Diervriendelijk tuinbeheer
Onze tuin wordt zo natuurlijk mogelijk beheerd om zo veel mogelijk dieren aan te trekken.
Dit natuurlijk beheren betekent over het algemeen zo min mogelijk doen. Dus uitgestorven
plantendelen laten staan, afgevallen blad laten liggen, dode bomen laten staan, enzovoort.
Om de tuin niet te laten vervallen tot een echte wildernis proberen we een goede middenweg
te vinden tussen onderhouden en verwilderen. Dit betekent dat we wel maaien, snoeien en
weghalen. Maar we proberen alle natuurlijke materialen wel weer ergens anders in de tuin terug
te laten komen.
Hier onder zie je enkele foto's die aangeven hoe we dit in onze tuin opgelost hebben.
Bomen die dood gaan laten we gewoon staan. Rechtop staand dood hout is schaars in Nederland. Er zijn verschillende dieren die hier afhankelijk van zijn, bijvoorbeeld voor hun nestgelegenheid. Diverse soorten mezen hakken zelf hun nestgelegenheid uit in een dode boom. Ook spechten hakken elk jaar een nieuw hol, wat vervolgens weer jaren lang door andere vogels gebruikt kan worden.
Als een dode boom omgevallen is (meestal als gevolg van een storm), dan zorgen we er zoveel mogelijk voor dat het dode hout toch in de tuin aanwezig blijft. Zo zie je hier een omgewaaide appelboom. Deze ligt in de houtwal die om onze tuin heen ligt. In de zomer zie je de boom niet liggen en in de winter is het juist erg decoratief, zo'n dode boom met schimmels en paddestoelen.
In plaats van een bankje is het ook erg mooi om een dikke boomstam in de tuin neer te leggen. Zo'n stam kan dan dienen als plaats om te gaan zitten, maar tevens is het een nuttig voorwerp voor de tuin. Deze berk komt uit de tuin van mijn vader en moest daar verdwijnen. Hier heeft hij een tweede leven gekregen. Volgens de tuin- ontwerpster zou op deze plaats een bankje moeten komen. Wij hebben daarvoor in de plaats deze boomstam gekozen. De paddestoelen vinden het kennelijk wel lekker en ook de schimmels zijn druk bezig om er weer voedsel voor andere planten van te maken.
Deze boomstam lag bij de buren bij het afval. Dat vonden wij zonde, dus hebben we hem op de grens tussen ons en de buren gelegd. Het is een mooie natuurlijke afscheiding. De konijnen vinden het kennelijk ook lekker om op zo'n boomstam te zitten want bovenin liggen een heleboel keutels. Enne... volgens mij gebruiken ze hem ook als opstapje om de brem op te kunnen eten die er vlak bij groeit.
Ook kleinere stammetjes zijn erg goed voor dieren in de tuin. Deze leveren namelijk naast organisch materiaal ook schuilplaatsen en nestgelegenheid. Ook wordt zo'n stapel stammetjes graag gebruikt als uitkijkpost door diverse vogels. Op deze stapel zien we regelmatig een Roodborstje zitten en ook de Fazanthaan vindt dit een prima plek om eens lekker statig om zich heen te gaan zitten kijken.
Alle lange en dunne takjes die over blijven na het snoeien worden uit het zicht in de wal gelegd. Hier geven ze wellicht een mooie schuilplaats voor een egel. Ook vinden braamstruiken het heerlijk om door zo'n open stapel met takken te groeien. Daarna is het nog een betere schuilplaats voor allerlei dieren omdat de stekelige braamstruiken nog betere bescherming bieden.
Dit vlechtscherm is volledig gemaakt van wilgentenen. De takken die vrij kwamen na het snoeien van de knotwilgen voor het huis hebben we namelijk allemaal gebruikt om dit scherm te maken. De dikke takken hebben we rechtop gezet, en omdat wilgen erg makkelijk aangroeien zijn dat nu zelf ook weer knotwilgen geworden. De kleinere takken hebben we gebruikt om het scherm van te vlechten. De eerste zes wilgen zijn het oudste, degene die daar achter staan zijn de takken van het jaar erna. Dit vlechtwerk zorgt ervoor dat het hekwerk van de buren uit het zicht is en bovendien geeft het een mooie basis om kamperfoelie en hop in te laten groeien (Die weer geliefd zijn bij rupsen van diverse vlinders).
Het lange gras dat rond de paddenpoel en de fruitboomgaard groeit wordt één tot twee keer per jaar gemaaid. Dit is nodig om de grond te verschralen. Het gemaaide gras proberen we zoveel mogelijk aan de rand van dit 'natuurgebiedje' neer te leggen. Dit heeft namelijk het voordeel dat de rupsen en poppen van vlinders die in het gras zitten gewoon kunnen blijven zitten. Bovendien blijft ook het graszaad op deze manier beschikbaar voor vogels en muizen.
Het afgevallen blad van de bomen en struiken laten we zo veel mogelijk liggen op de plaats waar het gevallen is. Het voordeel van de herfst is dat het vaak zoveel waait dat het blad vanzelf op hopen aan de kant komt te liggen. Als dit niet voldoende gebeurt halen we het soms wel van het gazon af, want daar kan het korte gras niet tegen. De bladeren die we op die manier verzamelen strooien we weer in de wal uit zodat daar weer voldoende voedsel onder gevonden kan worden door vogels zoals de Merel en de Zanglijster.
Als klimop wat ouder begint te worden komen er allemaal jonge scheuten aan de plant die naar voren gaan hangen. Dit zorgt ervoor dat de plant een heleboel schuilplaatsen herbergt die zeer geschikt zijn voor dieren. In de klimop die tegen deze muur van ons terras groeit heeft al een keer een Winterkoninkje gebroed. Ook lopen er regelmatig muisjes over de takken heen-en weer, deze zie je nauwelijks maar je hoort ze wel. Bovendien gebruikt de Citroenvlinder dit soort ruimtes in een klimop-plant om te overwinteren. Verder heeft zo'n klimop vaak ook luizen, zonder dat de plant daar echt onder te lijden heeft. Deze luizen trekken weer allerleid dieren aan zoals de Tjiftjaf die hier heerlijk van komt smullen.
Deze sterk geurende Kamperfoelie groeit erg hard en lekker wild. Hij blijft gedeeltelijk wintergroen en biedt in elk jaargeteide wel iets interessants voor dieren. De geurende bloemen zijn erg in trek bij nachtvlinders, de bladeren worden gegeten door rupsen van bepaalde vlinders, de dichte takkenbos met winterharde blaadjes biedt in het vroege voorjaar al nestgelegenheid voor diverse vogels. Voor ons is het ook een prachtige soort want hij groeit hard waardoor hij snel hekwerken uit het zicht neemt. Bovendien ruikt hij heerlijk en dat doet hij vaak zelfs twee keer per jaar, één keer op het oude hout en één keer op het nieuwe hout. Ook maakt hij vele nieuwe scheuten langs uitlopers, en daardoor is hij weer heel makkelijk te vermeerderen.