Maritje Willemsdr van Tol
Maanstof

Startpagina

Inhoudsopgave

Familieleden e.a.
 

Maritje Willemsdr van Tol (kwst nr 1125) j.d. wonende in den Gnephoek trouwde op 17-12-1684 in Oudshoorn met Mouring Leendertsz van Leeuwen, schepen in de Gnephoek en molenmeester van de Gnephoekschenpolder.De kerk te Oudshoorn

De herinnering aan haar is tot op heden bewaard gebleven door een geschilderd glasraam in de aan familiewapens zo rijke kerk te Oudshoorn. In het jaar 1671 schonk zij in vereniging met haar drie nichten dat glas; haar wapenschild vertoont het wapen der oude van Tholl's uit Teylingen gesproten en mocht dit ook geen reden zijn om tot verwantschap te besluiten; toch bestaan er goede gronden om te vermoeden dat zij wezenlijk uit die familie is voortgekomen. Ook een wapen 'Van Leeuwen' wordt op een der andere ramen aangetroffen, doch 't is ons onbekend of er verband tusschen deze homonieme familiën bestond (Nederlandsche Leeuw no 7 van 1899 W.M.C. Regt).

De kerk van Oudshoorn bezit gelukkig nog steeds de zeventien gebrandschilderde glazen die vrij snel na de voltooiing van het gebouw werden vervaardigd en aangebracht. De glazen zijn geschonken door bestuurscolleges en privé-personen, zonder twijfel dank zij de inspanningen van Cornelis de Vlaming, Heer van Oudshoorn en Gnephoek. Fascinerend zijn de meer dan honderd wapens, de cartouches met opschriften, de talloze engelen en guirlandes, en in de top van de toogvormige ramen de allegorische figuren, die bijna alle deugden weergeven.

Glas 16 Vier Maaghden van Tol 1671
Het hier afgebeelde glas werd dus  geschonken door de vier dames van Tol. De glasschrijver van dit raam is onbekend.
De vier ovale wapens van de dames, alle omgeven door wapenmantels, vormen het hoofdmotief van het glas. Het bovenste wapen wordt bekroond door een fruitmand. Daar omheen zweven engeltjes die guirlandes vasthouden. Het engeltje geheel in de top houdt een krans in zijn rechter hand. Onder de wapens bevindt zich een rechthoekig cartouche, dat onderaan eindigt in een grotesk baardige kop.
 
Glas 16 , Vier Maaghden van Tol , 1671 Maertije Willems van Tol
In goud bezaaid met rode blokjes een rode leeuw, over het midden van de leeuw een blauwe barensteel, oprijzend uit een gouden kuip.
Neeltijen Jans van Tol Maerije Jans van Tol Eeghijen Jans van Tol
Cartouche:
 Vier Maaghden Hier bijeen
Geven tsaem dit glas
Ter Eeren van Godts kerck
En om het volck te lichten
Godt wil haer teere Jeucht
Hier door sijn leer soo stichten
Dat Ider worden mach
Als Dorcas*) Eertijts was.

*) liefdadige vrouw uit de Handelingen der Apostelen 9:36, ook Tabitha genoemd 


Glas 1 De Ambachten van Outshoorn en Gnephoeck
Het glas werd geschonken door het bestuur van de gereformeerde kerk in de ambachten van Outshoorn en Gnephoeck. De cartouches onder de wapenen vermelden de leden van de kerkeraad in hiërarchische volgorde: predikant, 2 ouderlingen, 2 diakenen, en 2 armeesters en 2 kerkmeesters. In dit glas het wapen van voorouder Van Leeuwen (in goud een rode leeuw, helmeteken een uitkomende rode leeuw, dekkleden rood en goud).

Glas 17 De Ambachten van Oudshoorn en Gnephoek
Dit glas werd in 1670 geschonken door de overheden van Outshoorn en Gnephoeck. Het bestuur van de ambachten bestond uit een schout, twee ambachtsbewaarders, vier schepenen en een schoolmeester en koster in één persoon. Hun wapen komen in hiërarchische volgorde voor in het glas. In dit glas het wapen van voorouders Kalkoven (in goud drie rode ruiten (2-1), helmteken 1 rode ruit, dekkleden rood en goud) en Vermy (in zilver vier zwarte palen, helmteken vlucht, dekkleden zilver en zwart).

Bron m.b.t. de beschrijving van de glazen:
De Kerk te Oudshoorn, 1980  Repro-Holland, Alphen a/d Rijn in samenwerking met de projectgroep 'Oudhoornse Kerk' van de vakgroep kunstgeschiedenis van de Rijksuniversiteit te Leiden.

11-12-2003