Met de komst van een nieuwe generatie radiotoestellen komt Digital Radio Mondiale (DRM) binnen ieders bereik. DRM is de wereldwijde standaard voor digitale uitzendingen in de AM-banden, zoals voor radio-omroep op frequenties tussen 150 kHz en 30 MHz, het interval waarin de middengolf, de korte golf en de lange golf zijn ondergebracht. De nieuwe radio's voorzien in ontvangst van DRM, DAB (Digital Audio Broadcasting), analoge AM en FM met RDS (Radio Data System). Inmiddels zijn verkrijgbaar de Himalaya DRM 2009 (himalaya.com.hk), de Morphy Richards Digital Radio en de TechniSat MultyRadio 1 (technisat.de). De Sangean DRM-40 (foto) is niet in productie genomen.
Het bereik van FM-omroepzenders zendbereik (reikwijdte) als functie van het effectieve vermogen bij verschillende veldsterkte-eisen en effectieve antennehoogten
Je vindt hier alleen etherfrequenties van legaal opererende omroepen, dus geen frequenties van piratenzenders en geen kabelfrequenties. Spookfrequenties in de ether blijken wel eens afkomstig van de kabel, vooral bij gebruik van signaalversterkers of kabels van minder goede kwaliteit en wanneer geluisterd wordt met de antenne binnenshuis. Raadpleeg voor kabelfrequenties je kabelexploitant.
Frequenties FM-radio in regio Breda (1) - zenders voor betere ontvangst
Richtlijn voor samenstelling van de tabel: de tabel bevat FM-zenders die met een eenvoudige ontvangantenne vrijwel altijd en overal in de regio Breda in voldoende kwaliteit te ontvangen zijn (de veldsterkte is vrijwel altijd en overal voldoende).
Legenda: freq. (MHz) ... frequentie in megahertz; ERP (kW) ... Effective Radiated Power in kilowatt; • ... frequentie voor beste ontvangst van het programma; 2 ... stem af op de beste van twee frequenties; ↔ ... vergelijk (alternatieve frequentie).
Bijgewerkt: 17-04-2009
freq. (MHz)
programma (omroep)
zendplaats
ERP (kW)
2
88,4
slam!fm
Roosendaal
30
↔ 99,4 MHz
•
89,0
vrt radio donna
Schoten
20
•
89,7
(arrow jazz fm)
Breda
1
inactief
2
90,0
100%nl
Loon op Zand
20
↔ 90,2 MHz
2
90,2
100%nl
Roosendaal
50
↔ 90,0 MHz
2
91,0
omroep brabant
Roosendaal
10
↔ 91,9 MHz
•
91,5
bnr nieuwsradio
Breda
2
2
91,9
omroep brabant
Loon op Zand
2
↔ 91,0 MHz
•
92,6
nos radio 2
IJsselstein (Lopik)
100
•
93,4
radio rijnmond
Rotterdam
10
2
93,9
radio 8 fm
Roosendaal
2
↔ 103,6 MHz
•
95,4
(arrow classic rock)
Gilze
10
inactief
•
96,3
veronica
Loon op Zand
20
•
96,8
nos radio 3fm
IJsselstein (Lopik)
100
•
98,2
nos radio 4
Loon op Zand
40
•
98,9
nos radio 1
IJsselstein (Lopik)
100
2
99,4
slam!fm
Breda
0,5
↔ 88,4 MHz
2
100,4
q-music
Roosendaal
5
↔ 100,7 MHz
2
100,7
q-music
IJsselstein (Lopik)
100
↔ 100,4 MHz
•
100,9
vrt studio brussel
Schoten
40
•
101,6
sky radio
Breda
5
•
102,7
radio 538
Rotterdam
100
•
102,9
antwerpen 1
Schoten
50
2
103,6
radio 8 fm
Tilburg
2
↔ 93,9 MHz
Lokale omroepen zenden doorgaans met een laag vermogen vanaf een geringe antennehoogte. Hierdoor is hun reikwijdte beperkt en kunnen ze de ontvanger in slechts een klein deel van de grotere regio een krachtig antennesignaal bieden. Daarom vind je ze niet hier maar in de uitvoerige tabel. De meeste lokale omroepen zijn actief in het gedeelte van de FM-band dat zich uitstrekt van 105,0 MHz tot 107,9 MHz.
In welke richting staan de zenders, gezien vanuit het centrum van Breda?
Neem een kompasroos met als middelpunt de toren van de Grote Kerk in het centrum van Breda, geef hierop aan in welke richting een richtinggevoelige radioantenne verschillende zenders 'ziet', en je krijgt een plaatje zoals dit:
Om het diagram overzichtelijk te houden zijn veel zenders (zendplaatsen) weggelaten, waaronder die met een laag zendvermogen en zenders die in Breda niet te ontvangen zijn of alleen bij zeer gunstige DX-condities (atmosferische omstandigheden waarbij radiogolven veel verder reiken dan gewoonlijk). Het overzicht bevat evenmin zenders op locaties buiten de Benelux.
Meer weten?
Kijk hier voor opstelpunten van zenders op een landkaart;
kijk hier voor afstand en richting (azimut in graden) ten opzichte van Breda, en voor geografische coördinaten van de zender-opstelpunten.
Frequenties FM-radio in regio Breda (2) - uitvoerige tabel
Richtlijn voor samenstelling van de tabel: de tabel bevat FM-zenders die bij normale atmosferische condities met een eenvoudige ontvangantenne (spriet) ergens in de regio Breda op het gehoor herkenbaar te ontvangen zijn (uitgebreide 'bandscan' Breda).
Legenda: freq. (MHz) ... frequentie in megahertz; ERP (kW) ... Effective Radiated Power in kilowatt; • ... frequentie voor beste ontvangst van het programma; 2 ... stem af op de beste van twee frequenties; → ... zie (beter te ontvangen frequentie); ↔ ... vergelijk (alternatieve frequentie); M ... mono; r ... géén RDS.
Bijgewerkt: 17-04-2009
freq. (MHz)
programma (omroep)
zendplaats
ERP (kW)
87,6
omroep brabant
Mierlo
5
→ 91,0 91,9 MHz
87,8
de stille genieter
Baarle-Nassau
0,1
M r
87,9
omroep zeeland
Goes
16
88,1
(-)
Hilversum
4
→ 95,4 inactief
88,2
nos radio 2
Roermond
100
→ 92,6
2
88,4
slam!fm
Roosendaal
30
↔ 99,4
88,6
bnr nieuwsradio
Mierlo
20
→ 91,5
88,9
radio 8 fm
Den Bosch
1
→ 93,9 103,6
•
89,0
vrt radio donna
Schoten
20
89,2
radio 8 fm
Loon op Zand
0,3
→ 93,9 103,6
89,3
radio west
Rotterdam
10
89,5
vrt radio klara
Sint-Pieters-Leeuw
50
→ 96,4
•
89,7
(arrow jazz fm)
Breda
1
inactief
89,9
vrt radio klara
Genk
20
→ 96,4
2
90,0
100%nl
Loon op Zand
20
↔ 90,2
2
90,2
100%nl
Roosendaal
50
↔ 90,0
90,5
(-)
Rotterdam
10
→ 89,7 inactief
90,5
rtbf vivacité
Liège
40
90,6
4fm
Turnhout
5
90,7
(-)
IJsselstein (Lopik)
100
→ 89,7 inactief
90,9
nos radio 3fm
Roermond
100
→ 96,8
2
91,0
omroep brabant
Roosendaal
10
↔ 91,9
91,3
bnr nieuwsradio
Tilburg
1
→ 91,5
•
91,5
bnr nieuwsradio
Breda
2
91,7
vrt radio 1
Sint-Pieters-Leeuw
50
→ 94,2
2
91,9
omroep brabant
Loon op Zand
2
↔ 91,0
92,3
rtbf vivacité
Anderlues
40
•
92,6
nos radio 2
IJsselstein (Lopik)
100
92,9
nos radio 2
Rotterdam
0,1
→ 92,6
92,9
q-music
Antwerpen
0,5
93,1
radio m utrecht
IJsselstein (Lopik)
4
93,1
xfm
Loon op Zand
0,63
•
93,4
radio rijnmond
Rotterdam
10
93,6
royaal fm
Eindhoven
5
93,7
vrt radio 2 vl. brabant
Sint-Pieters-Leeuw
50
2
93,9
radio 8 fm
Roosendaal
2
↔ 103,6
94,2
vrt radio 1
Schoten
20
94,3
nos radio 4
IJsselstein (Lopik)
100
→ 98,2
94,5
nos radio 4
Roermond
100
→ 98,2
94,7
nos radio 4
Rotterdam
10
→ 98,2
94,9
100%nl
Mierlo
5
→ 90,0 90,2
95,0
nos radio 4
Goes
15
→ 98,2
95,1
stadsradio turnhout
Turnhout
1
•
95,4
(arrow classic rock)
Gilze
10
inactief
95,6
rtbf classic 21
Liège
13
95,7
exxact fm
Dordrecht
0,2
95,7
vrt radio 1
Egem
50
→ 94,2
95,8
omroep brabant
Megen
5
→ 91,0 91,9
95,9
wdr 3
Aachen, Stolberg
20
95,9
fm-limburg
Lommel
0,5
gepland
96,0
radio hoeksche waard
Puttershoek
0,45
96,1
rtbf la première
Wavre
10
•
96,3
veronica
Loon op Zand
20
96,4
vrt radio klara
Schoten
3
96,6
rtbf pure fm
Anderlues
40
•
96,8
nos radio 3fm
IJsselstein (Lopik)
100
97,1
nos radio 3fm
Rotterdam
0,1
→ 96,8
97,2
kempen fm
Hapert
0,4
97,4
radio 8 fm
Den Bosch
0,5
→ 93,9 103,6
97,5
vrt radio 2 antwerpen
Schoten
20
97,6
city fm
Rotterdam
20
97,7
veronica
Mierlo
4
→ 96,3
97,8
nos radio 2
Philippine
50
→ 92,6
97,9
vrt radio 2 limburg
Genk
20
•
98,2
nos radio 4
Loon op Zand
40
98,4
nos radio 1
Markelo
100
→ 98,9
98,6
nos radio 1
Rotterdam
0,1
→ 98,9
98,6
vrt radio 2 o-vlaand.
Egem
50
•
98,9
nos radio 1
IJsselstein (Lopik)
100
99,2
q-music
Antwerpen
10
2
99,4
slam!fm
Breda
0,5
↔ 88,4
99,6
bnr nieuwsradio
Dordrecht
2
→ 91,5
99,8
nos radio 3fm
Goes
15
→ 96,8
99,9
vrt radio 1
Genk
20
→ 94,2
100,0
q-music
Wuustwezel
1
100,1
bnr nieuwsradio
IJsselstein (Lopik)
100
→ 91,5
100,2
radio contact, multipop
Antwerpen
2
100,3
l1 radio
Roermond
100
2
100,4
q-music
Roosendaal
5
↔ 100,7
100,4
q-music
Rotterdam
5
→ 100,4 100,7
2
100,7
q-music
IJsselstein (Lopik)
100
↔ 100,4
•
100,9
vrt studio brussel
Schoten
40
101,1
rtbf pure fm
Wavre
35
101,2
sky radio
Hilversum
100
→ 101,6
101,3
sky radio
Roosendaal
5
→ 101,6
101,4
vrt studio brussel
Genk
40
→ 100,9
101,5
sky radio
Rotterdam
10
→ 101,6
•
101,6
sky radio
Breda
5
101,8
sky radio
Tilburg
2
→ 101,6
101,9
sky radio
Goes
50
→ 101,6
102,0
vrt radio donna
Genk
40
→ 89,0
102,1
radio 538
Hilversum
100
→ 102,7
102,3
radio 538
Gemert
100
→ 102,7
102,4
radio 538
Roosendaal
0,2
→ 102,7
102,5
q-music
Genk
50
102,5
radio 538
Tilburg
1
→ 102,7
•
102,7
radio 538
Rotterdam
100
•
102,9
antwerpen 1
Schoten
50
103,0
veronica
Lelystad
50
→ 96,3
103,1
q-music
Sint-Pieters-Leeuw
50
103,2
veronica
Rotterdam
50
→ 96,3
103,3
veronica
Roosendaal
2
→ 96,3
103,4
4fm
Antwerpen
5
→ 90,6
103,4
4fm
Genk
20
→ 90,6
2
103,6
radio 8 fm
Tilburg
2
↔ 93,9
103,8
(-)
Rotterdam, Weena
20
→ 95,4 inactief
104,1
(-)
Arnhem
50
→ 95,4 inactief
104,1
4fm
Egem
50
→ 90,6
104,2
q-music
Turnhout
0,2
104,4
nos radio 1
Goes
50
→ 98,9
104,5
antwerpen 1
Turnhout
1
→ 102,9
104,6
100%nl
Rotterdam
100
→ 90,0 90,2
104,8
nos radio 1
Roermond
100
→ 98,9
105,0
radio valencia
Hoogstraten, Meer
0,1
M r
105,1
slog
Raamsdonksveer
0,05
M r
105,3
zfm
Zundert
0,126
r
105,5
radio 0162
Dongen
0,05
M r
105,5
ok fm (contact)
Turnhout
0,1
105,7
local fm
Etten-Leur
0,05
r
106,0
radio paloma
Ravels, Poppel
0,1
M r
106,1
contrast (c-dance)
Wuustwezel
0,1
r
106,2
orts
Oosterhout
0,05
M r
106,3
optimaal fm
Alphen
0,05
M r
106,4
rucphen fm
Rucphen
0,05
M
106,7
radio halderberge
Oudenbosch
0,009
M r
106,8
maasstad radio
Waalwijk
0,08
106,9
fm extra
Terheijden
0,06
M r
107,1
fantasy mega 107
Ravels, Weelde
0,1
M
107,2
radio saffier
Wuustwezel
0,1
107,3
stadsradio breda
Breda
0,08
M r
107,5
radio noorderkempen
Oud-Turnhout
0,1
107,6
moerdijk fm
Zevenbergen
0,04
r
107,6
krt (c-dance)
Brecht
0,09
r
107,7
stadsradio breda
Hazeldonk
0,05
M r inact. → 107,3
107,9
radio eagle
Arendonk
0,1
M r
Alle uitzendingen in de FM-band zijn in stereo en voorzien van het RDS, tenzij anders is aangegeven (M: mono, r: geen RDS). De polarisatie van de draaggolf in de FM-band is verticaal voor nagenoeg alle zenders in Nederland en België.
Radio-ontvangst in de Benelux
Frequenties AM- en DRM-radio
lange golf long wave (LW)
Legenda: freq. (kHz) ... frequentie in kilohertz; P (kW) ... vermogen in kilowatt; ↔ ... vergelijk alternatieve frequentie(s); ... Digital Radio Mondiale (DRM).
Bijgewerkt: 04-10-2011
freq. (kHz)
programma
zendplaats
P (kW)
153
deutschlandfunk
Donebach (Odenwald)
500
↔ 207 549 1269 1422 6190 kHz
162
france inter
Allouis
2000
177
deutschlandradio kultur
Zehlendorf (Oranienburg)
500 / 150
DRM ('s nachts)
183
europe 1
Felsberg (Saarlouis)
2000
198
bbc radio 4
Droitwich
500
207
deutschlandfunk
Aholming (Deggendorf)
500
↔ 153 549 1269 1422 6190 kHz
216
radio monte carlo / twr
Roumoules
1400
234
rtl fr
Beidweiler
2000
234
rtl fr
Junglinster
1200
reserve voor Beidweiler
243
radio danmark
Kalundborg
300
inactief vanaf 14-02-2007
252
rté radio 1
Clarkstown (Summerhill)
300
Frequenties AM- en DRM-radio
middengolf medium wave (MW)
Richtlijn voor samenstelling van de tabel: de analoge zenders zijn overdag ergens in de Benelux te ontvangen, de DRM-zenders overdag of 's nachts.
Legenda: freq. (kHz) ... frequentie in kilohertz; P (kW) ... vermogen in kilowatt; ↔ ... vergelijk alternatieve frequentie(s); ... Digital Radio Mondiale (DRM).
Bijgewerkt: 04-10-2011
Middengolfantennes te Zeewolde; voedingslijnen uitvergroot
freq. (kHz)
programma
zendplaats
P (kW)
540
vrt radio 2
Wavre
150
↔ 1188 kHz; inactief per 30-03-2008
549
deutschlandfunk
Nordkirchen
100
↔ 153 207 1269 1422 6190 kHz
558
spectrum radio
London, Crystal Palace
1
576
swr cont.ra
Mühlacker
100
↔ 1017 kHz
585
fip / urgences
Paris
8
594
hr-info
Rodgau (Frankfurt)
250
603
capital gold
Littlebourne
0,4
↔ 945, 1548 kHz
603
france info
Lyon, Tramoyes
300
↔ 837, 1377 kHz
621
rtbf la première
Wavre
300
648
bbc world service
Orfordness
500
inactief
675
radio maria
Lopik
100
693
bbc radio 5 live
Droitwich
150
↔ 909 kHz
693
bbc radio 5 live
Postwick
10
↔ 909 kHz
693
voice of russia
Zehlendorf (Oranienburg)
250
702
truckradio
Jülich
5
↔ 855 kHz; inactief per 05-2008
720
wdr 2
Langenberg
64
↔ 774 kHz
729
bbc essex
Manningtree
0,2
↔ 765 kHz
738
radio france inter- nationale / rmc-info
Paris
4
747
nos radio 5
Zeewolde
400
↔ 1251 kHz
765
bbc essex
Chelmsford
0,5
↔ 729 kHz
774
bbc radio kent
Littlebourne
0,7
774
wdr 2
Bonn
5
↔ 720 kHz
792
ndr info
Lingen
5
828
radio 10 gold
Heinenoord
20; 5
837
france info
Nancy, Bratte
200
↔ 603, 1377 kHz
855
bbc radio norfolk
Postwick
2
855
truckradio
Nordkirchen
5
↔ 702 kHz; inactief per 05-2008
864
france bleu
Villebon-sur-Yvette
300
↔ 1278 kHz
873
afn power network
Oberursel (Frankfurt)
50
↔ 1143 kHz
891
radio 538
Hulsberg
22
909
bbc radio 5 live
Brookmans Park
150
↔ 693 kHz
927
vrt radio 1, sporza
Wolvertem
150
945
capital gold
Bexhill (Hastings)
0,8
↔ 603, 1548 kHz
963
club asia
London
0,95
1008
grootnieuwsradio
Zeewolde
200
1017
swr cont.ra
Wolfsheim
100
↔ 576 kHz
1035
(-)
Echt
10
inactief
1053
talk sport
Droitwich
500
↔ 1089, 1107 kHz
1053
talk sport
Postwick
18
↔ 1089, 1107 kHz
1089
talk sport
Brookmans Park
400
↔ 1053, 1107 kHz
1107
talk sport
Lydd/Gatwick/Boston
2
↔ 1053, 1089 kHz
1116
radio bloemendaal
Bloemendaal
0,5
zon- en feestdagen
1125
rtbf vivacité
La Louvière, Houdeng-Aimeries
10
1143
afn power network
Bitburg
1
↔ 873 kHz
1143
afn power network
Mönchengladbach
1
↔ 873 kHz
1152
lbc news
Saffron Green
24
1170
classic gold amber
Foxhall (Ipswich)
0,3
(↔ 1359 kHz)
1188
vrt radio 2
Kuurne
5
↔ 540 kHz; inactief per 31-03-2008
1197
absolute radio
Hoo (Rochester)
2
↔ 1215 kHz
1215
absolute radio
Brookmans Park
125
↔ 1197 kHz
1224
(-)
Almere
40
inactief
1233
rtbf pure fm
Liège
5
↔ 1305 kHz
1251
nos radio 5
Hulsberg
10
↔ 747 kHz
1269
deutschlandfunk
Neumünster
300
↔ 153 207 549 1422 6190 kHz
1278
france bleu alsace
Strasbourg, Sélestat
300
↔ 864 kHz
1296
bbc world service / radio nederland wereldomroep / euranet
Orfordness
70 / 300
DRM (vroege ochtend)
1305
rtbf pure fm
Marche-en-Famenne
10
↔ 1233 kHz
1314
nrk p1, p2, ..
Kvitsøy
1200
inactief
1332
(-)
IJsselstein (Lopik)
2,2
inactief
1359
classic gold 1359
Shilton (Coventry)
0,3
(↔ 1170 kHz)
1377
france info
Lille, Camphin-en- Carembault
300
↔ 603, 837 kHz
1395
big L
Trintelhaven (Lelystad)
20
inactief
1422
deutschlandfunk
Heusweiler (Saarbrücken)
600
↔ 153 207 549 1269 6190 kHz
1440
rtl duits / cri
Marnach
240d 120n / 300
1458
sunrise radio
Brookmans Park
125
1485
radio marina
Rijswijk
1
1512
radio vlaanderen internationaal
Wolvertem
20d; 300n
inactief per 30-03-2008
1530
vatican radio
Santa Maria di Galeria
65
↔ 1611 kHz
1548
capital gold
Saffron Green
98
↔ 603, 945 kHz
1557
(-)
Amsterdam
1
inactief
1584
radio paradijs
Utrecht
1
Quality Radio
1593
wdr 2 klassik
Langenberg
10
DRM (continu)
1602
radio waddenzee / radio seagull
Pietersbierum; Finkum? / Waddenzee, bij Harlingen
1
1611
vatican radio
Santa Maria di Galeria
25
DRM ↔ 1530 kHz
Radio Waddenzee - 1602 kHz
Frequenties AM- en DRM-radio
korte golf short wave (SW)
De duur van uitzendingen op de korte golf varieert van minder dan een half uur tot 24 uur per dag. Frequenties en uitzendtijden van de programma's veranderen gewoonlijk tweemaal per jaar, telkens eind maart en eind oktober. Volg de bijgevoegde externe links om de meest actuele uitzendschema's te bekijken.
Legenda: kHz ... kilohertz; kW ... kilowatt; ... Digital Radio Mondiale (DRM).
Bijgewerkt: 17-11-2008
Gordijnantennes te Zeewolde (Flevo SW)
Frequenties in kHz
at, radio austria int.: 6155 (Moosbrunn, 500 kW) zendschema engels - duits
be, maeva digital: algemeen
be, tdpradio: 6015 DRM (Issoudun, 150 kW) algemeen (klik (2x) op "about us")
be, vlaanderen, rvi (vrt): 6040 9790 zendschema (klik op "radio")
be, wallonië, rtbf int.: DRM en analoog algemeen ("Radio", "RTBF international")
bg, radio bulgaria: DRM en analoog zendschema
ca, radio canada int.: schema (maak taalkeuze, klik op schema's en frequenties)
cn, china radio int.: schema - algemeen
cz, radio prague: DRM en analoog schema - algemeen
cz-hu-sk-pl-at-si, insight central europe: schema
de, bayerischer rundfunk B5 aktuell: 6085 DRM (Ismaning, 10 kW) medium - programma
de, deutsche welle: o.a. 3995 DRM 6075 schema (maak taalkeuze, zie "DW-radio")
de, deutschlandfunk: 6190 (Berlin-Britz, 6 kW) - LW,MW: 153 207 549 1269 1422 schema - algemeen
de, deutschlandradio kultur: 177 (LW) DRM schema - algemeen
de, radio 700: 6005 (Kall) algemeen
de, radio joystick: 9290 (Letland, Ulbroka) schema
de, radio marabu: 9290 (Letland, Ulbroka) schema (klik op "Sendeplan")
dk, world music radio: 5815 inactief sinds januari 2005 algemeen
eg, radio cairo: 9990 12050
es, radio exterior de españa: DRM en analoog schema
fr, radio france internationale: schema frans - engels
gr, voice of greece: algemeen
gr, ert-3 elliniki radiophonikos stathmos makedonias (thessaloniki): algemeen
hr, croatian radio (radio zagreb): algemeen
hr, hrvatski radio: algemeen
hu, radio budapest: schema (klik op "radio budapest")
it, rai int.: schema nw-europa - algemeen
jo, radio jordan: algemeen
jp, radio japan: schema
lu, rtl radio (duits): 6095 DRM (Junglinster, 50 kW) algemeen - (rtl group) - (bce)
lu, radio luxembourg (engels): 7295 DRM (Wertachtal, 40 kW) test gestopt
25795 DRM (Junglinster, 0,15 kW) radioluxembourg.co.uk
nl, radio nederland: 5955 DRM en analoog schema
nl, radio netherlands: 5955 DRM schema (klik op schedule) - listening guide
nl, mighty kbc (k-po broadcasting): 6055 schema
pl, radio polonia: schema (maak taalkeuze, "How To Listen"/"Frequenzen"/..)
ro, radio romania int.: schema (klik op "frequencies")
ru, voice of russia: DRM en analoog schema (english to europe) - algemeen (taalkeuze)
se, radio sweden int.: sr.se (taalkeuze, klik op "europe" of "kurzwelle") - mediascan.org (engels)
sk, radio slovakia int.: schema (klik op "frequencies") (30-06-2006 gestopt; terugkeer op 29-10-2006)
ua, radio ukraine int.: schema
uk, bbc world service: 648 (MW) 1296 (MW) DRM schema
uk, radio six int.: schema (klik ook op "schedule")
uk-sk, radio tatras international: algemeen
us, voice of america: schema (english to europe); algemeen - broadcast frequencies
yu, int. radio of serbia-montenegro: schema (taalkeuze, "schedule" of "schema")
Shortwave bands for international broadcasting / Rundfunkbänder auf Kurzwelle / Bandes de radiodiffusion internationale en ondes courtes
ITU-band Frequenties in kHz
Uitgebreid met stations buiten ITU-band
Golflengte (benadering) in meter
Opmerking (ontvangst heeft betrekking op de ruimtegolf, niet op de grondgolf; overdag en 's nachts duiden op wel en geen daglicht op het propagatiepad)
2300 - 2495
120
Tropenband (in Midden-Europa 's middags geen ontvangst in de tropenbanden)
3200 - 3400
90
Tropenband
3900 - 4000
3900 - 4050
75
DX-ontvangst 's nachts. Overdag 500 - 1000 km. (3900 – 4000 kHz niet in Amerika)
Goede ontvangst 's nachts. Dagontvangst seizoensgebonden, in de winter het beste.
11600 - 12100
11500 - 12150
25
Ontvangst 's zomers beter dan 's winters.
13570 - 13870
22
Ontvangst zoals in de 19 meter band; 's zomers beter dan 's winters.
15100 - 15800
15100 - 15850
19
Goede ontvangst overdag. Nachtontvangst seizoensgebonden, 's zomers het beste.
17480 - 17900
16
Ontvangst zoals in de 19 meter band.
18900 - 19020
15
Weinig zendactiviteit
21450 - 21850
13
Bestemd voor gebruik bij veel zonnevlekken. Ongeschikt voor ontvangst in de winter.
25670 - 26100
11
Zendactiviteit bij hoge zonnevlekkenactiviteit. Goede ontvangst in de zomer.
Opstelplaats, geografische coördinaten, azimut en afstand
Azimut
De kwaliteit van radio-ontvangst is veelal te verbeteren door de antenne van de ontvanger zo goed als mogelijk vrij 'zicht' te geven in de richting waaruit de radiogolven de antenne bereiken. Om deze richting te kunnen bepalen moet de plaats van de zender bekend zijn. De richting wordt uitgedrukt met de grootheid azimut. Het azimut is de hoek ten opzichte van de lokale noordrichting, kloksgewijs oplopend. In Breda bijvoorbeeld is het azimut voor Amsterdam en Brussel respectievelijk 5° en 200°.
Als je weet waar een zender staat, moet er in het ongunstigste geval een landkaart aan te pas komen om het azimut te bepalen, tenminste als de zender niet ál te verafgelegen is. Voor grote afstanden is het vinden van het azimut minder eenvoudig. De bolle vorm, of beter, de ellipsoïdale vorm van de aarde maakt dat de kortste reisroute over land en water tussen twee plaatsen op aarde niet samenvalt met een rechte lijn op de kaart.
De kortste route van Breda naar bijvoorbeeld het 38° zuidelijker gelegen Bangkok (Thailand) gaat niet via Turkije, maar door Polen en langs de noordkant van de Kaspische Zee. Radiogolven, die in Breda worden ontvangen en komen van een kortegolfzender in Bangkok, volgen in beginsel dezelfde weg (zij het via de atmosfeer en enigszins zigzaggend in een verticaal vlak). In Bangkok is het azimut 321°, in Breda 77° (waar het signaal dus ongeveer uit de richting van het noordelijker gelegen Den Bosch binnenkomt).
Het azimut α (alfa) op een locatie A voor ontvangst van een zender op plaats B, en het azimut β (bèta) op de zendlocatie B kunnen berekend worden uit de geografische coördinaten van de twee plaatsen, evenals de afstand tussen A en B genomen langs de kortste route (hemelsbreed).
In de volgende tabel vind je de geografische breedte en lengte van opstelplaatsen (B) van verschillende zenders. Met de toren van de Grote Kerk in Breda als ontvangplaats (A) geeft de tabel de afstand AB, het azimut α en het azimut β.
Zender-opstelplaats, luchtfoto, opstelpunt (coördinaten), afstand en azimut
Legenda: geografische breedte ... lat N (S), latitude north (south), noorderbreedte; geografische lengte ... lon E (W), longitude east (west), oosterlengte;
onz. ... onzekerheid in de opgegeven positie (dit is de maximale afstand in meter tussen het opgegeven geografische punt en het werkelijke opstelpunt van de zendtoren of -mast);
afst. ... afstand AB in kilometer (van Breda tot zender);
α (alfa) ... azimut op ontvanglocatie A in Breda;
β (bèta) ... azimut op zendlocatie B;
locatie A ... Breda, toren Grote Kerk, geografische breedte en lengte: N51,58905°, E4,77481° (kaart - luchtfoto).
Kaartdatum: WGS-84
LW, MW, SW ... Long Wave, Medium Wave, Short Wave
Bijgewerkt: 19-11-2008
Niet zelden worden opgegeven coördinaten meer dan 10 meter afwijkend op de luchtfoto weergegeven. Hierdoor kunnen posities van zenders op een luchtfoto buiten de in de tabel vermelde onzekerheidscirkel terechtkomen (in zo'n geval staat de voet van de zendtoren of alleenstaande mast te ver uit het midden van de ingezoomde luchtfoto).
Alle coördinaten zijn vastgelegd met behulp van parameter-waarden van het WGS84-coördinatensysteem (World Geodetic System 1984). Als je een WGS84-punt op een landkaart wilt weergeven dan moet de kaart gebaseerd zijn op de kaartdatum WGS84. Bij gebruik van een willekeurige kaart loop je het risico het object 'enige straten verderop' op te trekken. Een goede kaart vermeldt de kaartdatum (in de legenda).
Decimaal of sexagesimaal?
N51,49725° E5,73775° of N51° 29' 50,1" E5° 44' 15,9" ? De twee geografische notaties lijken eenzelfde positie van een (klein) object in het terrein aan te duiden, want 51 + 29/60 + (50,1/60)/60 = 51,49725 en 5 + 44/60 + 15,9/3600 = 5,73775.
Ook kennen beide schrijfwijzen eenzelfde aantal cijfers in de graadfracties, namelijk vijf.
Toch is er een belangrijk verschil: de decimale meetwaarden bakenen een veel kleiner terreinoppervlak af dan de sexagesimale. Dit is een gevolg van een verschil in afstand tussen de lijnen in het sub-gradennet. In de figuur stellen de zwarte, grijze en blauwe lijnen meridianen en parallellen voor met intervallen van respectievelijk 0,00001 graad, 0,001 minuut en 0,1 seconde. Uitgedrukt in decimale graad luiden de intervallen:
0,000010° (zwarte lijnen, weergave volgens ddd,ddddd);
0,000017° (grijze lijnen, weergave volgens ddd mm,mmm);
0,000028° (blauwe lijnen, weergave volgens ddd mm ss,s).
De rode stip is het snijpunt van de in het voorbeeld gegeven meridiaan en parallel.
Volgens de decimale opgave moet het object zich dus ergens binnen het kleine rode kader bevinden; volgens de sexagesimale ligt het ergens binnen het grote rode kader, dat wil zeggen op een bijna 8 maal zo groot oppervlak!
Door de decimale notatie te gebruiken kan een object dus in het meest fijnmazige netwerk en met de hoogste precisie vastgelegd worden (bij evenveel cijfers in de graadfracties). Dit geldt ook ten opzichte van de derde gangbare indeling, de opmaak in graad en decimale minuut (ddd mm,mmm), die vooral in de maritieme wereld gewoontegetrouw toepassing vindt (N51° 29,835' E5° 44,265').
Er zijn overigens meer argumenten voor de decimale notatie te noemen: de indeling is eenvoudiger te lezen en te interpreteren (bij gelijke gewenning vooraf); redactionele verwerking gaat gemakkelijker (sneller); rekenwerk vergt invoer van maar twee getallen versus vier of zes (minder invoervakken, scheiders, handelingen); geen presentatieperikelen bij programmeren (in Excel bijvoorbeeld minder kolommen of stringbewerkingen); de positie van twee punten ten opzichte van elkaar (richting en afstand) is eenvoudiger uit het hoofd te schatten, zowel op kilometer- als op meterniveau; uitsluitend decimaal denken gaat de mens gemakkelijker af dan gecombineerd decimaal-sexagesimaal; enz.
Onzekerheid
Het aantal decimalen in de coördinaten van het opgegeven geografische punt in de tabel houdt in de meeste gevallen weinig verband met de nauwkeurigheid van de positie van het object. Anders gezegd: de opgegeven decimalen zijn niet vanzelfsprekend alle significant voor de plaats van het object.
Raadpleeg daarom de kolom "onzekerheid" om zicht te krijgen op de nauwkeurigheid waarmee het geografische punt de plaats van het fysieke punt (het object) weergeeft. Een onzekerheid van bijvoorbeeld 100 meter geeft aan dat het object vrijwel zeker te vinden is in een cirkel in het horizontale vlak met een straal van 100 m en het geografische punt als middelpunt. Het object is doorgaans een alleenstaande zendmast of zendtoren; het kan echter ook een groep masten of een zenderpark betreffen.
De gekozen werkwijze, het scheiden van de positieprecisie van het object en de intrinsieke nauwkeurigheid van het geografisch punt, moet schijnnauwkeurigheid voorkomen. Het geografische punt kan zo heel precies tot op meterniveau (vijf decimalen) worden vastgelegd zonder enige kwaliteit ten aanzien van de positie van het object te suggereren. Helaas wordt de positie van een object nog te vaak zonder nader commentaar tot op de seconde nauwkeurig opgegeven (wat een onzekerheid van 18 meter doet verwachten), terwijl het object in werkelijkheid 'n hectometer of 'n kilometer verderop te vinden is.
Intrinsieke onzekerheid
In objectposities, beschreven met alleen geografische coördinaten, dus zonder enige opgave van onzekerheidmarges, ligt de nauwkeurigheid opgesloten in het verstrekte aantal cijfers in de graadfracties. Weergave van een bepaalde (kleine) onzekerheid vereist opgave van een minimaal aantal significante decimalen in de geografische breedte en lengte. Afhankelijk van het aantal decimalen bevindt het object zich op een groter of kleiner bijna rechthoekig oppervlak in het terrein (een tegel). Het snijpunt van de meridiaan en de parallel in de opgegeven objectcoördinaten bevindt zich midden op de tegel. Het markante optrekje te Sint-Pieters-Leeuw in Vlaanderen ('n foto vind je elders op deze pagina) is object in het uitgewerkt voorbeeld in de volgende tabel en de figuur. De hartlijn van de zendtoren is bepalend voor het vast te leggen geografisch punt.
Tegelgrootte en onzekerheid als functie van de
significantie in de opgegeven objectcoördinaten
Opgegeven locatie
Tegelafmetingen
Intrinsieke onzekerheid
lengte (hoogte)
breedte
N51° E4°
111,2 km
69 - 71 km
65,9 km
N50,8° E4,2°
11,12 km
7,0 - 7,1 km
6,59 km
N50,77° E4,22°
1112 m
705 - 706 m
659 m
N50,768° E4,224°
111,2 m
70,5 m
65,9 m
N50,7678° E4,2243°
11,12 m
7,05 m
6,59 m
N50,76782° E4,22427°
1,112 m
0,705 m
0,659 m
De afstand tussen het opgegeven punt (wiskundig opgevat) en het meest verafgelegen hoekpunt van de bijbehorende tegel is de intrinsieke onzekerheid in de positie van het object. Deze afstand is ongeveer gelijk aan de halve diagonaal van de tegel. In het voorbeeld impliceert de opgave in drie decimalen een onzekerheid van 66 meter. Op andere geografische breedten in Midden-Europa wordt vrijwel dezelfde waarde gevonden. Zo ligt een punt waarvan de coördinaten zijn opgegeven in drie decimalen die alle object-significant zijn, maximaal 70 meter verwijderd van het beoogde object als de geografische breedte 39° is of groter. Zijn er vier decimalen en is de vierde decimaal in beide coördinaten significant dan bedraagt de onzekerheid nog maximaal 7,0 m, enz. Voor punten met een geografische breedte kleiner dan 39° is de onzekerheid groter (met maxima van respectievelijk 78 en 7,8 meter aan de evenaar).
Positie-onzekerheid als functie van de geografische breedte voor graadfracties in vier cijfers significant (d,m,s: degree, minute, second)
Positie-aanduiding
Geografische breedte
0°
40°
50°
51°
52°
53°
60°
Opmaak
Significantie
Onzekerheid (meter)
( ° )
(d)dd,dddd°
8
7
7
7
7
6
6
( ° ' )
(d)dd° mm,mm'
13
12
11
11
11
11
10
( ° ' " )
(d)dd° mm' ss"
22
19
18
18
18
18
17
Afstand schatten
De afstand tussen twee punten is te schatten met behulp van een vuistregel: een 'rechthoek' van 0,01° bij 0,01° is 1,1 km 'hoog' en 0,7 km breed. De regel geldt voor de gehele Benelux.
Beide lengtes hangen weliswaar af van de geografische breedte, maar eventuele verschillen worden gemaskeerd door verregaande afronding. Dit wordt duidelijk wanneer de afstanden nauwkeuriger worden opgegeven. Een verplaatsing over 0,01° in noordelijke richting komt overeen met 1,11 km (1,112 km in het zuiden van de Benelux, 1,113 km in het noorden). Een verplaatsing over 0,01° in oostelijke richting komt overeen met 0,7 km (0,73 km in het zuiden, 0,66 km in het noorden).
Voorbeeld Hoe staan de zendtorens IJsselstein (N52,01005 E5,05351) en Hilversum (N52,24250 E5,16460) ten opzichte van elkaar in het landschap?
24 - 1 = 23, 10% erbij, dus Hilversum 25 km noordelijker;
16 - 5 = 11, 30% eraf, dus Hilversum 8 km oostelijker.
(Met de stelling van Pythagoras volgt een afstand van ruim 26 km; de werkelijke is 27,0 km)
Zenders op de landkaart van België, Nederland en Luxemburg (FM- en AM-radio)
De positie van de zenders op de kaart van de Benelux hieronder is in overeenstemming met de geografische breedte en lengte van de zender-opstelpunten. De gebruikte coördinaten staan elders op deze pagina.
Om de ruimte op de kaart optimaal te kunnen benutten zijn enkele keuzes gemaakt.
Zo zijn de namen van de opstelplaatsen ingekort tot (meestal) de eerste vier letters van de plaatsnamen en toont de kaart op enkele uitzonderingen na alleen frequenties met een effectief vermogen groter dan circa 4 kilowatt.
Plaats de muisaanwijzer op de kaart om de plaatsnamen voluit te zien in een pop-up-venstertje of kijk in de lijst onder de kaart. FM-frequenties zijn uitgedrukt in MHz, AM-frequenties in kHz. Meer toelichting volgt na de kaart.
De frequenties op de kaart worden overgenomen uit onderstaande lijst. Deze bevat naast plaatsnaam (voluit) en frequentie, ook de programmering of omroep. In de lijst staan meer low-power- en korte-golf-frequenties dan op de kaart. Frequenties die niet op de kaart voorkomen, zijn te herkennen aan een ster (*). Tijdelijke afwijkingen op deze markering kunnen ontstaan door verschil in bijwerkdatum van lijst en kaart. Frequenties in MHz, tenzij anders aangegeven.
Alkmaar - 89,5 100%NL - 98,3 City FM - 102,3 Radio 538 - 104,2 Radio NL (Magic FM);
Alphen aan den Rijn - 95,2 Slam!FM;
Amsterdam - 88,9 Radio Noord Holland - 91,6 Radio Veronica - 95,7 Fresh FM - 98,0 City FM - 103,6 (inactief);
Anderlues - 92,3 RTBF VivaCité - 96,6 RTBF Pure FM - 99,1 RTBF Classic 21;
Antwerpen, Ankerrui - 99,2 Q-music - 104,6* Be One (was Nostalgie) (2 kW);
Antwerpen, Van Ertbornstraat - 100,2* Radio Contact, Multipop (2 kW) - 103,4 4FM;
Antwerpen, Grellelaan - 92,9* Q-music (500 W) - 98,0* Minerva (1 kW) - 104,2* Crooze FM (2 kW);
Antwerpen, Molenbergstraat - 92,0* Klara (1 kW);
Arnhem - 97,7 Radio Veronica - 104,1 (inactief);
Beidweiler - 234 kHz RTL Frans;
Blaschette - 107,7 DNR;
Bosc: zie Den Bosch;
Bouge (Namur) - 104,3* Fun Radio (4 kW, gepland, net 3);
Bouillon - 88,3 Fun Radio (gepland, net 3) - 94,7 NRJ (gepland, net 2) - 97,1* Nostalgie (4 kW, gepland, net 4)
- 99,0* Radio Contact (2,5 kW, gepland, net 5) - 107,6 Bel RTL (gepland, net 1);
Breda - 101,6 Sky Radio;
Breskens - 100,7 Q-music;
Brussel - 98,1 Contact 2 - 103,4 4FM;
Bruxelles - 91,2* RTBF Musiq'3 (3 kW) - 93,2* RTBF Classic 21 (3 kW);
Bruxelles, Rue Arthur Diderich - 100,0 Fun Radio (gepland, net 3) - 104,7* Radio Contact (1,6 kW, gepland, net 5);
Bruxelles, Chaussée de Vleurgat - 102,2 NRJ (net 2) - 90,2* (0,5 kW, gepland);
Bruxelles, Bvd. de Waterloo - 104,0 Bel RTL (net 1);
Charleroi, Rue Isaac - 102,2 NRJ (net 2);
Charleroi - 88,2* Nostalgie (1 kW, gepland, net 4) - 103,5* Radio Contact (2 kW, gepland, net 5)
- 104,0* Bel RTL (2 kW, gepland, net 1);
Couvin - 100,5 NRJ (gepland, net 2) - 101,7* Bel RTL (1 kW, gepland, net 1);
De Mortel: zie Gemert, De Mortel;
Den Bosch [Bosc] - 87,9* (inactief) (2 kW, mag naar 4,2 kW) - 101,5 Sky Radio;
Den Helder - 90,1* Slam!FM (3 kW, mag naar 7 kW);
Deventer - 101,4 Sky Radio;
Dinant - 100,7* Fun Radio (2 kW, gepland, net 3) - 105,2* NRJ (4 kW, gepland, net 2);
Doetinchem - 100,7 Q-music;
Dudelange - 88,9 RTL Radio Lëtzebuerg - 93,3 RTL Oldie Sender - 100,7 Radio Socioculturelle;
Egem - 90,4 Klara - 93,6 Radio Sympatiek, Contact - 95,7 VRT 1 - 98,6 VRT 2 O-Vl - 100,1 VRT 2 W-Vl - 101,5 Donna
- 102,1 Studio Brussel - 103,0 Q-music - 104,1 4FM;
Eindhoven, Aalsterweg - 89,7* (inactief) (1 kW, mag naar 4,4 kW) - 101,6 Sky Radio; beide verhuisd naar Mierlo;
Eindhoven, Fellenoord - 93,6 Royaal FM;
Emmen - 102,7 Radio 538 - 103,8 (inactief);
Enschede, zuidoost - 90,7* (inactief) (4 kW, mag naar 10 kW) - 93,7 Slam!FM;
Enschede, TU - 99,1 100%NL - 100,7 Q-music - 102,6 Radio 538;
Erpent (Namur) - 100,4 NRJ (gepland, net 2);
Eys - 91,5 BNR Nieuwsradio - 97,2 NOS 2;
Finkum - 1602* kHz Radio Waddenzee / Radio Seagull (1 kW);
Flevoland: zie Zeewolde;
Gemert, De Mortel - 102,3 Radio 538;
Genk - 89,9 Klara - 93,0 Donna (3 kW) - 97,9 VRT 2 Limb - 99,9 VRT 1 - 101,4 Studio Brussel - 102,0 Donna
- 102,5 Q-music - 103,4 4FM;
Gent - 103,5 Radio Go;
Gilze-Rijen - 95,4 (inactief);
Goes - 87,9 Omroep Zeeland - 95,0 NOS 4 - 99,8 3FM - 101,9 Sky Radio - 104,4 NOS 1;
Groningen - 90,3 (inactief) - 99,1 100%NL (3,7 kW) - 102,2 Radio 538;
Groningen - 93,7* Slam!FM (2 kW, mag naar 5 kW);
Groningen - 103,4* Radio Veronica (3 kW, mag naar 5 kW);
Haarlem - 91,6 Radio Veronica (is verplaatst naar Amsterdam);
Heinenoord - 828 kHz (inactief);
Hengelo (Ov), Vockersweg - 101,2 Sky Radio;
Hilversum - 88,1 (inactief) (4 kW) - 91,1 Slam!FM - 101,2 Sky Radio - 102,1 Radio 538 - 104,4 100%NL;
Hoogezand - 97,5 Radio Noord;
Hoorn - 90,4 (inactief) - 99,6 Slam!FM;
Hosingen - 92,5 RTL Radio Lëtzebuerg - 97,0 RTL Oldie Sender;
Hube: zie Saint-Hubert;
Hulsberg - 92,1 100%NL - 93,4 NOS 2 - 95,3 L1 Radio - 98,7 NOS 4 - 103,9 3FM - 105,3 NOS 1 - 891 kHz Radio 538
- 1251 kHz NOS Radio 5;
IJsselstein: zie Lopik, IJsselstein;
Irnsum - 91,0* Slam!FM (zie Tjerkgaast) - 92,2 Omrop Fryslân (vanaf 03-12-2004) - 93,2* Waterstad FM (zie Tjerkgaast);
Junglinster - 234 kHz RTL Frans (reserve voor Beidweiler) - 5990 kHz RTL Frans DRM
- 6095 kHz RTL Duits DRM - 25795* kHz Radio Luxembourg Engels DRM (0,15 kW);
Kerkrade - 97,7 Radio Limburg 97 FM;
Kuurne - 1188 kHz VRT Radio 2 (inactief per 31-03-2008);
La Louvière [Louv], Houdeng-Aimeries - 97,9* RTBF Musiq'3 (1 kW) - 1125 kHz RTBF VivaCité;
Léglise [Legl], Vlessart, Rue Viatour - 87,6 RTBF Classic 21 - 89,9* RTBF Pure FM (0,4 kW) - 91,5 RTBF VivaCité
- 94,1 RTBF Musiq'3 - 96,4 RTBF La Première - 103,2 NRJ (gepland, net 2);
Lelystad - 87,7 (inactief) - 89,8 Radio Flevoland - 103,0 Radio Veronica;
Leuven - 102,6* Radio Scoplia (2 kW) - 104,2 Vrije Radio Leuven, Be One;
Lichtenvoorde - 100,4 Q-music;
Liège [Lieg], Allée du Bol d'Air - 88,5 BRF1 - 90,5 RTBF VivaCité - 95,6 RTBF Classic 21 - 96,4 RTBF La Première
- 99,0* Radio Contact (1 kW, gepland, net 5) - 99,5 RTBF Musiq'3 - 103,6 Bel RTL (net 1);
Liège, Bvd. du Douzième de Ligne - 100,1* (1 kW, gepland, onafh.) - 102,2 NRJ (gepland, net 2);
Liège, Bvd. Jean de Wilde - 1233 kHz RTBF Pure FM;
Liège, Rue Bois St.-Gilles - 104,5 Nostalgie (gepland, net 4);
Liège - 100,9* Fun Radio (2 kW, gepland, net 3);
Lochem, Goorseweg - 89,0* 100%NL (2 kW) - 100,2 BNR Nieuwsradio - 102,3 Radio 538;
Lochem, Kwinkweerd - 93,5 HOT Radio (4 kW);
Lontzen - 93,2 BRF2 - 97,5 Radio Sunshine;
Loon op Zand - 90,0 100%NL - 91,9 Omroep Brabant (2 kW) - 96,3 Radio Veronica - 98,2 NOS 4;
Lopik - 675 kHz Radio Maria;
Lopik, IJsselstein - 1332* kHz (2,2 kW) (inactief; inmiddels verbod voor deze locatie);
Lopik, IJsselstein - 90,7 (inactief) - 92,6 NOS 2 - 93,1 Radio M (4 kW) - 94,3 NOS 4 - 96,8 3FM - 97,8 Radio Veronica
- 98,9 NOS 1 - 100,1 BNR Nieuwsradio - 100,7 Q-music;
Losser, De Lutte - 89,4 Radio Oost - 103,1 Radio Veronica;
Louv: zie La Louvière;
Marche-en-Famenne, Rue Aux Quatre Vents - 101,6 Bel RTL (net 1);
Marche-en-Famenne, Rue de Tavys - 95,2* RTBF VivaCité (4 kW) - 1305 kHz RTBF Pure FM;
Markelo - 91,4 NOS 4 - 95,6 Radio Oost - 96,2 3FM - 98,4 NOS 1 - 103,1 Radio Veronica - 104,6 NOS 2;
Marnach (azimut 45°) - 1440 kHz RTL Duits / CRI, analoog / DRM;
Marnach, Dorscheid (azimut 324°) - 1440 kHz CRI / RTL Duits, analoog / DRM;
Megen - 89,1 Radio Gelderland - 93,8 Slam!FM - 95,8 Omroep Brabant - 103,1 Radio Veronica;
Meix-le-Tige - 101,8 Bel RTL (net 1);
Mierlo - 87,6 Omroep Brabant - 88,6 BNR Nieuwsradio - 89,7* (inactief) (1 kW, mag naar 4,4 kW) - 94,9 100%NL
- 97,7 Radio Veronica (4 kW) - 99,4 Slam!FM - 101,6 Sky Radio;
Mons - 102,0* Nostalgie (2 kW, gepland, net 4) - 102,3* NRJ (2 kW, gepland, net 2);
Mons, Obourg, Rue d'Empire - 103,4 Bel RTL (net 1);
Namur - 101,6* Bel RTL (2 kW, net 1);
Namur, Route Merveilleuse - 104,7 Radio Contact (gepland, net 5) - zie ook Bouge;
Nijmegen - 101,1 Sky Radio;
Oignies-en-Thiérache - 104,7 Radio Contact (gepland, net 5);
Oostvleteren [Ovle] - 101,0 Radio Mango;
Oude Polder: zie Terneuzen, Westdorpe;
Philippine: zie Terneuzen, Philippine;
Piet: zie Sint-Pieters-Leeuw;
Profondeville, Rivière - 90,8 RTBF Classic 21 - 92,8 RTBF Musiq'3 - 98,3 RTBF VivaCité - 102,7 RTBF La Première;
Raeren - 100,5 Das Hitradio;
Recht (Sankt-Vith) - 94,9 BRF1 - 104,1 BRF2;
Rijswijk - 1485* kHz Radio Marina (1,25 kW);
Roermond - 88,2 NOS 2 - 90,9 3FM - 94,5 NOS 4 - 100,3 L1 Radio - 104,8 NOS 1;
Roosendaal - 88,4 Slam!FM - 90,2 100%NL - 91,0 Omroep Brabant - 100,4 Q-music - 101,3 Sky Radio;
Rotterdam, Erasmus Universiteit - 93,9 Megastad FM (2 kW);
Rotterdam, A. Fokkerweg - 89,3 Radio West - 90,5 (inactief) - 91,3 BNR Nieuwsradio - 93,4 Radio Rijnmond
- 94,7 NOS 4 - 97,6 City FM - 100,4 Q-music - 101,5 Sky Radio - 102,7 Radio 538 - 103,2 Radio Veronica - 104,6 100%NL;
Rotterdam, Weena - 103,8 (inactief);
Ruurlo - 90,4 Radio Gelderland;
Saint-Hubert [Hube] - 100,2 Fun Radio (gepland, net 3);
Schoten - 89,0 Donna - 94,2 VRT 1 - 96,4* Klara (3 kW) - 97,5 VRT 2 Antw - 100,9 Studio Brussel - 102,9 Antwerpen 1;
Sint-Pieters-Leeuw [Piet] - 89,5 Klara - 91,7 VRT 1 - 93,7 VRT 2 Brab - 97,0* Donna (2 kW) - 100,6 Studio Brussel
- 103,1 Q-music;
Smilde - 87,6 (inactief) - 88,0 NOS 2 - 88,6 3FM - 89,6 BNR Nieuwsradio - 90,5 (inactief)
- 90,8 Radio Drenthe (4 kW) - 91,8 NOS 1 - 92,2 Omrop Fryslân (tot 03-12-2004) - 94,8 NOS 4 - 98,7 Rebecca Radio
- 99,6 Slam!FM - 100,4 Q-music - 101,0 Sky Radio - 103,2 Radio Veronica;
Terneuzen - 101,2 Sky Radio (inactief?) - 103,3* Radio Veronica (1 kW, mag naar 6 kW);
Terneuzen, Philippine - 97,8 NOS 2;
Terneuzen, Westdorpe - 93,0 (inactief) - 100,4 Q-music - 102,4 Radio 538;
Terschelling - 99,7* Omrop Fryslân (ERP?) (gepland);
Tilburg, Gen. Winkelmanstraat - 101,8* Sky Radio (2 kW) - 103,6 Radio 8 FM;
Tjerkgaast - 91,0 Slam!FM (tijdelijk Irnsum) - 93,2 Waterstad FM (tijdelijk Irnsum) - 95,5 BNR Nieuwsradio - 99,1 100%NL
- 102,5 Radio 538 - 102,9 Radio Veronica (gepland) - 103,8 (inactief);
Tournai, Chemin de la Pannerie - 90,0* Nostalgie (1 kW, gepland, net 4) - 101,8 RTBF VivaCité - 102,6 RTBF Musiq'3
- 104,6 RTBF Classic 21 - 106,0 RTBF La Première - 107,6* Bel RTL (2 kW, gepland, net 1);
Trintelhaven - 1395 kHz Big L;
Turnhout - 90,6 4FM - 104,5* Antwerpen 1 (1 kW);
Ugchelen - 103,5 Radio Gelderland;
Utrecht - 89,5 100%NL;
Vlieland - 89,9* Omrop Fryslân (ERP?) (gepland);
Vlissingen - 99,2 Slam!FM;
Wavre - 96,1 RTBF La Première - 101,1 RTBF Pure FM - 540 kHz VRT Radio 2 (inactief per 30-03-2008)
- 621 kHz RTBF La Première - 9970 kHz RTBF int.;
Wieringermeer - 92,9 NOS 2 - 93,9 Radio Noord-Holland - 95,0 NOS 1 - 97,1 3FM - 100,5 Q-music - 101,6 NOS 4;
Wolvertem - 927 kHz VRT Radio 1, Sporza - 1512 kHz Radio Vlaanderen int. (inactief per 30-03-2008);
Wormer - 99,9 BNR Nieuwsradio;
Zeewolde - 747 kHz NOS Radio 5 - 1008 kHz GrootNieuwsRadio;
Zeewolde SW - 5955* kHz - 6015* - 6035* - 7240* DRM - 9895* kHz Radio Nederland;
Zwolle, Telfordstraat - 93,6 Slam!FM (tijdelijk Parklaan) - 95,3 BNR Nieuwsradio;
Zwolle, Zwollerkerspel - 99,4 Radio Oost.
Zendmast te Schoten voor UHF-tv en VHF-radio (FM, DAB). Tophoogte: 167 meter boven maaiveld. Rechts: 'n gedeelte van de groep FM-antennes (harthoogte 139 m).
Zo te zien zijn er in 'n laag acht elementen (dipolen) ondergebracht. De verdeling van de acht elementen rondom de mast zorgt voor een stralingspatroon waarbij in alle richtingen in het horizontale vlak vrijwel evenveel stralingsintensiteit (W/m²) kan worden opgevangen (op een afstand van bijv. 10 km). In een zogenoemd horizontaal stralingsdiagram laat dit stralingspatroon een vrijwel cirkelvormige grafieklijn zien.
Door stapeling van meerdere lagen boven elkaar ontstaat in het verticaal stralingsdiagram een groter en scherper maximum in horizontale richting (voeding in fase). Voor de luisteraar met z'n ontvanger in het horizontale vlak en op grotere afstand van de zendmast, lijkt de antennegroep met een groter vermogen gevoed te worden dan in werkelijkheid het geval is. Dit onderscheid komt tot uitdrukking in het effectief uitgestraald vermogen (ERP). Zo wordt voor het signaal op 100,9 MHz (VRT, Studio Brussel) een ERP van 40 kilowatt opgegeven, terwijl het feitelijke uitgangsvermogen van de zender wellicht maar 8 kW bedraagt.
Het bereik van FM-omroepzenders
In een eerste, ruwe benadering is het bereik van een VHF-zender de afstand tussen de zendantenne en de radiohorizon, vermeerderd met de afstand van de ontvangantenne tot haar eigen radiohorizon. De zwarte curve in het diagram hieronder toont voor verschillende zendhoogtes de afstand tot de geometrische horizon. Dit is de horizon voor een elektromagnetische golf die zich rechtlijnig voortplant. Het voortplantingsgedrag langs het aardoppervlak van radiogolven (met frequenties rond 100 MHz) wijkt merkbaar af van de rechtlijnige propagatie. In veel mindere mate geldt dit ook voor zichtbaar licht.
Bereik VHF-zender in band II versus opstelhoogte antennes (niet beperkt of verruimd door overige parameters zoals het ERP)
Lichtgolven buigen enigszins met de kromming van het aardoppervlak mee (in de richting van toenemende luchtdichtheid). Hierdoor ligt de optische horizon iets verder dan de geometrische horizon. De sterkere buiging van radiogolven verlegt de horizon aanzienlijk méér, zodat de radiohorizon weer voorbij de optische horizon wordt gevonden.
De afstand tussen een FM-zender en de radiohorizon kan worden opgevat als het bereik bij een (fictieve) ontvanghoogte van nul meter. Bij hoger opgestelde ontvangantennes strekt het bereik zich uit tot achter de radiohorizon van de zender. De blauwe lijn geeft het bereik voor (mobiele) ontvangst op een hoogte van 1,5 meter, de rode voor de ontvangantenne op 10 m hoogte. De toename van de opstelhoogte zorgt voor een 8,0 km grotere radiohorizon van de ontvangantenne.
Dit model voor bepaling van het bereik (som van afstand zendantenne-radiohorizon en afstand ontvangantenne-radiohorizon) gaat slechts op voor propagatie onder normale atmosferische omstandigheden over vlakke landschappen, zonder obstakels zoals bebouwing. Bovendien moet het effectieve zendvermogen (ERP) toereikend zijn om op de afstand ter grootte van het afgelezen bereik een voldoend hoge veldsterkte op te wekken en mag de zendfrequentie op de ontvangstlocatie weinig tot geen hinder ondervinden van andere zenders die op of rond deze frequentie opereren.
Een verfijnder beeld ontstaat wanneer het bereik gekoppeld wordt aan een vereiste gemiddelde veldsterkte op de ontvangstlocatie. Zo'n plaats- en tijdgemiddelde veldsterkte hangt onder meer af van het effectief vermogen dat aan zendzijde wordt uitgestraald in de richting van de ontvanger. De volgende illustratie geeft het bereik als functie van het vermogen voor de veldsterkten 50 en 60 dB(µV/m) (de veldsterkten zijn gerelativeerd ten opzichte van één microvolt per meter en vervolgens uitgedrukt in decibel).
Bereik VHF-zender versus effectief vermogen; parameters: effectieve hoogte zendantenne, veldsterkte bij ontvangst op 10 m hoogte (vlak landschap, normale atmosferische condities, stoorsignalen beperkt)
• Blauwe grafieklijnen Bij een veldsterkte van 60 dB(µV/m) ofwel 1,0 mV/m moet goede ontvangst mogelijk zijn op een eenvoudige radio-ontvanger van doorsneekwaliteit, ook in een niet al te dicht bebouwde omgeving van stedelijk gebied. • Rode lijnen Voor goede ontvangst bij 50 dB(µV/m) of 0,32 mV/m is een betere ontvanger met goede antenne, of een betere autoradio nodig. De ontvangstkwaliteit is gevoelig voor obstakels (heuvels, bebouwing, etc).
Waar nodig gebruikmakend van interpolatie, geeft de grafiek antwoord op vragen zoals: wat is voor mobiele ontvangst in open terrein het verwachte bereik van een FM-zender met een effectieve antennehoogte van 100 m en een ERP van 8 kW? Aflezen bij 8 kW en (bijna) halverwege de rode lijnen voor 75 en 150 m levert een bereik van ongeveer 50 km bij gebruik van een goede ontvanger.
Omdat het gaat om een plaatsgemiddelde veldsterkte mag je op verschillende locaties binnen een gebied van bijvoorbeeld een vierkante kilometer, gelegen op een afstand tot de zender gelijk aan het bereik, zowel kleinere (onvoldoende) als grotere veldsterkten verwachten. Evenzo zegt het tijdgemiddelde aspect in de veldsterkte-eis dat de ontvangstkwaliteit op een willekeurige locatie in het gebied in de loop van de tijd zal variëren.
Enige invloed van obstakels, stoorsignalen of bijzondere atmosferische omstandigheden op het verwachte bereik moet in voorkomende gevallen apart worden ingeschat en in rekening gebracht.
Een gemakkelijk te hanteren vuistregel voor mobiele ontvangst (antennehoogte 1,5 m) is: goede ontvangst op afstanden tot de blauwe 60 dB-lijn, toenemende kans op storing
van de blauwe tot de rode 50 dB-lijn.
Radio-ontvangst, zenders, frequenties,
Met de komst van een nieuwe generatie radiotoestellen komt Digital Radio Mondiale (DRM) binnen ieders bereik. DRM is de wereldwijde standaard voor digitale uitzendingen in de AM-banden, zoals voor radio-omroep op frequenties tussen 150 kHz en 30 MHz, het interval waarin de middengolf, de korte golf en de lange golf zijn ondergebracht. De nieuwe radio's voorzien in ontvangst van DRM, DAB (Digital Audio Broadcasting), analoge AM en FM met RDS (Radio Data System). Inmiddels zijn verkrijgbaar de Himalaya DRM 2009 (himalaya.com.hk), de Morphy Richards Digital Radio en de TechniSat MultyRadio 1 (technisat.de). De Sangean DRM-40 (foto) is niet in productie genomen.
DRM)
De kortste route van Breda naar bijvoorbeeld het 38° zuidelijker gelegen Bangkok (Thailand) gaat niet via Turkije, maar door Polen en langs de noordkant van de Kaspische Zee. Radiogolven, die in Breda worden ontvangen en komen van een kortegolfzender in Bangkok, volgen in beginsel dezelfde weg (zij het via de atmosfeer en enigszins zigzaggend in een verticaal vlak). In Bangkok is het azimut 321°, in Breda 77° (waar het signaal dus ongeveer uit de richting van het noordelijker gelegen Den Bosch binnenkomt).
Het azimut α (alfa) op een locatie A voor ontvangst van een zender op plaats B, en het azimut β (bèta) op de zendlocatie B kunnen berekend worden uit de geografische coördinaten van de twee plaatsen, evenals de afstand tussen A en B genomen langs de kortste route (hemelsbreed).
N51,49725° E5,73775° of N51° 29' 50,1" E5° 44' 15,9" ?
Het aantal decimalen in de coördinaten van het opgegeven geografische punt in de tabel houdt in de meeste gevallen weinig verband met de nauwkeurigheid van de positie van het object. Anders gezegd: de opgegeven decimalen zijn niet vanzelfsprekend alle significant voor de plaats van het object.
In objectposities, beschreven met alleen geografische coördinaten, dus zonder enige opgave van onzekerheidmarges, ligt de nauwkeurigheid opgesloten in het verstrekte aantal cijfers in de graadfracties. Weergave van een bepaalde (kleine) onzekerheid vereist opgave van een minimaal aantal significante decimalen in de geografische breedte en lengte.
De afstand tussen twee punten is te schatten met behulp van een vuistregel: een 'rechthoek' van 0,01° bij 0,01° is 1,1 km 'hoog' en 0,7 km breed.
Alkmaar - 89,5 100%NL - 98,3 City FM - 102,3 Radio 538 - 104,2 Radio NL (Magic FM);
