REEDS VERSCHENEN OVERDENKINGEN

 

IN VORIGE MAANDEN VERSCHENEN OVERDENKINGEN OP DE VOORPAGINA

 

De lichtkring rondom het kruis

Wat de bijbel vraagt of niet verbiedt

Zelfrespect

Geheimenis niet in woorden te vatten
Het christendom uniek

'... maar ik ben gestorven'

wraak

   
   
   
   
   
   
 

AANSLAGEN IN NEW YORK & WASHINGTON

 

  
Hoe kunnen mensen elkaar dit aandoen...?

 

De beelden van de aanslagen in New York en Washington gaan maar niet uit ons geheugen. De verslagen klinken nog door. Het is zo ongekend, van een schaal zo enorm dat we er geen raad mee weten. De vragen blijven opkomen. We willen er over praten en schrijven, want dat helpt ons, de schok te laten dempen en deze gruweldaad zo mogelijk een plaats te geven in onze leefwereld. Want een plaats moet het nog krijgen.

Een deskundige op het gebied van terrorisme zei kort na de aanslagen: "Terroristische zelfmoordacties kennen we al, maar dit soort en op deze schaal is nieuw voor ons. Een antwoord daarop hebben we eigenlijk niet."

Ook op ons geloofsleven hebben deze aanslagen een invloed die niet gering is. Bij mij kwam een gesprek heel sterk in mijn gedachten dat een gemeentelid twee jaar geleden met mij voerde. In die tijd werden massagraven in Bosnië ontdekt. Gruweldaden kwamen in de publiciteit die zo bizar en afgrijselijk wreed waren, dat we ze niet konden plaatsen. Inderdaad, dat is het zelfde als bij de aanslagen van 11 september jl. Ook die kunnen we niet plaatsen.
Het gemeentelid wist geen raad met de gruweldaden die in de laatste Balkanoorlog waren gepleegd. Hij zei me: "Maar hoe kan de ene groep mensen de andere groep zoiets aandoen...? Dat zijn toch ook mensen…?"
Dit was geen vraag naar een afdoende antwoord. Laten we oppassen met zulke antwoorden. In mijn opleiding heb ik kennis genomen van een gedachtegang die inhoudt, dat de mens dóór en dóór verdorven zou zijn, niet in staat om maar iets goeds te doen. Wat mij bij de verdedigers van deze gedachtegang opviel was, dat zij deze mensvisie zo maar in het algemeen gebruikten. Zo werden misdaden (van groot tot klein) herleid tot een theorie waar de eigen verantwoordelijkheid op gespannen voet staat met een neerdrukkend zondebesef.
Voor de aanhangers van dit soort theorieën is een uitroep als 'maar dat zijn toch ook mensen' eigenlijk niet geldig. Elk mens is immers even slecht. Maar wie deze theorie niet accepteert, blijft met zo'n vraag zitten. Hoe kunnen terroristen het verantwoorden, dat zij tienduizenden mensen de dood injagen of ernstig verwonden? Zij zien die slachtoffers toch ook als mensen? Dat is maar de vraag… .
Het staat nog te bezien, of de ene groep de andere groep wel ziet als mensen. Wij als Nederlanders moeten niet vergeten, dat wij in een lange traditie van godsdienstige verdraagzaamheid staan. Wij kunnen heel goed onderscheid maken tussen de godsdienst en haar belijder. Hebben we buren die een geloof belijden dat wij onmogelijk zouden kunnen aanvaarden, dan kunnen wij toch vriendelijk met hen omgaan en geschikte buren voor hen zijn. Helaas zijn er gebieden in de wereld waar zoiets ondenkbaar is. Daar zijn belijders van een godsdienst die anders is dan de onze, tweederangs mensen in onze ogen.

Zouden wij daar zijn opgegroeid, dan zouden misschien ook wij in oorlogssituaties zulke mensen als ongedierte radicaal verwijderen. Wij hoeven ons, in absolute zin genomen, dus niks te verbeelden. Waarom behandel ik een andersgelovige niet als ongedierte?
Dat is uit kracht van de genade van de God en Vader van onze Heer Jezus Christus. Door de openbaring van God in Christus leer ik mens te zijn. Mens zijn is altijd mens in relatie tot de andere mens. En dat met de nadruk op ándere. Ook de terrorist zal ik moeten zien als mens, een mens weliswaar doordrenkt met haat en met een ingepompte ideologie, maar toch een mens. Zoals hij mij ziet, zo mag ik hem niet zien, want Jezus heeft ons geleerd dat de kracht der liefde zo groot is, dat het onverzoenlijke wordt verzoend.

Jezus is in liefde gestorven, zonder haat jegens zijn overleveraars en beulen. Zijn persoon stijgt ver uit boven al ons goede en slechte streven, ook boven de torens die wij in onze eigen godsdiensten oprichten. Zijn liefde openbaart zich op plaatsen, in mensen en in godsdiensten waar wij het soms niet hadden verwacht. Door zijn liefde alleen kan de noodlottige spiraal van geweld en tegengeweld worden doorbroken.

W. Baan

TERUG NAAR DE INHOUDSOPGAVE
WRAAK ... !

MET DE VERENIGDE STATEN VAN AMERIKA TEN OORLOG


Wij hebben altijd geleerd: je mag je niet wreken. Is ons onrecht geschied, dan is het christelijk om niet zelf je eigen gelijk te halen. Je mag geen eigen rechter spelen, daar is de overheid voor. Nu horen wij de Amerikaanse president Bush op de televisie zeggen: 'De Verenigde Staten zullen zich op de terroristen wreken, onze oorlog is rechtvaardig.' Alle westers georiënteerde (en nog andere) landen worden opgeroepen om achter de VS te staan.
Wat ik hierbij overdenk: de VS gaan zich meer en meer gedragen als een super-overheid, een soort overkoepelende regering. Wij hebben eigenlijk geen keus, en scharen ons achter hun president. 
Dit wil niet zeggen, dat wij onkritisch zijn geworden. Het is een democratisch aanvaarde burgerplicht om waakzaam te blijven.
De westerse landen hebben veel te weinig menskracht geïnvesteerd in het in kaart brengen van politieke, economische en sociale tegenstellingen tussen Afrikaanse en Aziatische landen enerzijds en henzelf anderzijds. Zij konden weten dat sommige landen in het Midden-Oosten en in Centraal-Azië een begin maakten met de ontwikkeling van kernwapens. Tegelijkertijd beheersen diezelfde landen de guerrilla-oorlog tot in de finesses. De roep om wraak wordt vergezeld door wapens van een kaliber dat onmogelijk de gerechtigheid en de vrede kan bevorderen. Echt verzet is van lange duur, is een diepte-investering: een grondige studie (laat daar de Geheime Dienst zich eens in specialiseren!) van wat andere mensen beweegt.

W. Baan
TERUG NAAR DE INHOUDSOPGAVE