Bloedzuiger
Klasse: Hirudinea
(bloedzuigers)
|
|
Kenmerken | Parasitaire ringworm. Op de romp bevinden zich twee zuignappen. De voorste omgeeft de mond, de achterste bevindt zich op de buikzijde. |
Biotoop |
Ze leven hoofdzakelijk in zoet water, maar ook in veen- en moerasgebieden. Enkele soorten komen ook in zee voor. |
Verspreidingsgebied |
Alle werelddelen, behalve de acrtische gebieden. |
Maten, gewicht en leeftijd | Tussen de 0,5 en de 30 centimeter lang. Ze kunnen wel 20 jaar oud worden. |
Voortplanting | De door een slijmlaag omhulde eieren worden afgezet. De uitgekomen bloedzuigers groeien slechts zeer langzaam. |
Leefgewoonte |
Wachten tot hun slachtoffer langskomt en zuigen zich dan vast. |
Voedsel | Bloed van gewervelde en ongewervelde dieren, zoals vissen, kikkers, padden. |
Bloedzuigers zijn wormen zonder
borstels en met een geringd lichaam.
Aan de voor- en achterzijde van het lichaam hebben ze een zuignap. De achterste
is de grootste.
In het midden van de voorste zuignap zit de mond. Met behulp van enkele tandjes
wordt een wond gemaakt en dan zuigt de bloedzuiger zich vol met bloed.
Wanneer het dier bloed wil zuigen stoot hij zijn kaak in de huid van het
slachtoffer. Hij scheidt dan onmiddellijk een soort vloeistof af die voorkomt
dat het bloed gaat stollen. Hierdoor kan de bloedzuiger een grotere hoeveelheid
bloed opzuigen.
Daarbij wordt zijn lichaam drie- tot viermaal zo dik. Het bloed komt in de darm
terecht die uit vele blindzakken bestaat. Daar wordt het ingedikt, overtollig
water wordt weer uitgescheiden.
Wanneer de bloedzuiger geen nieuw slachtoffer vindt kan hij maanden met behulp
van het opgeslagen bloed overleven.
Bloedzuigers wandelen over de bodem
en plantenstengels door zich telkens met hun zuignappen vast te zetten en dan de
andere kant te verplaatsen. Veel mensen zijn er een beetje schuw van, maar
alleen de zeer zeldzame paardenbloedzuiger is in staat om door de huid van een
mens heen te bijten. Een aantal soorten kunnen goed zwemmen en gaan als een
slangetje door het water.
De kleuren zijn over het algemeen bruin en groen. Het dunne visbloedzuigertje
lijkt ringetjes te hebben van wit, donkerbruin en grijs.
Bloedzuigers komen in stilstaand en niet al te snel stromend water voor
Ofschoon bloedzuigers
hermafrodiet zijn (ze bezitten elk mannelijke en vrouwelijke geslachtsklieren)
komt er toch geen zelfbevruchting voor.
De eitjes worden soms boven de waterspiegel in cocons afgezet.
De eitjes zijn bestand tegen veel chemicaliën, maar niet tegen een grondige
uitdroging.
De visbloedzuiger (piscicula
geometra) is de meest voorkomende bloedzuiger in sloot en plas. Bloedzuigers
zijn daar te vinden waar veel
waterplanten zijn en de bodem ondiep is.
Het beestje blijft aan een vis vastgehaakt zitten. Het leeft van het bloed van
de vis totdat deze daaraan bezwijkt. De visbloedzuiger is te herkennen aan de
zwart-witte banden en het erg dunne lijf.
|
|
medicinale bloedzuiger |
Bloedzuiger als medicijn
In
vroeger tijd werd de medicinale bloedzuiger-soort door de doktoren gebruikt om
bloed van hun patienten te tappen. Het idee achter dit aderlaten was, dat koorts
en andere ziekteverschijnselen veroorzaakt konden worden door een teveel aan
bloed.
Nederland bezat omstreeks 1840 kwekerijen bij Apeldoorn, Zutphen, Meppel en
Haren.
In 1830 verbruikte men in alleen in London 7 miljoen bloedzuigers.
Verwijderen van een bloedzuiger
Probeer nooit een bloedzuiger te verwijderen door aan het midden van het dier te
trekken.
Als je de bloedzuiger wilt verwijderen door erin te knijpen, er zout op te
strooien, er iets brandends tegen te houden of door een andere methode te
gebruiken die de bloedzuiger hindert tijdens het voeden, kan het dier
verteringssappen waar bacterien in zitten in de open wond spuiten en ontstaat er
gevaar voor infectie.
Maak de achterste zuignap los.
Geef regelmatig tikjes tegen de smalle
voorkant terwijl je met je nagel duwt, of trek aan de dikke kant (achterste
zuignap) om de zuignap lost te maken.
Verwijder de bloedzuiger
De bloedzuiger heeft zich ondertussen
misschien aan je vinger vastgezogen. Duw hem weg, hij zal gemakkelijk loskomen.
Zodra de bloedzuiger los is kun je er zout of insectenwerend middel op doen om
te voorkomen dat hij zich aan iets anders hecht.
Behandel de wond
Als het antistollingsmiddel van de
bloedzuiger uitgewerkt is, zal de wond snel genezen. Houd de wond schoon en
breng zo nodig een verbandje aan. Ga niet aan de wond krabben. Als de jeuk te
erg wordt, neem je wat anti-jeukmiddel