Wij
hebben een auto en een huis en een kast vol boeken. Wij hebben kinderen
en vrienden. Wij hebben geloof. Drie keer hetzelfde woord 'hebben'. Drie
keer een andere betekenis? Je hebt kinderen immers op een andere manier
dan een auto. En hoe heb je dan je geloof?
Bij
je huis en je auto geeft 'hebben' een bezit aan. Jij kunt erover beschikken.
Zo
'heb' je geen kinderen, ouders, vrienden. Met kinderen kun je niet doen
wat je wilt. Vrienden kun je niet zomaar inruilen.
En
nu het 'hebben' van geloof. Is dat een bezit zoals je een huis bezit?
Is
geloven dan een bepaald gevoel? Een ervaring? Het heeft wel van alles
te maken met: vertrouwen, overgave, zeker weten, veiligheid en vaste grond.
Goed! Maar 'heb' je dat dan? Wat is daarin jouw inbreng? Je eigen verantwoordelijkheid?
Of komt het alleen maar over je? Heb je geloof alleen maar als een daad?
Geloven
is het raakpunt van 'herinnering' en 'verwachting'. Verwachting leeft
van de herinnering. De herinnering houdt de verwachting levend.
Geloof
als snijpunt. Het is dus eigenlijk niets. Nee... het is te vergelijken
met het 'moment', het 'nu'. Het 'heden' is het snijpunt van verleden en
toekomst. Toch is het 'heden' voor je het weet al weer verleden. Het 'heden'
kun je niet 'hebben'. Zo 'heb' je geloof niet. Je kunt het alleen leven!
Het
'hebben' van geloof is leven op het snijpunt van herinnering en verwachting.
Waar kom je vandaan en waar ga je heen? Een woord dat beide samenvat kennen
we met name uit de liturgie: het woord 'gedenken' en dan ook 'gedachtenis'.
Gedenken
is te omschrijven als: gelijktijdig worden met wat geschied is om in het
heden te kunnen leven met het oog op de toekomst. Daarom vertellen Joden
elkaar ieder jaar weer het verhaal van de Uittocht. Daarom gedenken christenen
dagelijks, wekelijks 'het verlossende lijden van Jezus Messias' en verkondigen
wij 'zijn dood totdat Hij komt'. En daar gaat de herinnering over in verwachting.
Maar hoe vind je dan de duurzaamheid van het geloof? De vraag van Luther
'hoe vind ik een genadig God?', met daarop het antwoord 'door genade die
iedere morgen nieuw is', lijkt voor hervormde/ gereformeerde mensen toch
te weinig. Calvijn zoekt de duurzaamheid van het geloof in het heilige
leven. Dat wil zeggen: je moet in het leven van elke dag kunnen zien dat
iemand christen is, maar... het lukt niet.
|
Geloofsleven,
leven uit het geloof, Godservaring, heil... geen duurzaamheid, althans niet
in de handen van de mensen. Het is geen bezit. Het moet je altijd weer opnieuw
geschonken worden. 'Het is iedere morgen nieuw,' zegt de dichter, 'als het
zonlicht om de bloemen, de glimlach van een kind.'
Beroemd
zijn de laatste woorden van Luther: 'Bedelaars zijn we....' Je 'hebt' geloof
op de manier van de bedelaar die zijn hand ophoudt. Hij krijgt misschien
wel wat, maar nooit meer dan hij per dag nodig heeft.
Daarom denk ik dat Jezus ons ook leert bidden om het 'dagelijks' brood.
Dit
is een selectie uit een artikelenserie over geloof,
door Bart Metselaar, herv. pred. te Leerdam,
© uitg. Narratio 2000 |
|
|