De wijn na het water

"Dit beginsel der tekenen heeft Jezus gedaan -"

In preken door mij gehouden in het afgelopen kalenderjaar, is de schepping verkondigd. Verkondigd, dat moet de schepping worden, want het gaat daar niet over beschrijving van feiten of van tijdstippen. Het is geen interessante informatie die u krijgt.
Prédiking, dat wil het zijn, en dat is de opdracht die de Kerk heeft. Hier wordt de God van Israël verkondigd door zijn grote daden uit te meten in woord en liturgisch gezang. Deze Heere-God staat aan het begin; In den beginne schiep God... In den beginne was het Woord...
Denk bij de term ‘begin' niet aan een punt in de tijd. Het Hebreeuwse begrip dekt iets anders. Daarom dat veel vertalers schrijven: ‘In eerste instantie,' of ‘In hoofdzaak.'

Hier is de aansluiting met de evangelielezing van deze zondag. Het zondagsevangelie sluit met de woorden: ‘Dit beginsel der tekenen heeft Jezus gedaan.' Zo staat het in de Statenvertaling. Moderne vertalingen bederven dat door er van te maken: ‘het begin van zijn tekens'.
Jammer, want het is iets anders dan begin. Beginsel is het uitgangspunt, de grondslag, het belangrijkste startpunt waardoor de rest gestempeld wordt.
Gemeente, dat zouden we toch moeten willen horen, wat Gods beginsel is.
Ook de Johannes besteedt hier de eerste woorden van zijn evangelie aan. ‘In den beginne was het Woord' – die Johannestekst grijpt terug op de Schepping, Gods begin met de wereld en de mensen.

Begin is beginsel, en zo noemt Johannes de verandering door Jezus Christus van water in wijn:
het beginsel der tekenen.
Epifanie, de stralende verschijning van onze Heer Jezus Christus aan de mensen. Hij begint zijn werk onder de mensen.
Ook Jezus was op de bruiloft te Kana genodigd.
Wie het Johannes-Evangelie leest als een levensbeschrijving van Jezus, gaat als vanzelf nadruk leggen op Jezus' deelname aan dat bruiloftsfeest. Zo wordt er nog steeds over gepreekt, bijvoorbeeld dat Jezus positief staat jegens het huwelijk en op een feest de consumptie aanmoedigt van flink wat bekers wijn.
Maar daar is het verhaal van Kana-Zondag niet voor geschreven, als een stukje privé in het Evangelie! Heel het Evangelie is verkondiging, zelfs ogenschijnlijk onbelangrijke tijdsaanduidingen.

Wij horen: op de derde dag was er een bruiloft te Kana. De derde dag, hé, waar doet ons dat ook al weer aan denken?
De opstanding ten derde dage.
Het bruiloftsfeest te Kana is een opstandingsfeest.
Waar is dan de eerste dag, de dag van Jezus' dood ? Heel gemakkelijk is die te vinden in het eerste hoofdstuk van het Johannes-Evangelie. Op die dag werd Jezus gedoopt in de Jordaan. Toen ging hij onder in de doods-jordaan.
Op de derde dag verschijnt Jezus in heerlijkheid ter bruiloft. Dat is een hoofdgedachte van het Epifaniën-feest.

De overgang van water naar wijn is als de opstanding uit de doden. Daarom mag dit heten: het ‘beginsel der tekenen.'

Water heeft ook een symbolische meerwaarde in de h. Schriften. Dat gewone water ...
Wij zijn allen gedoopt met water. Water kan leven geven, water kan verstikken, én..., water kan reinigen.

Wat voor soort water was er op de bruiloft te Kana? Waswater. Het zat in vaten, elk met een inhoud van meer dan 100 liter. Waswater, om je mee te reinigen. Zoals ook bij de voetwassing, door Jezus zelf gedaan bij zijn discipelen,
Hier is verwantschap met de H. Doop, de afwassing van de smetten van schuld en zonde. Ook de zondvloed, die reusachtige Doop, overstroming die de aarde reinigde.
Hier reinigt water, en geeft nieuw leven.
Jezus gaat het beginsel van zijn tekenen verrichten. Waswater verandert hij in wijn. Beginsel, dus uitgangspunt, grondslag, principe. Begrijpt u dit principe, dan kent u héél zijn evangelie!
Water verandert in wijn wijn is ook een symbool.

De eerste keer dat er in het boek Genesis, dat eerste Torahboek, wijn wordt gedronken, is na de zondvloed. Hoort u: éérst water, vernietigend en reinigend over de aarde. Vervolgens, op de nieuwe aarde, een wijngaard. Noach, de arkschipper, drinkt de wijn. Dronken wordt hij. Opnieuw sinds de zondvloed, de vaste grond onder de voeten kwijt.
Dat kwam door dit eerste product van de wijngaard.
Noach kon blij zijn om de nieuwe, gereinigde aarde. De aarde had eigenlijk altijd zo schoon en nieuw moeten blijven! De hoop daarop heeft in het oude Israël altijd bestaan. Een symbool van het geluk op zulk een aarde is een maaltijd met overvloedig veel wijn.

Gereinigd door het water, en dan is er wijn! Dat is de strekking van het beginsel van Jezus' tekenen. Water in wijn veranderd!
Ter onderstreping van Jezus' Doop in het Jordaanwater bevat het Johannes-Evangelie deze symbolische vertelling. We horen hoe Jezus als soevereine Heer het waswater herschept tot wijn. Het beginsel, het principe van de Evangelie-verkondiging is hier: de reiniging en vergeving der zonden, de verzoening en de vernieuwing – zij worden beeldend en aanschouwelijk ons voorgesteld.
Heel de h. Schrift klinkt mee, want waar de wijn overvloedig stroomt, daar wordt een teken opgericht. Een teken van de nieuwe aarde, van het Rijk Gods. Een nieuwe schepping! Op deze gereinigde aarde is de vergeving van zonde compleet.

Het beginsel der tekenen – een teken is het, want het heeft de aard van een wonder.
Wijn komt natuurlijk uiteindelijk van water, want uit water bestaat het overgrote deel van een wijndruif.
Maar zo snel gaat het niet, dat het druivennat door gisting tot wijn wordt. Alleen bij de Christus Jezus is dat zo, dat wordt ons verkondigd. Het laat zien wat de kracht van zijn scheppende Woord is.
Beginsel der tekens, dus dat geldt voor alle andere tekenen en wonderen. Zieke mensen worden van het ene op het andere moment beter, wanneer Christus tot hen spreekt. Voor ons heel leerzaam. Niemand moet denken, hoe gelovig hij/zij ook is, dat genezing zo maar in eens hup een feit is. Net zo goed als niemand 700 liter waswater in een keer kan veranderen in wijn.
Deze tekenen horen exclusief bij de Christus in zijn epifanie op aarde, zijn stralende verschijning als de mens der opstanding.
Maar het beginsel der tekenen krijgen wij, als de wijn die Christus' bloed is.
Wanneer Christus Jezus Avondmaal viert met zijn leerlingen, reikt hij hun de beker, Hij zegt: "Deze wijn is mijn bloed. Het wordt voor u vergoten tot vergeving van zonden".
Christus zelf geeft de wijn bij de Paasmaaltijd een nog diepere zin. Hij wil, dat zijn discipelen de wijn zo drinken dat daardoor het bloed van Christus hun éigen gemaakt wordt. Volgens het Johannes-
Evangelie zegt Christus: "Voorwaar, voorwaar, ik zeg u, tenzij u het vlees van de Zoon des mensen eet en zijn bloed drinkt, heeft u geen leven in uzelf.
Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, heeft eeuwig leven, en ik zal hem opwekken ten uiterste dage. Want mijn vlees is ware spijs, en mijn bloed is ware drank. Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, blijft in mij en ik in hem."

De eerste brief van Johannes zegt: Christus is niet gekomen enkel met het water, maar met het water en het bloed.
Zichtbaar verkondigd wordt het u, wanneer de Avondmaalsbeker u wordt aangereikt. Christus komt tot u met zijn bloed. Zijn leven geeft Hij u.
De wijn is daarvan een teken, om ons te brengen tot blijdschap over de vergeving van zonden. Dat wijst ons ook naar het land van melk en honing, symbool van de nieuwe aarde. Daar zal de wijn overvloedig stromen.
van Christus’ hartebloed zingen wij, in het vijfde vers staat dat, van Gezang 74