J A Z Z   B A S I C S
 
(1)  Het eigene van jazz 
(2)  Enkele jazzstylen
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Enige informatie voor wie zich afvraagt
wat Jazz zoal inhoud
 
(3)  Tijdsbalk
(4)  Enkele jazz-sites
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

 

 
 
 (1)  HET EIGENE VAN DE JAZZ 

 
Ontstaan
.Jazz is een vorm van muziek die rond 1900 ontstond in de USA en is voornamelijk door toedoen van zwarte musici tot stand gekomen. In een later stadium zijn ook blanke musici een rol van betekenis gaan spelen.
De musicale elementen zijn gelijk aan die welke bij alle muzieksoorten worden aangetroffen: ritme, melodie, harmonie en vorm. Het ritme ontleend de jazz aan Afrikaanse bron, de melodie is de Europese bijdrage.
Jazz onderscheidt zich echter door enkele kenmerkende elementen als improvisatie, swing en syncopatie.
 
Improvisatie
. Improvisatie is een essentieel element Jazz. Een spontane compositie van de solist binnen het kader van de muzikale compositie. Wanneer jazz In een klein ensemble wordt beoefend is de algemene praktijk dat het ensemble van het begin tot het eind de tune speelt terwijl de blazers de melodie voor hun rekening nemen en de ritme sectie de harmonie verzorgen.
De accoorden die worden gebruikt in de harmonie vormen het framewerk waarbinnen de solist vrij aan de slag gaat.
 
Swing element
.'Swing' is een ritmisch element wat aan de muziek de kenmerkende 'drive' en energie geeft. Swing in deze betekenis duidt op tempo, op onderling aanvoelen van het ritme tussen de spelers en op gemeenschappelijk gevoel van plezier bij spelers en luisteraars.
N.b. de naam Swing wordt ook gebruikt voor een Jazz-stijl welke ontstond rond 1930 en tot ca. 1950 populair bleef.
 
Syncopie
sax.Het grondritme van de Jazz is de (Europese) 4/4 indeling, de vierkwartsmaat.
Normaal valt bij een dergelijk ritme de accenten op 1 en de 3 (zoiets als bij het opzeggen van de woorden: één-en-twintig / twee-en-twintig). In de Jazz kunnen de accenten echter worden gelegd op de plaats waar de speler ze wil hebben (een variatie als bij voorbeeld: één-en-twintig / twee-en-twintig" kan dus ook, enz.).
Dit verspringen het het accent in de muziek waarbij het ritme veranderd of 'gebroken' wordt, is ontleend is het Afrikaanse drumspel waar vanouds vele complexe ritmes mogelijk zijn. De variatiemogelijkheden van een muziekvorm als de Jazz zijn daardoor een slag groter.
 
Harmonie
.De harmonie is de Europese bijdrage aan de jazzmuziek. Harmonie is de verticale structuur van de muziek. Bepaalde sets van noten (accoorden) worden gebruikt in de melodie en geven richting aan de muziek.
 
muziek.

 


 
 (2)  JAZZSTIJLEN EN VERWANTE MUZIEK 

 
Blues
.De blues staat aan de basis van de jazzmuziek. De blues ontstond rond 1900 als de wereldlijke tegenhanger van de eveneens vocale maar religieus Gospel (negro-spirituals).
De blues-vorm is ook de meest gebruikte vorm van de instrumentele jazzmuziek. Kenmerkend is het vaste schema van 12 noten (volgens het schema 4-2-2-2-1-1). De bluesvocalist improviseert binnen het raam van de harmonische gegevens.
 
Ragtime / Swing
.Ragtime (= 'gebroken maat") ontstond eveneens rond 1900 en vormde de 'blanke' tegenhanger van de Blues en deelt met deze de typische bluesvorm van overigens zeer ritmische jazzmuziek. De stijl is meer Europees en een vorm van dansmuziek. Vanuit de Ragtime ontwikkelde zich korte tijd ater de Dixieland(-blues) en in de jaren 1930 de Swing.
 
Boogie Woogie
.Ontstond rond 1920 en was vooral populair in de jaren vóór en tijdens de tweede wereldoorlog. Het is een jazzstijl waarbij de linkerhandpartijen op de piano meestal uit vaste repeterende moieven van achtste noten bestaan. Boogie-woogie-achtige figuren werden later ook toegepast in de Rythm & Blues en in de Funk.
 
Bebop
.Bebop (of gewoon kortaf Bob) ontstond rond de jaren 40 van de vorige eeuw als een jazzvorm met een hoog tempo en met gebruik van hoogste en laagste registers van de instrumenten. Bebop ruimt een prominente plaats voor het slagwerk (bekkens).
 
Rythm & Blues
.Rythm & Blues ontstond na 1945. Het is een veel omvattende en weinig scherp afgebakende aanduiding voor een door de zwarte bevolking van de V.S. uitgevoerde vocale vorm van een vereenvoudigde jazz.
R & B stond aan de basis van enerzijds Soul en Funk, en anderzijds van Rock & Roll en daarvan afgeleide muziekvormen.
 
Soul
.Soul is na 1950 ontstaan door invoeging van Gospel-elementen aan bestaande Rythm & Bluesstijlen.
Soul is daarmee een genre binnen de popmuziek geworden dat gekenmerkt wordt door een grote muzikale en emotionele spontaniteit.
 
 
Funk
.Instrumentele jazzvorm van rond de jaren 1950, gebaseerd op de Bebop en met sterke invloed van Gospel en van Rythm &Blues. Werd van grote betekenis voor de vocale Soulmuziek.
Tegenwoordig wordt met Funk meestal de populaire vocaal/instrumentale voortzetting van de Soulmuziek bedoeld.

 
 
 (3)  TIJDSBLAK 

 
.Schema
.
 (4)  LINKS NAAR ENKELE JAZZSITES 

.
  •    Bron voor bovenstaande tekst was onder meer de Engelstalige site 'Jazz Appreciation'
     
  •    Veel over Jazz (achtergronden, bands en individuele muzikanten) vindt u op site van: 'Jazzmasters'
     
  •    Jazzradioprogramma's, radio-toptien, concertoptredens en een 2-wekelijkse nieuwsbrief staan op: 'Jazzflits'
     
  •    Bijzondere jazzsites, festivals, jazzclubs, jazzcafés, muzikanten en meer zijn te vinden op: 'Startkabel Jazz'
     
  •    Wereldwijde Jazzsite met veel informatie over jazzclubs en podia: 'Jazzlinks Network'
 
 

     home naar intro-pagina