De christenen van joodse afkomst hielden zich aan die spijswetten. Maar de christenen van niet-joodse afkomst, Griekse of Romeinse christenen bijvoorbeeld, die vonden het niet nodig om zich te houden aan die voorschriften. ‘Als je in Christus gelooft,' zeiden ze, ‘dan hoef je dit soort geboden niet na te komen. Waarom zou het ook, nu wij in de vrijheid van Christus staan?'

Voor ons is dit geen vreemd of nieuw geluid. Maar voor de Joden die christen waren geworden, had dit iets revolutionairs. Want hier stond toch maar de Torah ter discussie, de eerbiedwaardige Wet van Mozes... . Bovendien kwam er ook jaloezie op. De joodse christenen herinnerden zich hun opvoeding, met alle voorschriften en geboden. Daar moesten zij zwaar aan tillen! En nu, kijk nu eens, daar heb je mensen die dat zomaar overslaan. Ze geloven ook, en ze hebben het maar makkelijk...!

U kunt wel nagaan dat hierdoor spanningen ontstonden.
Waar spanningen zijn, komt de blijdschap tekort.
Spanningen in dezelfde Gemeente! We praten dan wel over de eerste generatie christenen... Als die dan al onderlinge tegenstellingen hadden, dan kunt u wel nagaan hoe het verder ging. Daar zal de blijdschap gauw ineenschrompelen.
Daarom schrijft de apostel Paulus de woorden die vandaag kanseltekst zijn: ‘Het Rijk Gods is niet spijs en drank, maar rechtvaardigheid, en vrede, en blijdschap, door de Heilige Geest.'

Een tekst vol van inhoud. Het is niet niks, een hele reeks sleuteltermen in één zin: Koninkrijk Gods, rechtvaardigheid, vrede, blijdschap, Heilige Geest. Teveel om allemaal uit te leggen.
Vandaag, op Jubilate, de jubelzondag, leggen wij nadruk op de blijdschap. Het is het slot van de trits: rechtvaardigheid, vrede, blijdschap.
Een trits die heel begrijpelijk is: staan wij recht, dat wil zeggen: zijn wij in het reine met onszelf, én, gaan wij op rechte wijze met elkaar om, dan is dat rechtvaardig. Dit heeft als vrucht de vrede met onszelf en met God, en verder een gave en voltooide samenleving. Dan is er ook blijdschap.
Hoort u dat hier iets anders en méér aan de orde is dan godsdienst? De godsdienst als verschijnsel is niet het belangrijkst. Zoveel mensen, zoveel volkeren hebben een godsdienst. Dat is het belangrijkste niet. Waar het om gaat is: welke uitwerking heeft een godsdienst op haar aanhangers?

Er is veel te doen geweest over godsdienst in de afgelopen weken. We konden kennisnemen van het standpunt van een spraakmakende volksvertegenwoordiger. Volgens hem is de Islam een achterlijke godsdienst met gewelddadige uitwassen.
Ik wil niet, als was ik een godsdienstig leider, u zeggen hoe u daarover denken moet. Hoogstens krijgt u wat stof tot nadenken, opdat u een eigen mening kunt vormen.

Godsdienst is mensenwerk, het is een zaak van mensen. U vindt misschien dat de aanhangers van de Islam in Nederland niet bij de tijd zijn, dat ze niet goed in deze maatschappij passen? Ik zeg dat ze zijn zoals ze zijn, dat verandert u niet. Misschien, na honderd jaar, staat in hun midden ook een Luther of een Calvijn op. Die godsdienst kan dan, op haar eigen wijze, in een stroomversnelling komen. Zolang het niet zover is, hebt u geen keus; u moet met de Moslems van deze tijd samenleven.
Wat voor de Islam geldt, geldt ook voor ons Christendom: het is maar godsdienst, en de vraag is, wat voor mensen die godsdienst ons maakt. Hoe worden wij tot naaste, tot zuster of broeder gesteld? Daarin geloven en herkennen wij het werk van de Heere-God zelf.

Er is een verschil dat zonneklaar is, een verschil tussen de godsdienst die mensenwerk is, en datgene wat ons door de Heere-God zelf wordt aangezegd en beloofd.
Daardoor kunt u bij het geloof der Kerk bewaard blijven.
Het verschil is: het onderscheid tussen de Kerk en het Rijk Gods.
Ze zijn niet hetzelfde. Ze liggen soms mijlenver uiteen.
Het Rijk Gods, dat is de gepredikte belofte dat de Heere-God regeert. Het is geen territorium, geen land en zelfs geen christelijke staat of zoiets.
De Heer regeert ! Soms is het helemaal niet zichtbaar. Het is een waarheid die geloofd mag worden.
De Kerk daarentegen heeft in verleden en heden wel moeite gedaan om zichtbaar te zijn. Soms bezat de Kerk land of bestreek een aanzienlijk territorium.
Je zou haast denken dat er geen geloof nodig is om aan te nemen dat de Kerk bestaat.
Wel degelijk is geloof nodig; wij belijden het zelf in het Apostolisch Credo: ik geloof één heilige, apostolische Kerk.

Voor een ieder die moeite heeft met het reilen en zeilen van de zichtbare kerk, is ooit deze belijdenis verwoord: ik geloof één heilige, apostolische Kerk.
Dit geloof kan alleen maar worden gewekt door de evangelieprediking van het Rijk Gods. Dus niet door wat wij voor ogen hebben.
De Kerk is geen onderdeel van de evangelieprediking, maar wel dat God regeert en zijn koningsregering tot ontplooiing brengt.
Juist in de paastijd beginnen we bij het bijbelse Israël. Op deze zondag Jubilate gedenken we hoe volgens de gewijde Geschriften Israël wordt opgeroepen om de jubelstem te verheffen, te jubelen omwille van de Heer die de allerlaagsten en echt hulpelozen opricht. Dat is de waarde van de godsdienst van Israël, dat niet het recht van de sterkste een vanzelfsprekende geldingskracht heeft. Het is de mens die zichzelf niet kan verdedigen, die mag rekenen op Gods barmhartige nabijheid.
Door deze heilsboodschap staat het Israël van de Bijbel aan de wieg van de humaniteit. Dat is heel wat meer dan bekvechten over spijs en drank, wat er wel en wat er niet rein is.
Waar de Heere-God de ruimte heeft om zijn koningschap te vestigen, daar is blijdschap!

Laat me een misverstand van te voren onschadelijk maken. Paulus zegt niet dat de Kérk blijdschap is, maar het Rijk Gods. De Kerk, hoe belangrijk ook, is het Rijk Gods niet...!
Hiermee is ook de vooronderstelling ontkracht, als zou het in de kerk altijd vreugdevol en plezierig moeten zijn. Van ons voelt niemand zich thuis in een kerkelijke gemeenschap waar het op zondag altijd gonst van luidruchtige vrolijkheid.

Er is een gezegde van Jezus bekend dat luidt: ‘Gaat in door de nauwe poort, het leven in. Want nauw is de weg die ten leven leidt.' Dat leg ik dan naast een uitspraak van de apostel Paulus gericht tot één van zijn pas gestichte Gemeenten: ‘Wij moeten onder veel verdrukkingen ingaan in het Rijk Gods.'
Het gaat hier over het vroegkerkelijke leven, van de eerste generatie christenen. Staan in de wereld als kerkelijke gemeenschap, dat was geen pretje in die tijd. Dat kerkelijke leven wás niet zo vrolijk.
Maar wat wel blijdschap is, dat is het Rijk Gods zelf!

Jezus zegt: ‘Gij zult u bedroeven, maar uw droefheid zal tot blijdschap worden...'
Hij wil zijn leerlingen een troostrijke boodschap meegeven, zonder te ontkennen dat er veel reden tot droefheid is in deze wereld die vol chaos is.
De koningsregering van de Heer is blijdschap. Blijdschap die we niet missen kunnen, want, hoe kunnen wij het vol houden te staan in deze wereld als wij geen geloof hadden in een Allerhoogste die uiteindelijk alles tot een goed einde zal brengen?
Maar wat het kerkelijk leven soms tot een pijnlijk moeitevol gebeuren maakt, is het leven in twee bereiken, twee werelden tegelijk.
Dit betekent dat wij een voorbehoud moeten maken bij alles wat wij beleven en meemaken. Een voorbehoud dat je het lachen doet vergaan. Want deze aarde is niet verlost maar wordt doordrenkt van vergoten bloed, bloed van slachtoffers van terreuraanslagen en van militaire acties.
In die wereld leven wij, maar óók onder Gods regering, dat is ook een bereik.
Jubilate heet deze zondag; jubel, blijdschap, vreugde die nooit doel in zichzelf zijn, maar ons gegeven worden om de Christus Jezus te verheerlijken, om elkaar te vertroosten met de belofte van de toekomende eeuw, de nieuwe morgen, het leven er opstanding –
Bezingen wij dat met Gez. 219