Hendrik Brugt Gerhard Casimir
Hendrik Brugt Gerhard Casimir is een van de vele grote namen in de Natuurkunde die uit Nederland komt. Casimir was is geboren op 15 Juli 1909 in Den Haag. Hij had een buitengewoon goed geheugen en al op 17 jarige leeftijd ging hij aan de universiteit van Leiden natuurkunde studeren. De eerste twee jaar deed hij gewone fysica, maar na het halen van zijn kandidatuur koos hij zonder twijfel theoretische fysica. Op dat moment bekleedde professor P. Ehernfest de zetel van die studierichting. Tijdens zijn studie participeerde hij in vele discussies met andere befaamde natuurkundigen door heel Europa. Na het halen van zijn Dokter ging hij voor 18 maanden naar Kopenhagen. Daar was hij een student aan het instituut van Niels Bohr. Hij promoveerde op 22 jarige leeftijd in 1931.
Hij was daarna actief in de kwantummechanica en werkte tussen 1932 en 1933 samen met Wolfgang Pauli in Zürich. Deze tijd had een grootte invloed op hem en hij zou nog jaren anekdotes uit deze samenwerking gebruiken. Helaas moet hij terug komen naar Nederland vanwege het tragisch overlijden van P. Ehernfest. Hij bleef hier voor een jaar als hoogleraar werken en in 1939 werd hij aangesteld als bijzonder hoog leraar.
Hij bleef hier als bijzonder hoogleraar van theoretische natuurkunde werken tot 1942. Daar werkte hij onder andere met de natuurkundige Evert Gorter aan supergeleiding. Hij heeft deze jaren nog vele andere ontdekkingen en contributies in de kwantummechanica gedaan.
Niet alles ging van een leien dakje want in 1939 brak de 2e wereldoorlog uit. Doordat in Augustus 1940 de Joodse geleerden werden afgezet gingen de universiteiten van Delft en Leiden vanwege de vele protesten dicht. In 1942 verhuisde Casimir om in Eindhoven te gaan wonen. Daar ging hij bij Philips werken. Hij was al enigszins bekend in Philips omdat daar oude collegae werkten, maar ook omdat hij er lezingen had gegeven. Ondanks de tegenslag van de oorlog bleef een actieve onderzoeker. Aan het einde van de oorlog was er een erg tekort aan leer faciliteiten. Hiervoor werd er een tijdelijke academie opgericht. Philips speelde met al zijn onderzoekers en professoren hier een belangrijke rol in. Casimir was hier de rector van. Aan het einde van de oorlog integreerde de academie met de andere Universiteiten. Hierna keerde hij weer terug naar Leiden. Daarnaast bleef hij ook bij Philips actief. In 1946 werd hij directeur van de Philips onderzoek laboratoria.
In 1948 publiceerde hij met Dik Polder een beroemd artikel over de van der Waals kracht. Hierin werd de Casimir kracht voorspeld welk recent in 1996 experimenteel is aangetoond.
Rond deze tijd legde hij ook de fundatie van de zogenaamde onderzoeks-technologie-spiraal. Dit wil zeggen dat de technologie ongeveer 10 jaar achterloopt op de kennis van onderzoek.
In 1957, werd hij aangesteld als lid van Philips Co's management board, hierdoor kreeg hij de wereldwijde leiding over alle onderzoek activiteiten van Philips. Hij hielp verder ook mee aan de oprichting van European Physical Society in 1968. Vier jaar later ging hij met pensioen. De Research Laboratories gaven een groot afscheid feest. In 1985 Ging hij bij het blad “De gids” werken. Dit was een van de oudste filosofische tijdschriften in Nederland.
In zijn leven heeft hij vele prijzen gewonnen voor zijn werk bij Philips en zijn onderzoeken.
Hij is recent na een korte ziekte overleden op 4 Mei 2000. Hiermee hebben we een groot geleerde verloren.
Casimir had een redelijk gevoel voor humor dat ook in zijn essays te merken was. Ook was hij erg geïnteresseerd in literatuur. Hij hield verder erg van wandelen in bergen, het bespelen van viool en van lekker eten.
Hij hield van een goed gesprek met mensen en van gedichtjes. Deze gedichtjes gebruikt hij ook in zijn publicaties. Deze las hij ook graag voor aan zijn 5 kinderen.
In 1948 deed Casimir onderzoek naar de Van de Waals krachten. Hierbij ontdekte hij dat er een interactie is met kracht tussen 2 parallelle, perfect geleidende, platen. (F=2hc/240d4). Dit opende een nieuw hoofdstuk in de theoretische fysica. Het was namelijk niet gewoon dat 2 neutraal geladen geleiders elkaar aantrokken. Maar ondanks dat waren deze krachten wel gemeten.
Deze eigenschap was al eerder geprobeerd te meten door Boyle. Maar deze experimenten waren tot mislukken gedoemd omdat het maken van een vacuüm nog beperkt was.
Als er 2 platen in de ruimte tegen over elkaar staan kunnen ertussen deze 2 platen staande elektromagnetische golven heen en weer kaatsen, alle andere golven zullen afgedempt worden door interferentie. De aantrekkingskracht van deze golven is net iets groter dan de afstotende kracht. Het effect is er klein en is onmeetbaar als de platen, of spiegels (licht is ook een elektromagnetische golf), ver van elkaar verwijderd zijn. Bij een afstand van enkele micrometers is het wel te meten.
Sommige mensen denken dat de kracht die het heelal laat uitdijen een uiting is van het Casimir effect op heel grote schaal.