Enige kilometers westelijk van het Afrikaanse vasteland ligt het Kaapverdische eiland Santiago. Het klimaat is heet en elke druppel water is kostbaar. Elke spelers koopt bepaalde plantages (aardappelen, bonen, paprika, bananen en suikerriet) in en probeert deze tot grote samenhangende gebieden te verenigen. De plantages moeten snel van water voorzien worden door de waterkanalen, omdat anders de oogst vermindert of zelfs verdort. Omkoopgeld voor de dienstdoende opzichter is nodig om nieuwe kanalen aan de eigen plantage gebouwd te krijgen. Des te vroeger de plantage bewaterd worden en des te groter het samenhangende gedeelte van een plantagesoort is, des te meer oogst -en daarmee geld- levert dit aan het eind van het spel op.

Laat ik maar eens de verkorte handleiding uit het Duits vertalen, opdat u deze eruit kan knippen, indien gewenst:

SPELVOORBEREIDING
Elke speler krijgt 22 opbrengststeentjes en een voorkeurskanaal in de eigen kleur, verder 10 Escudos en een blauw reservekanaaltje. Het resterende geld (=bank) zowel als 11 (bij 5 spelers 9) blauwe kanalen worden naast het speelbord gelegd. De blauwe bron wordt op een kruising van de donkere geulen in het midden van het speelbord gezet. Een speler wordt gekozen en krijgt de kanaalopzichter. De 45 plantage-tegels worden gemixd. Bij 3 en 4 spelers wordt 1 tegeltje getrokken en uit het spel gehaald. Er worden nu 4 verdekte stapels van 11 (bij 3 en 4 spelers) tegels danwel 5 stapels van 9 (bij 5 spelers) tegels gemaakt.

SPELVERLOOP
Elke ronde bestaat uit 7 fasen, die achter elkaar uitgevoerd worden:
1) plantages opendraaien en de biedingen daarvoor betalen: van elke stapel wordt 1 plantage opengedraaid. Beginnend bij de speler links van de kanaalopzichter maken de spelers een willekeurig bod (geld direkt open voor zich neerleggen), echter geen bod, dat door een andere speler reeds genoemd is (eronder bieden mag). Er mag ook (door meerdere spelers) gepast worden. Er wordt precies 1 biedronde gespeeld (de opzichter biedt als laatste).
2) wissel van opzichter: de speler met het laagste bod (ofwel de eerste die gepast heeft) krijgt direkt het opzichter-figuur.
3) plantage pakken en plaatsen: De hoogstbiedende begint. Daarna komt degene die op 1 na hoogste bedrag heeft geboden etc. Van hoogste naar laagste bod plaatsen de spelers hun plantage op het speelbord. Het op de plantage-tegel aangegeven aantal opbrengststeentjes in de eigen kleur wordt op de tegel neergelegd. Het geboden geld komt in de Bank. Wie in fase 1 gepast heeft, plaatst 1 opbrengststeentje minder. Hebbern meerder spelers gepast dan zijn zij tegen de klok in de aan de beurt (de laatste begint). De bij 3 spelers overblijvende plantage wordt tot slot zonder opbrengststeentje door de hoogstbiedende aangrenzend aan minstens 1 andere op het speelbord liggende plantage gelegd.
4) kanaalopzichter omkopen: de speler links van de opzichter begint. Beurtelings kan elke speler ofwel de opzichter een voorstel doen voor een te bouwen kanaal (voorkeurskanaal neerleggen op het bord -altijd tussen 2 kruisingen van geulen en aansluitend aan het bestaande kanaalnetwerk of de bron, zodat een samenhangend geheel ontstaat) ofwel een eerder gemaakt voorstel ondersteunen. Bij het maken of ondersteunen van een voorkeurskanaal moet minstens 1 Escudo geboden worden (direkt open neerleggen). De opzichter bepaalt aan het einde, of hij een voorstel accepteert en dit kanaal bouwt (hij krijgt hiervoor het geboden geld, de anderen nemen hun bod weer terug), of het hoogste bod voor een voorkeur met 1 overbiedt (geld gaat naar de bank) en het kanaal op een andere plaats bouwt. Als alle spelers passen en de opzichter wil niet bouwen voor 1 Escudo dan wordt er in deze ronde niet gebouwd.
5) Extra bewatering: Beginnend bij de speler links van de opzichter bepalen de spelers beurtelings, of zij hun reserve-kanaal willen plaatsen (maximaal 1 reservekanaal per ronde)
6) Droogheid afhandelen (vervalt in de laatste ronde): Van elke plantage op het bord, die niet aan een kanaal grenst, wordt 1 opbrengststeentje verwijderd (terug in de doos). Niet bewaterde plantages zonder steentjes worden omgedraaid (woestenij, kan niet meer bebouwd worden).
7) Ontwikkelingshulp ontvangen (vervalt in de laatste ronde): elke speler krijgt 3 Escudos van de bank.

EINDE VAN HET SPEL
Het spel eindigt bij 3 en 4 spelers na 11, bij 5 spelers na 9 ronden (wanneer alle plantages geplaatst zijn). Nu volgt eerst de grondreiniging, daarna de telling. Wie na de telling het meeste geld bezit, wint het spel.
1) grondreiniging: alle plantage , die aan het eind van spel niet bewaterd worden, vervallen tot woestenij.
2) Telling: Elke speler behoudt het geld wat hij nog in zijn handen heeft. Daarbij krijgt hij voor enkele plantages of samenhangende plantage van 1 kleur, waarin hij opbrengststeentje(s) heeft, geld uit de Bank. De hoogte van dit bedrag komt als volgt tot stand: aantal plantages in dit gebied maal het aantal eigen opbrengststeentjes.

BEKORINGSFAKTOR:
Een tekening van een Kaapverdische plantage met een bruin Kaapverdisch hoofd ervoor, karakteristiek is het wel, maar erg aansprekend niet. Op de achterkant staat kernachtigheid voorop: een korte rechttoe-rechtaan tekst en een eenvoudige foto. Op een of andere manier doet het uiterlijk geforceerd aan, alsof de doos mee wil komen met de grote spellen. Jammer, want dat is helemaal niet nodig.

SPELMATERIAAL:
De handleiding is duidelijk en roept geen vragen op, er staan ook voldoende voorbeelden in. De verkorte handleiding op de achterkant is niet bepaald puntig, zie eerder. De vakindeling voor de speelmaterialen is goed, de spulletjes passen er ruim in en blijven netjes op hun plaats. De kleuren beige en wit kunnen verward worden met elkaar, waarom willen nieuwe spellen zo graag modieuze kleuren gebruiken ? Het speelgeld heeft goed van elkaar te onderscheiden kleuren. Al met mooie materialen. Klein speelbord trouwens, maar dat deert niet veel tijdens het spelen. De plantage-tegels hebben vrolijkmakende kleuren en bevorderen het speelplezier.

BEGINNERS?:
Santiago zit niet in de top van beginner-spellen, maar kan aardig meekomen. Het verschillend moeten bieden kan wat verwarrend werken. De link tussen laagstbiedende en opzichter en tussen hoogstbiedende en eerste tegelkeuze is even lastig om te volgen.

GEVORDERDEN?:
Geen probleem om de regels te vatten. Het komt wel vaak voor in nieuwe spellen, de veiler die het laatste woord heeft, kijk maar eens naar Industria of Goa. Maar ook een ouwetje als Koehandel heeft een dergelijk biedingssysteem in zich. Boeiend blijft het wel op deze manier, ook voor gevorderden.

SPELPLEZIER KORTE TERMIJN:
Ja, Santiago komt fris over en staat stevig overeind bij de eerste potjes spelen. De twee soorten biedingen zorgen voor veel dynamiek in het spel.

SPELPLEZIER LANGE TERMIJN:
Moeilijk te zeggen. Het lijkt erop dat er steeds weer terugkerende foefjes voor handen zijn in Santiago, waarmee men zijn voordeel kan doen. Ook het speelbord is zo klein, zou dat wel blijven boeien ? Ik denk van wel, mits je Santiago niet drie keer per week speelt.

STRATEGIE/GELUK:
Natuurlijk is er de willekeur van de gedraaide tegeltjes, maar het zijn er minstens vier en je kunt er op bieden, dus uiteindelijk valt het wel mee met die willekeur.

Mijn cijfer =
Arno's cijfer=
-----------------------------
Eindcijfer =
Santiago verrast mij aangenaam, zeer aangenaam. Het gebruikte biedingssysteem wordt fris en fruitig gehanteerd en de vrolijk gekleurde tegeltjes zorgen ervoor dat je je toch amuseert op het wat krappe speelveld. Het spel wordt nog leuker als je weet dat het het debuut is voor spelauteurs Heley en Pelek. Een dikke voldoende !