De microscoop
Oude (1939) Leitz met koudlichtlamp met een glasvezel, waarna het licht door
polarisatiefilters op een spiegel valt.
Wanneer je twee polafilters op elkaar schroeft ontstaat een soort lichtdimmer,
waardoor je de benodigde hoeveelheid licht nauwkeurig kunt doseren. In dit
geval wordt een 10x oculair gebruikt, desgewenst te vervangen door 6 of 1x
voor meer overzicht. Het grootste nadeel van bovenstaande installatie is het
steeds weer moeten los- en vastkoppelen van de camera om er toch ook gewoon
mee te kunnen kijken. De koppeling is in dit geval een tweedehands op de kop
getikte Rus met een draaibare klemvatting, de Eoscamera is van een T-mount
adapter voorzien. De camera kan ook via een statief of een oude vergroter
boven het oculait gezet worden; dit kan zelfs voordelen hebben doordat trillingsonscherpte
wordt vermeden. Met de camerastofkap en een buisje kan dan een lichtdichte
verbinding gemaakt worden.
Optika microscoop - trinoculair
Hierbij geldt uiteraard bovengenoemd nadeel niet: je kunt kijken en tegelijk fotograferen ( hoewel de beste instelling vaak toch via het cameraoculair te bereiken is).
De verlichting is hier min of meer ingebouwd, maar de basis is ook weer een koudlichtlamp met dikke glasvezel. Zo'n lamp heeft het voordeel dat er voldoende licht is (100 W lamp t.o.v. meestal 20 W), zodat er bij sterkere vergrotingen en bewegende opjecten nog vrij snelle sluitertijden mogelijk zijn; ook is er meer licht nodig voor het filmen met de videocamera.
Er moet veel zorg besteed worden aan de verlichting; voor kleine vergrotingen (tot 100x) is het allemaal niet zo kritisch, maar daarboven bevalt mij de Köhlerverlichting het beste. Toch blijft het vaak experimenteren met instellingen tot de beste is gevonden; ook het preparaat moet goed zijn: vooral niet te dik.
In dit geval is een 2,5x fotooculair in de derde tubus gebruikt, voor nog meer overzicht kan die er dan ook nog uit.
Hoewel voor het kijken achromatische objectieven goed voldoen, moeten er voor het fotograferen (ook hier natuurlijk weer bij de sterkere vergrotingen) zgn. plan-objectieven worden gebruikt; gelukkig is er een levendige handel in onderdelen, zodat dit ook mogelijk wordt gemaakt voor een wat plattere portemonnee.
Het zal duidelijk zijn dat een digitale camera hier het grote voordeel biedt, dat je oneindig kunt experimenteren, zonder bergen materiaal kwijt te zijn. Bovenstaande camera is met een USBkabel met de computer verbonden, zodat de beelden direct op de harde schijf terecht komen. Ook kun je de camera met een t.v.toestel verbinden; dat is vooral gemakkelijk bij het maken van videoopnamen.
Links:
http://www.euronet.nl/users/janpar/nvvm.html
http://www1.tip.nl/~t936927/home.html
http://www.microscopy-uk.org.uk/mag/indexmag.html
http://www.phaseone.com/Content/Gallery/CaseStories/Microphotography.aspx
De stereomicroscoop.
Zoals de naam al zegt zie je met deze microscoop diepte, omdat je beelden ziet, die uit een iets verschillende hoek bekeken worden. Het apparaat vergroot niet zoveel (de afgebeelde MBS10, een Russisch apparaat, tussen 5 en 100 x) en wordt daarom ook wel stereoloupe genoemd. Terwijl bij de microscoop het instellen en het maken van preparaten toch wel wat inzicht en handigheid vereist, geldt dat nauwelijks bij de stereomicroscoop, m.a.w. je legt een objectje er onder en kijken maar; het is dan ook bij uitstek geschikt voor kinderen en daarna ook prima geschikt om preparaten te maken voor de sterke vergroting bij een later aan te schaffen microscoop. Het kijken door dit apparaat naar insecten, maar ook mineralen en bijvoorbeeld het inwendige van een horloge blijft ook voor volwassenen een waar genoegen en sluit veel meer aan bij het idee van kleine dingen groot willen zien.
Het afgebeelde apparaat heeft een derde tubus om een camera op te bevestigen; bij een stereomicroscoop zonder zo'n derde tubus kan dat ook op een van de oculairen, maar dan vervalt natuurlijk het diepteeffect en het los- en vastkoppelen van de camera blijft vervelend. Als verlichting is hier een koudlichtlamp gebruikt met als voordeel, dat levend materiaal niet uitdroogt, wat wel het geval kan zijn bij een gewone (halogeen)lamp; bovendien is het vrij fel licht, zodat je snelle sluitertijden kunt gebruiken voor bewegende diertjes en ook videoopnamen kunt maken:
