Een voorstel tot het "voltooien" van de restanten van de Onze Lieve Vrouwekerk - Leiden.


Huidige toestand (Klik voor vergroting).

Voorstel (Klik voor vergroting).



Er ontbreekt iets...

De restanten van de Vrouwekerk in Leiden zijn onlangs uitgebreid met een opbouw die een betere indruk geeft van hoe (althans een deel van) de kerk er moet hebben uitgezien. Onvermijdelijk maakt het een onaffe indruk; het was immers nooit de bedoeling de kerk opnieuw op te bouwen. De twee raamstijlen staan er echter wat plomp en verloren bij. Ze vragen om invulling. Een echt glas-in-loodraam zou geen lang leven zijn beschoren, daarom stel ik voor een stevig stalen raam zonder glas aan te brengen dat zoveel mogelijk de oorspronkelijke stijl benadert. Het raam creeert hoogte en ruimte. Sta je op het plein dan kun je je goed inleven hoe de Vrouwekerk daar stond. Zoals de lijnen in de bestrating van het plein de omvang aangeven, zo markeren de lijnen van het raam de hoogte.

Hoe zag het achterraam van de Vrouwekerk er uit? Gelukkig is er een tekening van Beerstraten uit 1661 bewaard gebleven waarop de achterkant van de kerk staat afgebeeld. Hij is te vinden op deze site, en staat hieronder afgebeeld.



De weergave van het raam is schetsmatig maar goed herkenbaar. Omdat ik bepaald geen kenner ben van middeleeuwse ramen, ging ik op zoek naar thans nog bestaande kerkramen die vergelijkbaar zouden kunnen zijn. Een goeie kandidaat lijkt me het raam in een 13e eeuws kerkje in Zuidwolde. Hieronder het raam van binnenuit en van buitnaf gezien.

      
Verder informatie over dat kerkje staat hier.

De bogen boven in het raam komen goed overeen met die in de schets van de Vrouwekerk. Het verschil is de gotische punt waarin het Zuidwoldse raam eindigt, tegenover de ronde romaanse boog in de Vrouwekerk. Het is aan experts op dit gebied om vast te stellen wat de vermoedelijke vorm is geweest, zodat de opbouw van het koorrestant op verantwoorde wijze kan worden uitgebreid. Om een indruk te krijgen van het resultaat heb ik voor uitbreiding van het ruïnedeel gekozen voor het raam uit Zuidwolde. Overigens is het raam eerder als "kunstwerk" bedoeld dan als reconstructie.


Romaans of Gotisch?

Volgens verschillende bronnen [ 1, 2] was de Vrouwekerk een gotische kerk. De bovenkant van het raan ziet er in de schets van Beerstraten wat rommelig uit. De inwendige bogen passen eigenlijk alleen goed binnen een gotisch puntraam. Daarom denk ik dat de kunstenaar zijn artistieke vrijheid gebruikte en een ronde vorm gaf aan een gotisch raam. Meetkundige overweging leidt tot dezelfde conclusie. De onderverdeling van het raam volgt direct uit een meetkundige constructie met de punt als consequentie:




Het idee, de foto's en de montages van de Vrouwekerk kunnen vrij worden gebruikt mits als bron "Ger Hungerink" wordt vermeld. Voor het overige materiaal dient men zich bij de rechthebbenden te vervoegen.

Voor het slagen van het plan zoek ik mensen en organistaties die aan de realisatie van dit plan kunnen en willen meewerken: historici, kunstenaars, constructeurs, buurtbewoners, bestuurders, etc. Wilt u zich inzetten voor dit plan of bent u anderszins geinteresseerd, neem dan contact op per e-mail: vrouwekerk@hotmail.com
Leiden, 5 october 2010.

      

Een zeer vereenvoudigde versie is natuurlijk ook mogelijk. Een indruk daarvan volgt hieronder. Ook volgen nog twee foto's die tonen hoe het er van achteraf uit zou zien.




      



Het raam in de pers.


Het Leidsch Dagblad besteedde er donderdag 21 october 2010 aandacht aan. Het volledige artikel staat hier.


Kop Leidsch Dagblad (Klik voor het hele artikel).


Het Witte Weekblad plaatste woensdag 27 october 2010 een artikel op de Keerzijde. Het staat hier.


Kop Witte Weekblad (Klik voor het hele artikel).


Nog vier montagefoto's gezien vanuit een ander standpunt:











En, wie weet met de kerst...