De Russische operatie rond Rzhev (Kalinin Front)
Operatie Mars
Uit:
Counterpoint to Stalingrad ,
operation Mars: November-december 1942: Marshal Zhukov’s Greatest Defeat. Gepubliceerd
door David M. Grantz.
Sovjet offensieve operaties in de
herfst van 1942.
De meeste mensen weten wel iets over de uitkomst van de gevechten in Stalingrad, de Russische benaming voor de operatie daar had de code naam “Uranus”. De Russen gebruikte voor hum militaire operaties veelvuldig gebruik van namen van planeten. Zo zijn er andere operaties met namen als “Saturnus” en “Klein Saturnus” tegen de Duitse en Italiaanse troepen langs het midden van de Don-rivier. Slechts weinigen weten van het bestaan van de Russische Operatie “MARS” en zijn mede operatie”Jupiter”.
Mars was de naam voor de Russische operatie om de Duitsers te verdrijven uit de omgeving van Rzhev. Langs het Kalinin front.
In de westerse en Duitse verslagen is hier wel melding van gemaakt, maar in bijna alle belangrijke Russische bronnen wordt hij genegeerd.
In tegenstelling tot de succesvol verlopen operatie “Uranus” zijn de operaties ”Mars” en “Jupiter”aan de kant geschoven en vergeten omdat de uitkomst hiervan voor de Russen nadelig uitpakte.
Operatie Uranus en
Mars verschilde op twee manieren van elkaar. Ten eerste vochten er in
Stalingrad aan Duitse zijde ook Roemeense soldaten mee. Hier kozen de Russen er
voor om de Roemeense sector aan te vallen en wisten hier vrij makkelijk door te
breken.
In Rzhev stonden zij
tegen over zeer ervaren en goed ingegraven en voorbereidde Duitse 9e
Leger onder bevel van Genaraal Walter Model.
Ook hadden de Duitsers de 5de
pantserdivisie in dit gebied tegenover de Russische hoofdaanvalsmacht
staan.
Ten tweede, hadden
de Duitsers in Stalingrad al hun tanks verspeelt in de straatgevechten en
hadden nog maar twee pantserdivisies in reserve. In Rzhev had het 9e
leger vier mobiele divisies in onmiddellijke reserve( 1ste en 9e
panzerdivisie, een divisie “Gross Deutschland” en 14e Panzer
Grenadier) en drie andere pantser divisies(9e, 19e, en 20e
) die binnen enkele dagen aanwezig konden zijn.
Zoals al aangegeven
verschillen de operaties Uranus en Saturnus ook van de operaties Mars en
Jupiter vanwege het feit dat de aanval op Stalingrad door de Russen volledig
werden geregistreerd en de tweede bijna niet.
Operatie “Mars”: The Rzhev-Sychevka operatie (25 November-december 1942).
Genaraal Zhukov vond dat de Duitse legergroep midden
, die in pockets rond Rzhev aanwezig was, het grootste gevaar voor Moskou
vormde en een gevaar was voor de Russische troepen. Daardoor vond Zhukov dat
het het beste was om in een glorieuze aanval het Duitse 9e leger in
de pocket te vernietigen en daarmee gelijk legergroep midden te verzwakken.
De Russische aanvalsoperaties werden geleid door Generaal G.K. Zhukov, deze had al enkele grote overwinningen op zijn naam staan.
In Zhukov’s memoires wordt het bestaan van operatie “Mars” vermeld en dat hij, samen met twee andere front commandanten (I.S. konev en M.A. Purkaev) een belangrijke rol speelde in de planning en uitvoering van de operatie.
Zhukov vertelt de globale strekking van het plan. Welk was bedoeld voor de totale vernietiging van het Duitse 9e leger in de Rzhev pocket. Daarna noemt hij in het kort het mislukken van de hele operatie en schildert hij het geheel af als een simpele afleidingsmanoeuvre. Als we alleen af gaan op deze beschrijving dan zouden we denken dat er gesproken wordt over een kleinschalige gebeurtenis, waarbij slechts vier mobiele korpsen betrokken waren. Deze korpsen waren van groot belang, maar niet erg groot van afmeting.
Als we uitgaan van Duitse reportages met betrekking tot de gebeurtenissen rond Rzhev dan komt de operatie in een ander daglicht te staan. De rapporten van Duitse negende leger vermelden inderdaad de aanwezigheid van de vier mobiele korpsen, maar ook de aanwezigheid van nog 4 tot 5 Russisch legers aangevuld met diverse korpsen.
G.K. Zhukov noemt
zoals al aangegeven het bestaan van de operatie “Mars” in zijn memoires, hij speelde
een belangrijke rol in de planning en uitvoering samen met twee andere
belangrijke Russische bevelhebbers, I.S. Konev en M.A. Purkaev.
Zhukov verteld de
algemene bedoelingen van het plan, de vernietiging van de Duitse troepen in het
gebied rond Rzhev.
Foto: Georgi
Konstantinovich Zhukov
Website over Zhukov:http://zhukov.mitsi.com/
Tegelijk met
operatie Mars vond een stuk westelijker bij Velikie Luki (zie Kaart B) een aanval plaats van de Russiche 3e
stoottroepen die wel lukte. Van deze aanval bestaan wel zeer gedetailleerde
Russische verslagen.
In Stalingrad zette
de Russen 6 legers en 9 mobiele korpsen tegen het Duitse 6e leger
in.
Ondanks dat de legers verschillende grote en sterkte hebben waren de Russische troepen bij Rzhev sterker dan die bij Stalingrad, ook de samenwerking tussen de troepen was bij Rzhev beter.
Het plan voor operatie MARS was typisch een Zhukov plan. Om de druk op de Duitsers te maximaliseren werd op alle sectoren tegelijk, massaal aangevallen.
Vanwege zijn ruime ervaring wist hij dat het geen makkelijke taak zou zijn.
Kaart
B
Counterpoint to
http://fmso.leavenworth.army.mil/documents/countrpt/countrpt.htm
http://www.acsu.buffalo.edu/~insrisg/bookmarks/bk01/0705zhukov.htm
The failures of historiography: Forgotten
battles of the German-Soviet war (1941-1945) by D.M. Glantz
http://fmso.leavenworth.army.mil/documents/failures.htm