Maharadja is een geraffineerd, strategisch bordspel voor twee tot vijf spelers, dat zich in het Indiase rijk van de 16e eeuw afspeelt. De spelers zijn Indiase onderkoningen, ook wel radja’s genoemd. Zij proberen de maharadja, de Indiase grootvorst, te behagen door het land te verfraaien. De radja’s reizen van stad naar stad, waar ze voor de grootvorst prachtige paleizen en huizen laten bouwen. Zij weten zich gesteund door steeds andere vertrouwelingen, die de spelers met hun specialismen ondersteunen.
De bouw van een paleis kost veel geld; daarom is het belangrijk om steeds voor voldoende middelen te zorgen.
De speler, die als eerste in slaagt om zeven paleizen te bouwen, wint het spel.

Het speelbord wordt gevormd door 7 steden, die onderling verbonden zijn door middel van wegen. Op elke weg liggen 1 of 2 dorpen. En ten slotte is er aan de zijkant van het speelbord het stedenspoor. Dit stedenspoor is een verticale balk bestaande uit vierkanten veldjes: op de onderste van deze veldjes worden willekeurig de zeven gouverneurfiches neergelegd. Elke gouverneur vertegenwoordigt één stad op het bord.
Iedere speler krijgt 1 speelfiguur, de architect , en plaatst deze op het startveld in het midden van het speelbord. Belangrijk in het spel zijn de zes karakterkaarten. Elke karakterkaart heeft een waarde (1 t/m 6), die van belang is voor de speelvolgorde en telling, en een speciale vaardigheid:
Karakterkaart 1: speler is als eerste aan de beurt; deze kaart is het hoogst bij een gelijkspel.
Karakterkaart 2: speler krijgt in zijn beurt één extra goudstuk.
Karakterkaart 3: speler krijgt voor buitenpaleizen 2 punten.
Karakterkaart 4: speler kan gratis reizen.
Karakterkaart 5: speler kan gratis één huis (ver)plaatsen.
Karakterkaart 6: speler betaalt 9 i.p.v. 12 goudstukken voor de bouw van een paleis.
Aan het begin kiest de jongste speler één karakterkaart en vervolgens kiezen volgens de wijzers van de klok de andere spelers een kaart. Daarna plaatsen alle spelers, te beginnen met speler die de hoogst genummerde karakterkaart heeft, een huisje in een dorp naar keuze. Als alle spelers dit gedaan hebben, dan wordt dit nog driemaal herhaald, zodat uiteindelijk in elke kleur vier huisjes zijn geplaatst. In elk dorp mogen overigens maximaal twee huizen worden gebouwd. Tot slot krijgt elke speler zeven paleizen en vier huizen (de resterende veertien huizen vormen de algemene voorraad en worden de steengroeve genoemd) in de eigen kleur, en vijftien goudstukken. Het spel kan beginnen.

Aan het begin van elke ronde wordt altijd de gouverneur en de Maharadja verplaatst. De onderste gouverneur van het stedenspoor wordt verplaatst naar de bovenste vrije plek. De stad, die correspondeert met deze gouverneur, wordt deze ronde door de Maharadja bezocht –de Maharadja-speelfiguur wordt dan ook bij deze stad neergezet- en door deze Mahardja gewaardeerd.
Vervolgens kiezen de spelers heimelijk twee akties op hun actieschijven. Een actieschijf biedt keuze uit negen acties. Deze acties zijn:

1. Steengroeve: twee huizen uit de algemene voorraad nemen en bij de eigen voorraad doen.
2. Verplaats een huis: gratis één huis verplaatsen over het bord.
3. Bouw twee huizen: tegen betaling van één muntstuk per huis mag de speler twee huizen bouwen op het bord. Minstens één huis moet in een stad (waar de eigen architect staat) gebouwd worden.
4. Bouw één huis: zie hierboven, nu slechts één huis.
5. Volgorde op het stedenspoor: de onderste gouverneur-fiche op het stedenspoor bepaalt waar in de volgende ronde de Maharadja naar toe gaat. Met deze actie kun je een gouverneur-fiche twee vakjes op het stedenspoor omlaag verplaatsen en dus de volgorde waarin de Maharadja de steden bezoekt beïnvloeden.
6. Goud: men ontvangt twee goudstukken.
7. Karakterkaarten: Men mag een karakterkaart ruilen met één karakterkaart van een andere speler of met één uit de algemene voorraad. Leuk is dat men eerst de speciale vaardigheid van de oude kaart, dan de ruil en vervolgens de speciale vaardigheid van de nieuwe kaart kan uitvoeren.
8. Bouw een paleis: de speler mag één paleis bouwen, tegen betaling van 12 goudstukken. In de stad waar men bouwt moet wel de eigen archtect aanwezig zijn.
9. Bouw een paleis en huis: de speler mag één paleis (12 goudstukken) en één huis ( 1 goudstuk) bouwen in de stad waar de eigen architect staat. Men mag het huis ook in een dorp, waar nog plaats is, bouwen.

Nadat de spelers allemaal hun keuzes hebben gemaakt worden de acties uitgevoerd. De speler met de karakterkaart met de laagste waarde komt als eerste aan de beurt. Deze speler moet zijn twee acties uitvoeren; kan hij een actie niet uitvoeren, bijv. wanneer hij de actie niet kan betalen, dan krijgen de andere spelers zomaar twee goudstukken van de bank. De speler mag buiten deze twee acties om reizen met zijn architect: zoals eerder vermeld mag men alleen een huis of paleis in een stad bouwen, waar zich ook de eigen architect bevindt. En daarom is men genoodzaakt om met zijn architect voortdurend te reizen naar de stad waar men wil bouwen. Dit reizen moet gebeuren langs de dorpen waar huizen gebouwd zijn, en helaas moet men de eigenaren van de huizen in een dorp ieder één goudstuk betalen voor een vrije passage door dat dorp. Als er een eigen huis in een dorp staat, dan heeft men geluk: men hoeft in dit geval geen goudstuk(ken) te betalen!
Verder mag een speler tijdens zijn beurt gebruik maken van de speciale vaardigheid van zijn karakterkaart. Het leuke is dat men, wanneer men de actie karakterkaarten heeft gekozen, allereerst de speciale vaardigheid mag benutten van de oorspronkelijke karakterkaart mag doen, vervolgens deze karakterkaart mag wisselen met een karakterkaart van één van de andere spelers of een karakterkaart uit de algemene voorraad, en tenslotte de speciale vaardigheid van deze nieuwe kaart in dezelfde beurt ook mag gebruiken!
Als alle spelers aan de beurt zijn geweest dan wordt in de stad, waar de Maharadja zich bevindt, de score opgemaakt: het paleis in het midden van de stad telt voor drie punten, de andere paleizen, waarvan er maximaal zes kunnen zijn, tellen voor één punt (echter, bij de speler met karakterkaart 3 in zijn bezit telt elk van deze paleizen voor twee punten). Tenslotte telt elk huis in een stad voor één punt en telt de architect in een stad ook voor één punt. Van elke speler worden nu de punten, die zijn paleizen, huizen en architect opleveren, opgeteld. De Maharadja deelt goud uit aan de spelers wiens architecten in deze stad staan. In het geval van vier spelers geeft hij 12 goud aan de speler met de meeste punten, 9 goud aan de nummer 2, 6 goud aan de nummer 3 en 3 goud aan de nummer 4. Zo komen de spelers aan het noodzakelijk goud om huizen en paleizen te bouwen, of om te reizen met hun architect.

In de volgende ronde wordt de onderste gouverneur van het stedenspoor naar boven verplaatst: de stad die bij deze gouverneur hoort wordt in deze ronde de stad waar de Maharadja een bezoek brengt, en dus de stad waar het belangrijke goud te vinden is. Het is hierom waarom de actie volgorde op het stedenspoor zo belangrijk is: men kan de volgorde waarin de Maharadja de steden bezoekt veranderen, en zodoende de medespelers op het verkeerde been zetten!

De speler die als eerste zeven paleizen bouwt beëindigt het spel. De ronde wordt nog wel uitgespeeld. Hebben hierna meerdere spelers zeven paleizen gebouwd dan wint de speler met het meeste goud. Als er maar één speler is die zeven paleizen heeft gebouwd, dan is hij de winnaar!

BEKORINGSFAKTOR:
Warme okertinten overheersen op de doos van dit spel, en zijn samen met de mooie tekening op de voorzijde uitnodigend te noemen. Op de achterzijde een grote foto van een spelsituatie en voldoende uitleg over het spel. Ook een aantal belangrijke spelfacetten, zoals mate van geluk, speelduur, leeftijdsgrens etc. worden duidelijk aangegeven.

SPELMATERIAAL:
De materialen zijn van uitstekende kwaliteit: de huisjes zijn goed te hanteren en in kleur goed van elkaar te onderscheiden. De paleizen zijn prachtige glazen speelstukken. Vreemd is wel dat de speler met de zwarte huizen speelt met de lila paleizen, waarschijnlijk omdat zwarte glazen speelstukken niet zo sprekend zijn. Het speelbord, en dan met name het getekende landschap, is op het eerste gezicht wat flets, maar op het tweede gezicht lijkt het er toch op dat de gekozen achtergrond goed in dienst staat van de belangrijkste elementen (de steden, de wegen en de dorpen). De actieschijven zijn lekker te gebruiken en voegen veel toe aan de speelvreugde. De overzichtskaarten bevatten overzichtelijk alle noodzakelijke zaken, er staat wel redelijk veel tekst op. Het enige echte minpunt van de spelmaterialen is de vakindeling van de doos: deze lijkt ontworpen te zijn voor een ander spel, en hoewel alle materialen er in passen is een systematiek ver te zoeken.

BEGINNERS?:
Voor wat betreft de hoeveelheid handelingen is Maharadja een overzichtelijk spel voor beginners: twee acties kiezen, bewegen en eventueel gebruik maken van een speciale vaardigheid. Maar wat Maharadja toch moeilijk voor hen maakt is de hoeveelheid te kiezen acties en -belangrijker nog- het overzien van de gevolgen van deze acties (en dan heb ik het nog geen eens over het overzien van de gevolgen van de acties van de andere spelers!). Maar met een goede tutor zal Maharadja zich ook aan hen, na één partij, ten volle gaan openbaren.

GEVORDERDEN?:
Maharadja is het toonbeeld van hoe een strategisch bordspel zou moeten zijn voor een gevorderde. Ik noem een paar elementen die de ervaren speler zouden moeten aanspreken: krap geldmanagement, telling van meerderheden, wisselende spelervolgorde, doorkruisen van andermans plannen, en op het juiste moment de juisten keuzes maken (spelervolgorde, aanschaf van huizen/paleizen, verandering op het stedenspoor)..

SPELPLEZIER KORTE TERMIJN:
Spelervolgorde, bezoekvolgorde, meerderhedentelling, geldmanagement, speciale vaardigheden, reisroute plannen: er zitten vele boeiende elementen in dit spel die je reeds bij de eerste partij zullen bekoren.

SPELPLEZIER LANGE TERMIJN:
Er zijn zoveel strategische lijnen en mogelijkheden in dit spel, dat Maharadja -ik beloof het- op lange termijn steeds weer ter tafel zal komen en nooit zal gaan vervelen. Het enige gevaar wat op de loer ligt is wellicht het kiezen van de acties op de draaischijf, waar sommige spelers best wel traag in kunnen zijn.

STRATEGIE/GELUK:
Er zijn bij mijn weten slechts twee kleine gelukselementen in het spel. Allereerst is dat de startspeler: dat is de jongste speler die meedoet, en deze mag als eerste een karakterkaart kiezen; men zou dit laatste een gelukselement kunnen noemen.
En ten tweede moet je soms een beetje geluk hebben met het krijgen van net dat beetje goud, wat je nodig hebt om verder te komen: bij het rondreizen van de andere spelers kun je nog onverwacht veel geld binnenkrijgen.

Mijn worp =
-----------------------------
Eindcworp =
Ah, eindelijk kan er weer een prachtig bordspel worden toegevoegd aan de gallerij der groten. Dit is zo'n gezelschapsspel dat de spelers van begin tot eind weet te betoveren met zijn vele mogelijkheden, heerlijke speelwijze en aangename interaktie. Wie Maharadja nog niet heeft moet direkt rennen naar de winkel, want dit spel moet gewoonweg in de kast staan. Om er vervolgens vaak uitgehaald te worden. Toppertje dus.
PS Overigens worden er in de handleiding nog drie varianten genoemd: één voor een kortere speelduur, één voor gevorderden met daarbij een extra karakterkaart, de Yogi, die een extra actie-mogelijkheid geeft, en ten slotte één voor gevorderden die met name geschikt is wanneer men maar met twee spelers speelt (het normale spel is inderdaad wat flets met zijn tweeën, maar gelukkig wordt door deze variant hierin voorzien).

-----