Het 'Not In My Backyard' argument wordt vaak gebruikt om iemand van persoonlijke belangenbehartiging te beschuldigen. Alsof een burger niet voor zijn belang mag opkomen. Het wordt door politici niet zelden als onverantwoordelijk gedrag bestempeld, omdat dat zou getuigen van onwil om eigen belang op te offeren aan het algemeen belang. Veel burgers leggen het accent anders. Zij zien nimby's als voorbeelden van burgers die verantwoordelijkheid nemen voor hun leefomgeving. Of zij met hun houding het grotere, nationale belang schaden is voor hen geen vraag. Wanneer na verloop van tijd in iedere achtertuin een spoorlijn, snelweg of luchthaven ligt, is heel Nederland onleefbaar geworden. Het brede verzet tegen grote infrastructurele werken, veel breder dan slechts de direct betrokkenen, geeft aan dat de opvatting terrein wint dat de lasten van het vermeende nationale belang niet opwegen tegen de lusten. Wie bewoners NIMBY-gedrag verwijt, probeert de besluitvorming te sturen naar de vraag: mogen individuele belangen het winnen van algemene belangen. Lukt die afleidingsmanoeuvre dan staat de uitslag meestal al vast. Zonder verdere argumentatie worden individuele belangen als een lagere zelfs besmette orde bestempeld. In de gemeente Muiden gebruikte de politiek het NIMBY-argument om te suggereren dat de bezwaren van honderden bewoners tegen het vestigen van een composteerbedrijf op zo'n honderd meter van hun wijk alleen ingegeven werden door hun wens dit afvalverwerkend bedrijf niet in hun achtertuin te krijgen. De betrokken bewoners hadden tot taak dit schijnargument te ontzenuwen. Zij deden dat met de volgende redenering: het gaat hier om de vestiging van een bedrijf dat gezondheidsrisico's inhoudt. Die risico's worden door de korte afstand tot het woongebied onevenredig groot voor bijvoorbeeld bejaarden in de nabijgelegen bejaardenwoningen en het bejaardenhuis, voor kinderen en zieken.
Een variant op het NIMBY-argument werd gelanceerd door een raadslid dat
waarschijnlijk niet helemaal begreep waarvoor hij was gekozen. Het verweer
van de betrokken bewoners ontlokte hem de uitroep: Gaan we koppen
tellen? Als een flinke groep bewoners tegen is, moet dan het afvalbedrijf
maar bij de woning van een ander neergezet worden? De redenering
die aan deze uitroep ten grondslag ligt, lijkt verdacht veel op die van
de boer die zijn mest in de tuin van zijn buurman stort en op diens klacht
daarover tegen die buurman zegt: Wat wilt u nou eigenlijk? Moet ik
het soms bij de buurman naast u in de tuin storten? U bent niet erg sociaal
voelend. Deze redeneertruc pareerden de bewoners met de volgende toelichting.
Het is de taak van de overheid om ervoor te zorgen dat geen enkele bewoner
aan onnodige gezondheidsrisico's wordt bloot gesteld. Wanneer de overheid
een fout begaat om een afvalbedrijf te dicht bij een woongebied te willen
plaatsen, moet de overheid die fout herstellen. Het is dan een vorm van
misleidende argumentatie om vervolgens de bewoners te verwijten dat ze
alleen hun eigen belang in het oog houden.
Een politicus hanteert soms een variant op deze redeneertruc. Hij beweert dan dat de burgers natuurlijk het volste recht hebben om hun standpunt naar voren te brengen. Maar de politicus moet ook andere belangen afwegen en een breder belang dienen. Opnieuw een poging om de belangen van de direct betrokken bewoners te degraderen. Wanneer die politicus dan nog de slogan ‘zijn verantwoordelijkheid nemen’ erbij sleept om zich als hoeder van het algemeen belang te profileren, durven weinig burgers zich nog te laten horen. Tijdens het debat over het composteerbedrijf in de Muidense raad wilde één burger weten wat de ‘eigen verantwoordelijkheid nemen’ en die ‘algemene belangen’ dan inhielden. De betreffende de politicus greep naar de slogan ‘meer werkgelegenheid’. Bij verder navragen bleek die kreet een lege huls. Dat ‘banenplan’ zou aan drie personen werk bieden ten koste van een verhoogd gezondheidsrisico van honderden bewoners van nabij gelegen woningen. Een cynische bewoner stelde de wethouder voor dat banenplan meer inhoud te geven door de extra medische zorg voor carapatiënten, kinderen en ouderen bij die drie banen op te tellen.
Een verwijzing naar het NIMBY effect kan gebruikt worden om burgers op
een verkeerd spoor te zetten. De commissievergadering over het composteerbedrijf
had zich al twee uur voortgesleept, toen één van de raadsleden
duidelijk zijn geduld verloor en ongeduldig riep: Mensen klagen tegenwoordig
zo gauw, vooral wanneer een bedrijf dichtbij hun huis komt.
Dat is een uitspraak die op zich juist kan zijn, maar hier gebruikt werd
om de aandacht van de werkelijke problematiek af te leiden. Voor hinder
veroorzaakt door geuremissie, geluid en stof bestaan normen. Worden die
normen overschreden dan is er sprake van overlast die een direct risico
voor de gezondheid inhoudt.