------------
Eindworp =
De doos van Candamir hoort onmiskenbaar thuis in de Catan-serie, als je hem ziet: zelfde vorm en grootte, en ook hetzelfde gebruikte lettertype. Wanneer het spel eenmaal opgezet is (nog een aardig klusje gezien de vele materialen) dan zijn er meer overeenkomsten: de grondstoffenkaartjes erts en hout, de bekende dobbelsteen, en de weliswaar kleinere zeshoekige legtegeltjes.
Maar het zijn uiteindelijk de verschillen die het meest opvallen. In Candamir heeft elke speler een eigen speelbordje, waarop voor zijn karakter belangrijke zaken worden bijgehouden, zoals de sterkte van de vier karaktereigenschappen, de hoeveelheid drankjes die men bezit en het aantal levenspunten (met 4 levenspunten mag men maximaal vier stapjes maken over het speelveld, met 3 levenspunten max. drie etc.). Elke missie, die een speler onderneemt, wordt gestart vanuit het dorp, en de manier waarop deze missie verloopt is bijzonder origineel: elke keer wanneer men een stap over het speelveld moet maken wordt er een wegkaart opengedraaid. Op deze wegkaart staan de vier windrichtingen, en het is nu aan de speler om te beslissen in welke windrichting men een stapje wil maken. Deze beslissing zou eenvoudig zijn, ware het niet dat er in elke windrichting steeds weer bepaalde voor-en nadelen aanwezig zijn, en dat maakt de missie weliswaar kansrijk, maar vooral spannend en onderhoudend.

Wij waren erg gecharmeerd van Candamir, vanwege de originele spelmechanismen die perfekt in het warme spelthema passen. Men zou Candamir gebrek aan interaktie kunnen verwijten, want hoewel er net als in de andere Catanspellen onderling gehandeld kan worden, wordt dit in Candamir betrekkelijk weinig gedaan. Iedereen speelt inderdaad zijn eigen spelletje, zoals dat ook erg het geval is bij het Kolonisten kaartspel, maar ons deerde dat niet, want dit is zo'n spel waarbij je jouw tegenstanders, wanneer zij aan de beurt zijn, gewoon meehelpt (alleen het gebruik van de Met-drank moet je hem niet voorstellen). Candamir is wat ons betreft een topspel, maar is wellicht net iets te ingewikkeld om het Catan-basisspel in zijn wereldwijde zegetocht te volgen.
Ook Candamir is -naast een leuk spel voor volwassenen- een sterk familiespel. Ongetwijfeld zal dit spel door 999Games uitgegeven gaan worden in Nederland!

Elasund:

Beschrijving: In Elasund gaan de spelers een stad, die aan zee ligt, inrichten, op een gebied gevuld met vierkanten veldjes. De spelers starten het spel met ieder twee gebouwen in het gebied. Aan de vertikale kust zijn havens gelegen, die van boven naar beneden de nummers 2 t/m 12 hebben, waarbij de 7 wordt overgeslagen. Aan het begin van de beurt werpt de speler 2 dobbelstenen, en de uitkomst bepaalt in welke haven het schip neergezet wordt. Alle gebouwen die gelegen zijn de rij waar het schip nu staat ontvangen inkomsten: de inkomsten zijn in dit spel geen erts, graan, etc. , maar goud- en machtskaarten. Met goudkaarten kan men gebouwen bouwen. Deze gebouwen leveren weer nieuwe inkomsten of zegepunten op.En door (combinaties van) machtkaartjes kunnen sommige standaard-regels omzeild worden
Men kan echter niet zomaar een gebouw plaatsen, daarvoor moet er eerst een zeker aantal bouwbrieven op het speelveld worden geplaatst. Het plaatsen van bouwbrieven kost geld, maar men mag ook de bouwbrieven van andere spelers ge-, of liever gezegd misbruiken om een gebouw te plaatsen.
Gebouwen kunnen overbouwd worden met grotere gebouwen, en door het uitspelen van de juiste combinatie van machtskaartjes kan men een gebouw overbouwen met een even groot gebouw. Zo ontstaat er een interessante strijd tussen de spelers, waarin bouwbrieven, machtskaartjes, bouwen en overbouwen de belangrijkste elementen zijn.
Bespreking:
Wat zijn de gelijkenissen met het Catan-basisspel, zult u zich afvragen? Welnu, er wordt gedobbeld aan het begin van de beurt, en bij een worp van 7 doet de rover wederom zijn werk. Verder zijn uit het Kolonisten-kaartspel de handelspunten op leuke wijze overgenomen. Maar dan houdt de gelijkenis eigenlijk wel op. En dat geeft ook niet, want Elasund is een spel dat, net als voorganger Candamir, stevig op zijn eigen benen staat. Een nadeel is dat er veel (eigen) speelstukken in het spel zijn, wat de overzichtelijkheid niet ten goede komt. Maar anderzijds is Elasund, zeker in vergelijking met Candamir, een veel interactiever spel, men kan hier veel minder zijn eigen spelletje spelen, want de anderen kunnen sterk ingrijpen in dat eigen spelletje.
Wie denkt, net als in het Catan-basisspel, veel te kunnen handelen en onderhandelen moet ik teleurstellen. Maar Elasund is een prima bouwspel met sterke strategisch mogelijkheden.

---------