Wat is genealogie?

Genealogie

Genealogie is volgens de Van Dale de geslachtsrekenkunde; de leer van de ontwikkeling en verwantschap van geslachten (families).
Een genealoog is dan ook iemand die de afstamming en verwantschap van families naspoort; de stamboom uitzoekt. Dit kan in de vorm van een stamreeks, een genealogie, een kwartierstaat of een parenteel.

Een stamreeks

Een stamreeks is een in generaties geschikte opgave van iemands wettige voorouders in rechte mannelijke lijn. U gaat hierbij generatie na generatie terug in rechte mannelijke lijn. De oudste voorouder waarop het onderzoek is vastgelopen (de stamvader) krijgt het nummer I en vervolgens nummert u door met Romeinse cijfers.

Een genealogie

Een genealogie is volgens de Van Dale een geslachtslijst, een stamboom. Dat is een in generaties gerangschikte opgave van personen die in wettige mannelijke lijn afstammen van een bepaalde mannelijke persoon (de stamvader).

Een kwartierstaat

Een kwartierstaat is een in generaties gerangschikte opgave van de wettige voorouders van een bepaalde persoon. De persoon waar de kwartierstaat vanuit gaat noemt men de kwartierdrager. Hij of zij heeft 2 ouders, 4 grootouders, acht grootouders enz. Iedere generatie verdubbelt het aantal voorouders. Elke voorouder heeft zijn eigen nummer. De kwartierdrager is nummer 1, de vader en de moeder 2 en 3, de grootouders 4 tot en met 7, de overgrootouders 8 tot en met 15 etc. Om een nummer te berekenen van iemands ouders vermenigvuldig je het nummer van de persoon met 2, voor de moeder tel je bij het gevonden nummer 1 op.

Een parenteel

Een parenteel is een in generaties gerangschikte opgave van de wettige afstammelingen van een bepaald ouderpaar, in mannelijke en vrouwelijke lijn. Het samenstellen van een parenteel is daarom de meest uitgebreide vorm van voorouderonderzoek.

Cursus genealogie

Wilt u hierover meer te weten komen dan is het aan te bevelen het (oude) cursusboek van Teleac aan te schaffen genaamd "Genealogie: van stamboom tot familiegeschiedenis" (ISBN 90 6533 153 0). Dit boek is ook wel te leen in de openbare bibliotheken.

Teleac/NOT heeft een nieuwe cursus over dit onderwerp gegeven. Deze curus heet "Voorouders in beeld: stamboom en familiegeschiedenis" (ISBN 90 6533 443 2). Het rijk geïllustreerde handboek behandelt 12 thema's, met nadruk op opsporen en raadplegen van de bronnen waarmee iedere genealogische onderzoeker vroeg of laat te maken krijgt. Op de gratis CD-ROM maakt u kennis met een aantal bronnen, waarbij alle thema's uit het boek aan bod komen.

De onderwerpen die achtereenvolgend worden behandeld zijn:

de eerste stappen (begin van het onderzoek)
geboorte, huwelijk en overlijden (primaire bronnen)
voornamen en familienamen (ontstaan, ontwikkeling, gebruik, betekenis)
huis en land (eigendom en gebruik van onroerend goed)
familiewapens (geschiedenis, regels, onderzoek, ontwerp)
verhuizen (binnen en over de landsgrenzen)
huisraad, sieraden, kleding en voeding (onderzoek op basis van onder andere boedelinventarissen)
beroep en bedrijf (welk beroep of bedrijf werd uitgeoefend en hoe vind je informatie hierover)
kerk en geloof (rol in het dagelijks leven)
onderwijs (van bewaarschool tot universiteit)
armen, wezen, zieken en bejaarden (wie kreeg en wie gaf sociale zorg)
voor de rechter (rechtspraak in geschillen, strafrechtspraak, de gevangenis)

Bronnen: Van Dale. Groot woordenboek der Nederlandse taal, Genealogie van stamboom tot familiegeschiedenis en de Programmagids van Teleac/NOT.

Bent u na lezing van deze informatie van plan om zelf uw familie uit te zoeken? Zo ja, lees dan ook het verslag van de lezing "Genealogie voor beginners: hoe ga ik te werk bij het zoeken van mijn voorouders", die Willeke op 29 september 2001 heeft gehouden op de Delflanddag in Zoetermeer. Heeft u daarna nog vragen stuur ons dan een e-mail.

home | e-mail |