Naar aanleiding van de bijen die in de kerktuin staan had ik u beloofd nog iets over de bijbelse achtergronden van bijen te vertellen. Daarvoor put ik uit materiaal dat door de Franciscaanse beweging in Nederland gepubliceerd is.
De honingbij is het oudste huisdier. Door hel cultiveren van bijen kon men beschikken over een belangrijke suikerbron. De bijenteelt is al omstreeks 3000 v. Chr. in Egypte bekend. De bijenteelt wordt niet met name inde bijbel genoemd, maar wel de producten en eigenschappen van het bijenvolk. Als de behuizing van bijen verstoord wordt, kunnen ze de verstoorder woedend achtervolgen en pijnlijk steken. Dat beeld wordt gebruikt in Deuteronomium 1, 44: 'De Amotieten in dat bergland zijn legen u uitgerukt, ze hebben u als bijen achtervolgd.'
Bijen in de vrije natuur maken hun honingraten in rotsspleten of bomen. De honing uit de raten van de wilde bijen was een welkom voedsel. Dit blijkt onder meer uit het lied van Mozes (Deuteronomium 32,13): 'Met honing uit de rotsen voedde Hij hen', en uit Matteüs3,4: 'Zijn [Johannes de Doper] voedsel bestond uil sprinkhanen en wilde honing,'
In Jesaja wordt het beeld gebruikt van het opvangen van de bijenzwermen.
'Op die dag geeft de HEER een fluitsignaal[.„] voor de bijen van Assur. Zij komen alle tezamen en strijken neer in de kloven van de dalen en de spleten van de rotsen.' (Jesaja 7,18)
Dat honing een geliefd voedsel was, blijkt ook uit het beeld van het beloofde land dat geschetst wordt: een land van melk en honing (Deuteronomium 8,8)

Als Juda voor de tweede keer naar Jozef moet afreizen om voedsel te kopen, zegt vader Israël tot hem: 'Neem het beste van het land mee en bied het die man als geschenk aan: een beetje gom en een beetje honing, parfum en hars, pimpernoten en amandelen.'
Honing was een handelsproduct. 'Juda en het land van Israël drijven handel voor u: in ruil van tarwe uit Minnit, mirre, honing, olie en balsem bieden ze uw koopwaar aan.' (Ezechiël 27,17)
Bijen, hun honing en hun was worden verbonden met het Eeuwige. De honing vanwege de kostelijke smaak, maar ook de was is nog altijd geliefd. Nog steeds wordt voor het maken van de paaskaars en doopkaarsen bijenwas gebruikt.
Het gaat overigens goed met de bijen in de kerktuin. Ze hebben in de binnenstad zo’n vijf kilo honing weten te verzamelen. Volgend jaar, als het volk groter is, zult u de eerste Lutherhoning kunnen kopen.

Een volgende keer zal ik nog iets verteleen over bijen in de Christelijke symboliek.

Wim van den Bos