Naar bastion Turfpoort
Naar begin
Gebouw Z. Kanonkelders (Bastion Turfpoort)
Luistergang achter de kanonkelders
Plattegrond (situatie 1879)
1 t/m 5. Kanonkelders 6. Luistergang. 7. Gang naar kanonkelders
8 Gang naar waterpoortje. 9. Buskruitmagazijn
Dit gebouw dateert uit de tijd van de aanleg van de vesting in 1679-'85. Het ligt in de rechter voorkant van bastion Turfpoort en bevat vijf kanonkelders met het bijbehorende gangenstelsel, een luistergang en een kruitmagazijn. De enige toegang tot het gebouw ligt op de lage linkerflank van het bastion. Vandaar leidt een ruim 2,5 meter brede overwelfde gang naar de voorkant van het bastion, waar naast elkaar vijf kanonkelders liggen. Een zijgang leidt naar een poortje dat uitkomt op het water vóór de lage flank, een zogenaamd waterpoortje. Voor dit waterpoortje werd in 1902 een aanlegsteiger gemaakt vanwaar troepen naar de Bedekteweg konden worden overgezet.
Kanonkelder met schietgat. Waterpoortje
De kanonkelders zijn circa 7 m lang, ruim 3 m breed en 2,2 meter meter hoog in de top van het gewelf. Elke kelder heeft een schietgat en een luchtgat voor rookafvoer. Vanaf de laatste kelder loopt een 61 meter lange gang in de richting van de punt van het bastion, een zogenaamde luistergang. In verband met de mobilisatie van 1870 werden de kanonkelders (tijdelijk) ingericht voor kruitberging. In 1879 blijken de drie achterste kelders ingericht voor het onderbrengen van in totaal 24 manschappen.
Naast de ingang van het gebouw ligt een kruitmagazijn met een eigen toegang. Het bestaat uit één rechthoekig, gewelfd lokaal met een hoogte tot 3,6 m. Er kon 136 ton buskruit worden opgeslagen. Gebouw Z is vrijwel identiek met gebouw W (het gebouw met kanonkelders aan de andere kant van dit bastion), alleen is het gespiegeld ten opzichte van een lijn door het midden van het bastion.
Ingang munitiemagazijn