OPSTANDING BEGINT BIJ DE VERMOORDEN

 

De verkondiging op het Hoogfeest van Pasen

Tekst Exodus 20:13
‘Gij zult niet moorden'

preek in de Evang.-Lutherse Gemeente Dordrecht op 16 april 2006


Hier hebben we op het eerste gehoor een gebod dat overal bekend en geaccepteerd is. Maar dit is opnieuw een start bij het algemene. Het was normaal in het antieke oosten dat je de mensen om je heen niet van het leven mocht beroven. Dat heeft ook een economische kant. Stel u voor, in de dorpen en steden van de oudheid waar elke werknemer waardevol was, daar is een moord ook een schadepost.
Maar zo functioneert het 6de der X Woorden niet. Geen algemene uitgangspunten en redeneringen. Het is Pasen vandaag!

Vandaag wordt ons de levende Heer verkondigd. Wij gedenken met blijdschap, dat de Heer de Messias niet bij de doden heeft gelaten. Hij heeft het er niet bij laten zitten, maar zijn tegenzet gedaan, tégen dat bloedvergieten, de moord op de Christus Jezus.
Hij die gezegd heeft: ‘Gij zult niet moorden' — Hij stáát er ook voor. Dit gebod is de vorm waarin Gods belofte wordt gedaan. De vervulling is, dat er niet meer gemoord wordt. Voor die vervulling staat de Heer garant.
Laten wij met vreugde het 6de der Tien Woorden horen: ‘Gij zult niet moorden.' Wij horen dit als een Paaswoord. Dat mag en dat moet, gemeente!
Houdt voor ogen dat de Tien Woorden een uitvloeisel én bevestiging van het Pascha van Israël zijn.
De bevrijding uit het slavenhuis werd door deze Tien Woorden ingevuld en bestendigd.
Het was nodig dat Israël na de uittocht te horen kreeg: ‘Nu is het niet meer nodig dat er bloed vergoten wordt. Leef nu in de vrijheid!
Er hoeft geen onderdrukking meer te zijn... .'
Dit is een goede boodschap in de Paasliturgie. Midden in allerlei moordpartijen en doodslagen in deze wereld, moet Pasen worden gevierd. Er is aan dat noodlottig bloedvergieten paal en perk gesteld!

Wij geloven dat het Pascha van Israël de bron en norm is van het Christelijk Paasfeest.
Het Pascha gedenkt het tot staan brengen van een schijnbaar onophoudelijke moordenarij.
Het Paaslam is geslacht: het laatste bloed dat temidden van Israëls slaven mocht vloeien.
Bij de uittocht raasde en kolkte de Rode Zee terug in haar bedding. Daar stierven de onderdrukkers in het water. Maar dat kon toch niet de bestemming zijn geweest van deze mensen, al waren het onderdrukkers... Ook dit vraagt om een echt sluitstuk.
Pas op het Paasfeest wordt ons verkondigd, dat tot staan zijn gebracht de terreur, de vervolging, de oorlog, alle levensbedreiging van mensen.... .
Op dit Paasfeest horen we het zo: de moord op de Christus Jezus is door de Heere-God beantwoord. Hij heeft de Messias van de doden uit opgewekt. Dat is zijn definitieve tegenzet. Wij bloedvergieters kunnen daar niet meer om heen. Wij moeten geloven dat onze oude levensstijl ten einde is.
Zo zegt Paulus in de Epistel: het oude zuurdeeg wordt weggedaan, en nieuwe ongezuurde broden komen feestelijk op tafel. Wij zelf zijn een nieuw en vers deeg geworden.

Er is een beslissende wending bewerkt. De wending is, dat de Messias is neergedaald ter helle om daar de doodsmachten te overwinnen. Hij is afgedaald in de onderste delen der aarde, de onderwereld waar de doden zijn.
Hoor de eerste schriftlezing vandaag. Daarin staat de wereld der doden beschreven. Een heel volk, maar niet meer dan verschrompelde doods-beenderen. Israël in Egypte, Israël in ballingschap, een wereld in nood. Een volk op vijandige grond, niet-beloofd land. Een volk onderdrukt door boze machten. Boze machten zoals een Farao; die stelde zijn privé-opstanding veilig door een piramide te bouwen op het bloed van duizenden dwangarbeiders.
Dit volk van slaven beleeft daarentegen de echte opstanding. De Heer zelf daalt af naar Egypteland, het land van de doden. Met een uitgestrekte arm en een hand met macht bevrijdt Hij zijn volk. Dat is de opstanding volgens de Schriften. Dat is de vreugde van Pascha.
In de volheid van de tijd daalt opnieuw de Christus af in het rijk der doden. Maar nu komt er een dimensie bij. Hij is de Messias van alle volken, van heel de wereld.
Hij daalt af in een wereld van moord en doodslag, voedselschaarste en allerlei door mensen veroorzaakte ellende. Van binnenuit overwint hij deze dood. Hij slaat en scheldt de machten van dood en verderf.

Anastasis
pentekening in Byzantijnse stijl
klik op dit fragment
om de hele tekening
te zien

Dát is de wending omwille waarvan wij vandaag blij zijn en feest vieren.
De Messias heeft de spiraal van geweld en bloedvergieten tot staan gebracht. De Heere-God heeft dit zelf betuigd, door de Messias bij de doden vandaan op te wekken.
De apostel Paulus zegt, dat de zekerheid van het behoud van deze aarde daarin is gelegen, dat de Heer de Messias uit de doden heeft opgewekt. Het zal dan goddank afgelopen zijn met de moord en doodslag waarmee de aarde nu nog vol is. Dat is de zekerheid die ons vandaag wordt verkondigd.
Geloven wij dat, dan is dat wel een geloof tégen wat voor ogen is.
Om ons heen raast en woedt de wereld in moorddadigheid.
Eer we het weten laten we onszelf meesleuren, doordat we eigenlijk het dagelijks leven normaal vinden.
Houdt stand, gemeente, blijft kritisch jegens alle levensbedreigende machten. Leeft gelovig vanuit de opstanding, en roep met Paulus:
‘Dood, waar is uw overwinning; dood, waar is uw prikkel?'
De dood heeft een nederlaag moeten accepteren, een nederlaag die het begin van het einde is.
De Christus is opgestaan temidden van hen die in de dood gebonden lagen. Doden gingen toen leven, mensen namelijk, die eerst geen leven hadden. Nummers, doodgezwegen arbeidskrachten, hongerenden, opgejaagden. Maar de opstanding is begonnen bij de vermoorden. Met hen heeft de Messias zijn leven en sterven verbonden. Nu is de dood machteloos en zijn einde is nabij.
Opnieuw trekt een slavenvolk uit. Maar nu geschiedt dat wereldwijd, onder alle volken en stammen.
Bent u ook niet anders dan een gebondene, dan gaat de Messias van Israël u voor, door uw benauwdheid heen tot het leven.
Nu hoeven mensen elkaar niet meer naar het leven te staan. Het 6de der Tien Woorden wordt vervuld.
Door onze monden en door onze handen verbreidt de Christus dit Paasevangelie over heel de wereld. Zijn vrede is en komt naderbij !
Zingen wij gezang 485

TERUG NAAR DE INHOUDSOPGAVE