pagina
aangepast
23-12-2005
Sint-Annaland (Tholen)
Hier moet de foto
van het Kruse-orgel
|
||
Van
de opstelling van het Kruse-orgel in de Hervormde
kerk te Sint-Annaland heb ik nog geen afbeelding.
Wie helpt mij er aan?
| De opvolgers van het Kruse-orgel. | ||
 |
 |
|
| Het Dekker-orgel, in het oude
interieur van de kerk, geplaatst in 1928. |
Het Leeflang-orgel, in het nieuwe interieur, geplaatst in 1973. |
|
Foto's aangeleverd door C. Guiljam en N. van Oudenaarde. |
||
| Het vervolg van het Kruse-orgel. | ||
 |
 |
|
| De opstelling in de Gereformeerde kerk te Lunteren. |
Na de restauratie, bij dhr. Berendsen. |
|
Oorspronkelijke dispositie
| Prestant | 8' | Fluit d'amour | 4' |
| Petit Bourdon | 8' | Quint | 3' |
| Viool di Gambe vanaf c0 | 8' | Octaaf | 2' |
| Octaaf | 4' | Trompet | 8' |
| Manuaal | C-f3 | Aangehangen pedaal | C-g0 |
| Ventiel |
Geschiedenis |
|
| 1900 | Op 20 juni werd "Het
contract van Levering van een Nieuw
Kerkorgel" getekend. De prijs zou ƒ
2700 bedragen. Daarvoor zou een orgel met 8
stemmen worden geleverd. Verder stond in bestek
beschreven: "de toonhoogte is die van het
Ordinaire orkest en de stemming van het geheele
werk naar eene welverdeelde gelijkzwevende
temperatuur. Ene luchtpersing of windzwaarte van
28 à 30 graden (is ca. 74 à 78 mm Wk). Het
pijpwerk van 50% lood en 50% tin, het front van
Fijn Engelsch Tin met een weinig lood". Dat
laatste zal ca. 70/30 zijn geweest. Bron: dhr. Berendsen |
| 1901 | Het orgel werd opgeleverd en het keuringsrapport spreekt van een deugdelijk stuk werk. |
| 1928 | Fa. A.S.J. Dekker
in Goes kreeg op 2 october 1928 de opdracht een
nieuw orgel te leveren in Sint-Annaland en nam
het Kruse orgel (8 registers, "Fabr. Kruse
Leeuwarden Ao 1901") voor ƒ 1.000 over.
De Geref. Kerk te Lunteren bestelde op 13 oktober
1928 bij Dekker het orgel afkomstig uit de
Hervormde Kerk te Sint-Annaland. De kosten voor
Lunteren waren ƒ 1.295 (vracht en logies
voor rekening van de kerk). Dekker plaatste het
orgel in de Gereformeerde kerk in Lunteren,
waarbij de werkelijke aankoopkosten bedroegen
ƒ 1.400 plus overname van het oude orgel. Literatuur: Orgelgalerij, De Mixtuur 51, oktober 1985, p.8. Een afbeelding is te vinden in: Hans Kriek, Verdwenen orgels in Gelderland (II), De Mixtuur 27, februari 1979, p. 678. Bron: Het Orgel 1993, p. 117, Victor Timmer/Ton van Eck |
| Onder de middentoren was het jaartal "1901" aangebracht. De linker foto, aangeleverd door onderstaande heer Roeleveld, is genomen in 1928 en als ansichtkaart uitgegeven door de heer Riezebos, fotograaf. De speeltafel was vanuit de kerk gezien aan de linkerkant, de orgelpomper stond aan de andere kant. | |
| 1936 | Rond 1936 is het interieur van de kerk grondig gemoderniseerd. Het orgel is daarvoor gedemonteerd, opgeslagen en ongewijzigd weer herplaatst. Het werk werd uitgevoerd door Flentrop Orgelbouw. Dhr. Roeleveld heeft in de periode 1942 - 1947 het orgel regelmatig bediend: eerst als pomper en vervolgens als bespeler. Hij typeert het als volgt: goed van klank, de trompet was moeilijk op stemming te houden, de registerknoppen gevoelig voor kou en vocht en een luidruchtige tractuur. Hoewel het een eenvoudig instrument was, had het uiterlijk toch een beetje de allure van een groot klassiek stadsorgel en de gereformeerden in Lunteren waren er maar wat trots op! |
| ca.1948 | De "orgelpomper"
werd overbodig: er kwam een electromotor met
ventilator. Bron: dhr. G.J. Roeleveld |
| 1952/53 | Het instrument werd hersteld, waarbij de Trompet werd vervangen door een Mixtuur II - III - IV sterk. |
| 1958 | Toen de kerk werd afgebroken demonteerde de Fa. Koppejan te Ederveen het orgel en sloeg het op. |
| 1959 | Het orgel werd in een open opstelling geplaatst in de Gereformeerde kerk van Nijkerkerveen. De kas en originele balg waren verdwenen. Er werd een Subbas 16' toegevoegd en het pedaal werd vervangen door een electro-pneumatisch van 27 toetsen. |
| 1985 | Een particulier kocht het orgel. |
| 1986 | Het werd doorverkocht aan andere particulieren, de heren Berendsen uit Zelhem en Bolder uit Didam, die het reconstrueerden, een nieuwe kas bouwden en een opliggende Tremulant toevoegden. Na voltooiing van het werk, dat ongeveer een jaar in beslag nam, is geprobeerd het orgel weer een passende rol te geven. Zie voor meer details het artikel in De Orgelvriend, medio 1987. |
Bron: dhr. Berendsen |
|
| 1988 | Uiteindelijk is het in september 1988 verkocht aan de heer Kabout die in Baierbach (Beieren, Duitsland) een klein orgelmakersbedrijf heeft. Na het opbouwen in zijn werkplaats heeft hij de ventilator vervangen door een nieuwe en de speeltafel door een met 2 klavieren. Zijn bedoeling was er een kleine windlade aan toe te voegen. Tot hij een koper vond, die een andere bestemming had voor het 2e klavier. |
| 1995 | Op 23 februari 1995 verkocht de heer Kabout het orgel aan de Katholische Kirchen Gemeinde in Brühl (bij Keulen). Daar werd het door een jonge werknemer van Klais, lid van het koor ter plaatse, opgesteld op een verhoogd podium op de begane grond. Het is een grote kerk en het orgel doet dan ook dienst als koororgel. De eerder gemelde andere bestemming voor het 2e klavier houdt in dat met het 2e klavier door middel van een elektrische tractuur het hoofdorgel kan worden bespeeld. |
Bron: dhr. P. Kabout |
|
| Meer informatie, vooral over de tijd in Sint-Annaland, is van harte welkom. | |
terug naar
Kruse, zijn werk