'WIJ ZIJN BEDELAARS...  DAT IS WAAR'

 

  
Is geloof een bezit...?

 

Wij hebben een auto en een huis en een kast vol boeken. Wij hebben kinderen en vrienden. Wij hebben geloof. Drie keer hetzelfde woord 'hebben'. Drie keer een andere betekenis? Je hebt kinderen immers op een andere manier dan een auto. En hoe heb je dan je geloof?
Bij je huis en je auto geeft 'hebben' een bezit aan. Jij kunt erover beschikken.
Zo 'heb' je geen kinderen, ouders, vrienden. Met kinderen kun je niet doen wat je wilt. Vrienden kun je niet zomaar inruilen.
En nu het 'hebben' van geloof. Is dat een bezit zoals je een huis bezit?

Is geloven dan een bepaald gevoel? Een ervaring? Het heeft wel van alles te maken met: vertrouwen, overgave, zeker weten, veiligheid en vaste grond. Goed! Maar 'heb' je dat dan? Wat is daarin jouw inbreng? Je eigen verantwoordelijkheid? Of komt het alleen maar over je? Heb je geloof alleen maar als een daad?

Geloven is het raakpunt van 'herinnering' en 'verwachting'. Verwachting leeft van de herinnering. De herinnering houdt de verwachting levend.

Geloof als snijpunt. Het is dus eigenlijk niets. Nee... het is te vergelijken met het 'moment', het 'nu'. Het 'heden' is het snijpunt van verleden en toekomst. Toch is het 'heden' voor je het weet al weer verleden. Het 'heden' kun je niet 'hebben'. Zo 'heb' je geloof niet. Je kunt het alleen leven!

Het 'hebben' van geloof is leven op het snijpunt van herinnering en verwachting. Waar kom je vandaan en waar ga je heen? Een woord dat beide samenvat kennen we met name uit de liturgie: het woord 'gedenken' en dan ook 'gedachtenis'.
Gedenken is te omschrijven als: gelijktijdig worden met wat geschied is om in het heden te kunnen leven met het oog op de toekomst. Daarom vertellen Joden elkaar ieder jaar weer het verhaal van de Uittocht. Daarom gedenken christenen dagelijks, wekelijks 'het verlossende lijden van Jezus Messias' en verkondigen wij 'zijn dood totdat Hij komt'. En daar gaat de herinnering over in verwachting.

Maar hoe vind je dan de duurzaamheid van het geloof? De vraag van Luther 'hoe vind ik een genadig God?', met daarop het antwoord 'door genade die iedere morgen nieuw is', lijkt voor hervormde/ gereformeerde mensen toch te weinig. Calvijn zoekt de duurzaamheid van het geloof in het heilige leven. Dat wil zeggen: je moet in het leven van elke dag kunnen zien dat iemand christen is, maar... het lukt niet.

Geloofsleven, leven uit het geloof, Godservaring, heil... geen duurzaamheid, althans niet in de handen van de mensen. Het is geen bezit. Het moet je altijd weer opnieuw geschonken worden. 'Het is iedere morgen nieuw,' zegt de dichter, 'als het zonlicht om de bloemen, de glimlach van een kind.'
Beroemd zijn de laatste woorden van Luther: 'Bedelaars zijn we....' Je 'hebt' geloof op de manier van de bedelaar die zijn hand ophoudt. Hij krijgt misschien wel wat, maar nooit meer dan hij per dag nodig heeft.
Daarom denk ik dat Jezus ons ook leert bidden om het 'dagelijks' brood.

Dit is een selectie uit een artikelenserie over geloof,
door Bart Metselaar, herv. pred. te Leerdam,
© uitg. Narratio 2000
 
KLIK OP DE AFBEELDING
VOOR VERGROTING EN UITLEG