DE ONDERZEEBOOT Hr.Ms. O13

Polen zoekt verder.

Ze geven niet op. Deze zomer wordt er op de Noordzee weer gezocht naar de Orzel.

Deze zomer zal er vanuit Gdynia een volgende maritieme expeditie vertrekken op zoek naar het wrak van de sinds Mei 1940 vermiste ORP Orzel. Het team wil daarbij een groot gebied van ca. 1500 vierkante km van de Noordzee bodem verkennen.

Maart 2017

De expeditie is gepland voor Juni vertelde Tomasz Stachura, één van de organisatoren. Hij herinnerde eraan dat dit de vierde keer is dat dezelfde groep een expeditie organiseert voor een zoektocht naar de "Orzel", en de derde op basis van de hypothese dat de boot is gezonken als gevolg van het per ongeluk bombarderen door een Britse bommenwerper.

"Zoekopdrachten die in het afgelopen jaar zijn uitgevoerd in diverse archieven, waaronder Engelse, resulteerden in het vinden van meer documenten, welke nog meer basis voor deze theorie verschaffen, volgens welke de boot op 3 Juni 1940 het slachtoffer is geworden van een aanval door de RAF", zei Stachura.

Er zijn verschillende hypotheses

Hystoricus Hubert Jando heeft een boek geschreven over de diverse mogelijkheden waarop de boot verdwenen zou kunnen zijn, waaronder de officiële dat het in een onbekend mijnenveld terecht kwam.

"Ik pleit voor de lucht aanval. De laatste tijd stuitte ik op documenten die bevestigen dat zo'n aanval door een Brits vliegtuig op een ongeïdentificeerde boot heeft plaatsgevonden, en één van de boten die op dat tijdstip in de Noordzee voeren, en die toen niet thuiskwam op zijn basis, was de ORP Orzel", vertelde Jando

       
 Naval Museum has plans for Eagle.

Hij voegde eraan toe dat hem tot op heden wel een dozijn documenten onder ogen kwamen die indirect de theorie van een toevallige aanval plausibeler maken en - naar zijn opinie - zouden er zelfs documenten zijn die niet beschikbaar komen maar die deze hypothese direkt zouden bevestigen. Jando verklaarde ook dat de recent bestudeerde documenten aangeven dat zo'n aanval kon hebben plaatsgevonden in het gebied waarop de Britse luchtmacht een restrictie voor het aanvallen van schepen had ingesteld.

Weer varen op de Noordzee

Er is nu weer een privé gefinancierde expeditie op zoek naar de ORP Orzel gepland voor de tweede helft van Juni. Het zal plaatsvinden in een Pools research schip compleet uitgerust met allerlei hydrografische apparatuur. Zoals verklaard door Stachura zijn er plannen voor het onderzoeken van een gebied van ongeveer 1500 vierkante km met gebruik van sonar.

Expedities "Santi find Eagle" (Santi is de naam van het bedrijf van Stachura, en tevens de hoofdsponsor van het project) worden systematisch uitgevoerd, ieder jaar, vanaf 2014. In de eerste twee expedities werden met sonar twee verschillende zeebed gebieden gescand aan de Noordkust van Engeland. Door apparatuur limitering werd echter maar een klein gebied gescand, wat nu in 2017 wordt uitgebreid. Bovendien is in 2016 een zoektocht uitgevoerd aan de kust van Nederland, waarbij het gebied was bepaald gebaseerd op een hypothese dat de Orzel zou zijn gezonken door aanvallende Duitse Schnellboote.

Expedities eindigden zonder resultaat.

Langdurige partner van het project "Santi find Eagle" is het Maritieme Instituut in Gdansk, die voorziet in de benodigde hydrografische apparatuur voor de zoektochten

Dit jaar is er bij de organisatie de firma "Yellow Cargo Express" bijgekomen die voorziet in logistieke ondersteuning.

Al vóór de expedities van het project "Santi find Eagle" zijn er diverse andere expedities geweest met het doel de Orzel terug te vinden. Enkele zelfs onder leiding van de Poolse Marine in samenwerking met verschillende andere instituten, waaronder het Nationale Maritieme Museum in Gdansk. Al deze expedities, waaronder voorgaande expedities van "Santi", eindigden in een fiasco.


Omvang van het zoekgebied

In een nieuw interview wordt uitgelegd waarom het zoekgebied zo groot is:

Lockheed_A-29_Hudson

"Al twee keer eerder organiseerden we een zoektocht om dit gebied te verkennen. De Britse Lockheed Hudson, die een onbekend schip had aangevallen was goed uitgerust op het gebied van navigatie. Het had een eigen navigator aan boord en had na het bombardement nog een uur daar rondgevlogen. Het verslag van dit incident bevat een tekening met het silhouet van een onderzeeboot die lijkt op de Orzel.
We weten de coördinaten van de plaats waar de gebeurtenis plaatsvond uit het logboek van de vlieger. Destijds werd de positie echter bepaald met behulp van kaarten die uitgingen van andere veronderstellingen dan de cartografische kaarten van vandaag. Daardoor is de plaats bepaling onderhevig aan een fout marge. Om dit te onderzoeken hebben we vooroorlogse navigatie handleidingen bestudeerd. De wetenschappelijke bibliotheken keken een beetje vreemd op toen we naar het oudste boek over dit onderwerp vroegen. We hebben berekend dat er een fout van zeven mijl kan zitten in de locatie die door de Britse piloot was opgegeven. Dit verklaart waarom het gebied dat we nu gaan verkennen zo enorm groot is. Voor deze expeditie zijn drie weken gepland waarin we hopen het totale gebied te kunnen onderzoeken. Het gebied ligt ca. 120 mijl ten oosten van de Schotse havenplaats Rosyth - destijds de standplaats van de Poolse onderzeeboten."