terug naar het washblog

De rest van de tekst over Nepal is een samenvatting van de emails die we vanuit Kathmandu aan de familie in Nederland hebben gestuurd.

Zondag 6 juni
Wim komt eerst ‘s morgens vroeg al uit Abu Dhabi, Dory komt ‘s middags pas uit Delhi. Dory’s bagage is er niet. Een net nieuwe koffer, vol met praktisch nieuwe, net in Washington aangeschafte kleren. Om het tijdverschil van zo’n twaalf uur te bestrijden gaan we een stukje lopen. Vooral niet gaan slapen, wandelen is het devies. Dat helpt het beste tegen de jet lag. We lopen een rondje door Thamel, de wijk waar de meeste toeristen logeren. De herrie en de mensenmassa zijn een aanslag op ons gestel. We waren bijna vergeten hoe Azie ook al weer ruikt en klinkt. Renate Schwarz, een Haarlemse kunstenares en een goede vriendin van ons, moet hier ook zijn. Zij is ons contact met Nepal. Ze leidt trekkings voor Nederlandse groepen. Wim heeft haar stand op de Vakantiebeurs een paar keer ingericht. Zij werkt samen met een reisbureau hier, Himalaya Expeditions, dat Wim een Tegenprestatie In Natura heeft beloofd voor het inrichten van de stands in Nederland. Wim kon haar in Nederland niet bereiken, maar een wederzijdse vriendin heeft haar een email gestuurd zodat ze weet dat we er zijn, en ook waar.<<


Wij logeren in het vaste hotel van de staf van de Wereldbank: Hotel Yak and Yeti heeft twee zwembaden, een tennisbaan, een health club en een prachtige tuin. <<

7-13 juni
Maandag 7 juni
De World Bank Country Office zit ook in het Yak en Yeti complex, het is het roze gebouw op de foto. De eerste dag gelukkig geen afspraken, alleen maar op kantoor wat dingen regelen en email beantwoorden. Er is een flexkantoor voor ‘visiting missions’. De afspraken worden geregeld door een programma assistent, Neena Shrestha. Een zeer voortvarende dame die mij volstopt met afspraken. Kennismaken met mr Top Bahadur Singh, mijn plaatselijke consultant. Hij is gepensioneerd lid van het Supreme Court, oud hoogleraar handelsrecht en oud lid van het Gerechtshof van Kathmandu. Een uiterst beminnelijke man. Vanaf dinsdag gaan we, mr. Top en ik, op bezoek bij gerechten en aanpalende organisaties. We worden vervoerd in een oude Mercedes die nog van de middelste prinses van de oude koninklijke familie is geweest. De oude koninklijke familie is op dramatische wijze aan haar eind gekomen in 2001. De kroonprins schoot acht leden van de familie dood, en tenslotte zichzelf door het hoofd. Hij is in comateuze toestand afgevoerd, en tot opvolger van zijn overleden vader aangewezen. Drie dagen later overleed hij ook. Hij is opgevolgd door de broer van zijn vader. Die heeft nu zijn handen vol aan Nepal.
Dinsdag 8 juni het Court of Appeals van Kathmandu, Dinsdagavond: Renate is er ook, maar ze heeft een ticket om op donderdag terug te vliegen naar Nederland. Ze stelt haar vertrek uit zodat we op zaterdag samen een uitje kunnen doen. Ook mijn bagage blijkt te zijn aangekomen. Niet te geloven, ik had er al helemaal afscheid van genomen.Woensdag 9 juni eerst het District Court. Daarna lunchen we bij Mike’s Breakfast in een prachtige tuin met Renate en een klein Tibetaans vluchtelingmeisje dat erg ziek is en naar de dokter moet. We eten ‘s avonds met Renate pizza bij Fire and Ice. Op donderdag lunchen we Nepalees, Indiaas en Chinees met Renate en Bikrum Pandij, de eigenaar van het reisbureau, bij Nanglo. Erg lekker, lunch blijkt onderdeel van de t.i.n.
We lunchen ook nog met Renate in het Summit hotel, dat was op vrijdag. Hier hebben we gezelschap van een fotograaf en een dichter die samen een project hebben gedaan dat in Nederland een expositie moet gaan opleveren. Wim gaat hun teksten mee naar Nederland nemen. De dichter doceert ook aan de universiteit. Hij kan prachtig vertellen hoe hij inspiratie opdoet en dicht. Renate is een echte netwerker die voortdurend mensen aan elkaar knoopt en manifestaties organiseert.<<
Zaterdag. Renate kan niet mee. Haar gastvrouw, ze logeert bij iemand, wil haar niet laten gaan. Er komt een klein busje voorrijden met een gids en met Sangeeta, de salesmanager van Bikrum, door Wim omschreven als een verwend propje. Wim is al met Renate op de thee geweest bij haar moeder. Sangeeta zwaait ons uit. We gaan naar Thimi, een ongerept pottenbakkersdorp waar ze op straat potjes bakken in grote hopen stenen, stro en as. Thimi doet erg denken aan middeleeuws Italie. Dat wordt nog veel erger in Bakthapur.

Een Unesco Werelderfgoed. In B. wordt het wel een beetje Volendam, maar het is toch erg mooi. Dit is aflevering 2 van de Tegenprestatie In Natura.
Zondag 13 juni Wim heeft een fiets, aflevering 3 van de t.i.n., en een portretopdracht van Bikrum.
De rest van het World Bank Team begint binnen te druppelen. Gezellig. Het begint ook meer te regenen, de moesson staat op uitbreken. <<
14-21 juni
De hele week nog gesprekken: met de advocaten, het team dat de judicial academy aan het opzetten is met hulp van een Australische consultant, met de griffier van de Hoge Raad over het strategisch plan van de rechtspraak. Op donderdag moet de column naar Novum. Hier komt ie.

De hele maand juni ben ik in Kathmandu, de hoofdstad van Nepal. De zaak van deze maand gaat over een verdachte met de naam Robinson. Hij werd in 2002 op Tribhuvan Airport hier in Kathmandu gearresteerd met een paar kilo heroine in zijn bagage, en in een van zijn schoenen. Robinson bekende. Het speciale tribunaal voor drugszaken veroordeelde hem tot 17 jaar gevangenisstraf en een boete van 1 miljoen Rupee. In hoger beroep kwam de zaak bij het Supreme Court. Dat berecht deze zaken in een ‘divisional bench’ bestaande uit twee rechters. Die kwamen tot de conclusie dat er gebreken kleefden aan het onderzoek. Zo bleef onzeker of het om pure heroine ging, en Robinson was door de politie gehoord zonder tolk. Ze spraken Robinson op 23 april van dit jaar vrij wegens gebrek aan bewijs. Hij werd meteen vrijgelaten, en verliet spoorslags het land. Doorgestoken kaart, riepen alle kranten. Zowel de Nepali Bar Association als de Procureur-Generaal hebben het Supreme Court om herziening van de beslissing gevraagd. Zeer onlangs heeft de Judicial Council een onderzoekcommissie ingesteld. De twee verantwoordelijke rechters zijn met verlof.

Mijn onderzoek hier gaat over de rechtspraak in zaken die het bankwezen betreffen. Er is kort geleden een speciaal tribunaal ingericht voor het vereffenen van schulden. Dat dient onder meer om de praktijk bij het uitwinnen van zekerheden door de banken de stroomlijnen. De gewone gerechten hebben niet veel zaken die iets met het bankwezen van doen hebben, zo wordt mij verzekerd. Het dringt zich op dat hier voor nieuwe onderwerpen speciale tribunalen in het leven geroepen worden.

Voor alle zekerheid ga ik toch bij de rechtbank van Kathmandu op bezoek. ’s Morgens om half tien drinken de elf rechters (1 vrouw) samen thee. Onderwijl zorgt een gerechtssecretaris voor het verdelen van de acht nieuwe zaken:

vlnr: dobbelstenen en de rechtszaal
er gaan acht genummerde dominostenen in een zwarte zak, en de rechters die aan de beurt zijn voor een nieuwe zaak grabbelen ieder een steen uit de zak. Het zijn meest strafzaken van pas gearresteerde verdachten. Daarna gaan de rechters ieder naar hun eigen zaal, en doen de zaken van die dag. Ze doen alle zaken door elkaar.

De automatisering is hier nog niet ver gevorderd. Van de 75 rechtbanken hebben er drie een computer, van de 16 gerechtshoven vier, en het Supreme Court heeft er 56. De begroting van de rechtspraak wordt opgesteld bij het Supreme Court, en de griffier van het Supreme Court is het hoofd van de administratie van alle gewone gerechten. Nou hebben niet alle rechtbanken elektriciteit, maar je zou haast denken dat het geld boven in de rechterlijke organisatie blijft hangen. De Judicial Council is alleen bevoegd voor voordracht, bevordering en de rest van de carriere van de rechters. Mevrouw, U werkte bij de Raad v oor de Rechtspraak in Nederland? En waar gaat die Raad over? Ook over de begroting? Nee maar, dat is interessant! <<

Vrijdagmiddag om vier uur komt de auto om ons naar het Farmhouse Resort in Nagarkot te brengen. Je hoort hier naar de zonsopgang te kijken. Het complex ligt in een prachtige tuin op een brede richel boven en landschap met steile hellingen en terrassenlandbouw. Renate heeft gezegd dat we de hoekkamer moeten hebben, en dat is ook zo. Van twee kanten uitzicht. Er zijn veel wolken, dus de vraag is een beetje waar we eigenlijk uitizcht op hebben. We maken kennis met Olivia, een Amerikaanse psychologe van tegen de zeventig die een paar dagen uitrust van een trip naar Tibet. Heeft ze iets van de Himalaya gezien tijdens haar verblijf in het Farmhouse? Nee, niks gezien. We eten samen met Olivia rijst met chicken curry en flensjes met perzikjam toe, en we delen met z’n drieen twee halve liters bier. Zaterdagmorgen gaat om half vijf de wekker omdat het rond die tijd licht wordt. Als er iets van de Himalaya te zien is dan willen we dat niet missen.

Blij verrast zien we sneeuwbergen aan de overkant van het dal. En verder naar het oosten kunnen we met het kleine Leitz-kijkertje contouren zien. Daar ergens is Mount Everest. Het Farmhouse is zijn naam waardig. Ze kweken hun eigen groenten en de perzikjam is uit hun eigen boomgaard. Zaterdagmiddag lopen we met een van de jongens van het Farmhouse als gids vier uur lang het dal in en weer terug naar boven. We maken kennis met zijn ouders. Het is een prachtige wandeling. Zondagmorgen weer om vijf uur wakker, en vanuit bed zien we de volle breedte van de Himalaya aan ons voeteneind, met sneeuw en al. Twee uur lang kijken we onze ogen uit. De rest van de dag lezen we in de tuin onze boeken uit, het mijne gaat over een Mount Everest-expeditie in 1996 waarbij nogal wat mensen omkwamen: Jon Krakauer, Into Thin Air. Erg goed. ‘s middags om vier uur komt de auto ons weer halen. Het is nog geen dertig kilometer, maar wel twee uur rijden terug naar Kathmandu. <<

21-28 juni
Maandag 22 juni Er is nog een nieuw teamlid: Sumant Batra, advocaat uit New Delhi, die het onderzoek doet naar het faillissementsrecht, of liever het ontbreken daarvan.
Woensdag 23 juni We gaan ‘s avonds na het werk met het team de stad in.
Bekijken tapijtjes en sjaals, en Naga en Richard kopen ook iets. Ik niet, ik heb net een huis opgeruimd en ben vast van plan geen spullen meer te verzamelen. We eten met z’n vieren Indiaas, erg lekker. We maken foto’s van elkaar.
Vrijdag 25 juni Samen met Sumant Batra nog een keer naar het Kathmandu District Court. In de middag met het hele team naar de Asian Development Bank, die hier veel projecten subsidieert en naar Ken Ohashi, de World Bank country director. De Bank doet hier de donorcoördinatie, en daarvoor is het belangrijk dat Ken op de hoogte is van de activiteiten van de andere donoren. Ken is een Japanner die al meer dan 25 jaar voor de Wereldbank werkt. We rapporteren aan hem wat we gevonden hebben.We zijn uitgenodigd voor de jaarlijkse office party van het Nepal Country Office in Soaltee hotel, Kens kinderen – de jongste twee van in totaal zes - maken leuke foto’s met Wims digitale cameraatje.
Zaterdag 26 juni Er staan drie stadswandelingen voor Kathmandu in de Lonely Planet, we doen ze allemaal achter elkaar. We hebben’s avonds een afscheidseten in Hotel de l’Annapurna met het team. Chinees eten, maar niet met Everest bier. De Everest brouwerij is voor het team een cause celebre: door een consortium van banken ontbonden wegens te veel schulden. Er is een conflict met de belastingdienst over belastingschulden. De bankwereld is verontwaardigd omdat de belastingdienst nooit incassopogingen heeft gedaan en nu wel betaling van de schulden door het consortium wil. Ik ken het dossier niet, en de wet ook niet. Ik heb er dus geen oordeel over en deel de verontwaardiging dan ook niet.
Zondag 27 juni Onze teamleider, Nagavalli Annamalai, vertrekt weer naar haar woonplaats Kuala Lumpur. Ze is een banking laywer die haar sporen heeft verdiend, onder meer bij de centrale bank van Maleisie. Ze werkt nu voor het hoofdkantoor van de Wereldbank, maar omdat ze voor haar moeder zorgt is ze een ‘telecommuter’. <<

28 juni-4 juli
Maandagmorgen ga ik op bezoek bij het tribunaal voor corruptie en drugsmisdrijven. Zij hebben de Robinson-zaak (zie de column hierboven) in eerste instantie berecht. Maar daar kom ik niet voor. Ik kom voor de corruptie. De zaken worden aangeleverd door de commissie voor het onderzoek van misbruik van bevoegdheid. Rechters zijn uitgezonderd van enig onderzoek door deze commissie. <<