Oorlogskroniek
door
Johan H. Strube


Duitsland en overige landen 1941

10 januari 1941
Uit een schrijven van Hitler aan Mussolini blijkt dat Duitsland reeds toebereidselen had gemaakt om op 10 januari 1941 de Spaanse grens met speciaal uitgezochte en getrainde troepen over te trekken en begin februari 1941 Gibraltar aan te vallen. Wanneer de Straat van Gibraltar in Duitse handen zou zijn dan zou het gevaar voor een ommekeer in noord -en west Afrika voorgoed geweken zijn. De weigerende houding van Franco om aan de oorlog deel te nemen gooide roet in het eten.

19 januari 1941
Op 10 januari 1941 had er een ontmoeting plaats tussen Geallieerde zeestrijdkrachten en de Duitse luchtmacht. Vroeg in de ochtend liep de torpedobootjager "Galland" in het kanaal van Malta op een mijn. Kort daarop kwamen Duitse bommenwerpers, deze concentreerden hun krachten op het nieuwe vliegkampschip "Illustrious". Het schip werd zesmaal door zware bommen getroffen. Zwaar beschadigd en brandend wist ze dankzij haar pantserdek de aanval met succes af te slaan. 83 leden van de bemanning werden gedood en 60 ernstig gewond. De kapitein wist de "Illustrious" Malta binnen te brengen.

22 januari 1941
Britse en Australische troepen veroveren Tobroek (Egypte) en maken ca. 25.000 Italiaanse krijgsgevangenen.

24 januari 1941
Britse troepen openen in Afrika de aanval op Abessinië en Ethiopië. Op 5 april 1941 veroveren de Britse troepen de hoofdstad Addis-Abebea op de Italianen.

6 februari 1941
De 6e Australische divisie trekt Benghazi binnen wat dan de Britse en Australische troepen een veilige flank geeft voor Egypte.

9 februari 1941
Het geallieerd vlootverband met o.a. de schepen "Renown", "Malaya" en de "Sheffield" verschenen voor de stad Genua en onderwierpen de stad een half uur lang aan een zwaar scheepsbombardement.

12 februari 1941
De Duitse generaal Rommel arriveert in Tripoli in het noorden van Afrika.

14 februari 1941
Troepen van het Duitse Afrika-korps onder leiding van generaal Rommel gaan in Tripoli aan land. De Geallieerden konden de landing niet voorkomen.

22-23 februari 1941
De eerste joodse mannen worden in Amsterdam opgepakt en naar een concentratiekamp gedeporteerd. In de loop van de tweede wereldoorlog zullen nog vele joodse mannen, vrouwen en kinderen naar de vernietigingskampen worden gebracht. (zie Nederland en N.O.I.)

maart 1941
Himmler, chef van de Gestapo en de Duitse politie bezoekt het in 1940 opgerichte concentratiekamp Auschwitz en geeft opdracht om het kamp uit te breiden voor 100.000 gevangenen extra. De commandant van het kamp, Höss", krijgt opdracht om het kamp in gereedheid te brengen voor de definitieve oplossing van het jodenprobleem.

2 maart 1941
Duitse troepen trekken Bulgarije binnen. Na een korte veldtocht en een groot luchtbombardement op Belgrado capituleerde Bulgarije op 18 april 1941.

5 april 1941
De in oktober 1935, toen Italië Ethiopië binnenviel, gevluchte Keizer Haile Selassie keert weer terug in zijn land.

6 april 1941
De Britten veroveren Addis Abeba op de Italianen.

6 april 1941
Duitsland valt Joegoslavië en Griekenland binnen.

10 april 1941
Generaal Rommel viel met zijn Afrika-korps de Britten in Tobroek aan. Het werd een mislukking. Het moreel van de Britten in Tobroek werd door de mislukkingen van het Afrika-korps aanmerkelijk versterkt en de Britten namen zelf het initiatief over door 's nachts venijnige uitvallen te doen op de Duitse en Italiaanse troepen. Het tij leek gekeerd: het Afrika-korps bleek niet onoverwinnelijk te zijn.

14 april 1941
Bij een eerste massale razzia in Parijs voeren de Duitsers 3.600 joden weg.

17 april 1941
Het Joegoslavische leger capituleert nadat Duitsland op 6 april 1941 het land was binnen gevallen.

17 april 1941
Britse troepen landen in Irak.

18 april 1941
Met de bezetting van zijn land in vooruitzicht pleegt de Griekse premier Korysis zelfmoord.

23 april 1941
Het Griekse leger capituleerde nadat Duitsland op 6 april 1941 het land was binnen gevallen. De Britten moesten evacueren uit Griekenland. Enkele dagen later wapperde de nazi-vlag op de Acropolis.

10 mei 1941
Hitlers topman Rudolf Hess vliegt naar Engeland. In de nacht van 10 op 11 mei 1941 vloog Rudolf Hess, de derde man in het Duitse Rijk, in het geheim naar Schotland. Na zijn landing wilde hij zo snel mogelijk koning George 6 ontmoeten om een vredesvoorstel te doen. De precieze inhoud van dit vredesplan is tot op de dag van vandaag een groot geheim. Met zijn met twee brandstoftanks uitgeruste Messerschmidt Me 110 vloog Hess vanuit Augsburg in Duitsland over het kanaal naar Schotland. Boven Schotland gekomen cirkelde Hess enige tijd rond op zoek naar een geschikte landingsplaats en sprong met de parachute uit het vliegtuig. Zijn vliegtuig stortte neer, hij werd onmiddellijk opgepakt als krijgsgevangene. Hij werd op verschillende plaatsen gevangen gehouden en op 6 oktober 1945 naar Neurenberg overgebracht.

12 mei 1941
De militaire situatie is in het begin van de maand mei 1941 zeer bedroevend voor Engeland. 80% van het Engelse expeditieleger moest onder moeilijke omstandigheden uit Griekenland geëvacueerd worden. In een rede voor de radio gaf de Engelse minister Churchill de tegenslagen toe.

13 mei 1941
Martin Bormann volgt Hess op.

20 mei 1941
Aanvang Duitse luchtlandingen op Kreta. Na een felle strijd is het eiland op 20 mei 1941 veroverd nadat de Geallieerde troepen op 27 mei 1941 begonnen waren met de evacuatie van het eiland. Göring gaf een dagorder uit : "Voor ons zijn er geen onneembare eilanden".

22 mei 1941
Het hoofdkwartier van de Duitse luchtmacht werd naar Posen verplaatst. Tegen juni 1941 werden alle luchtstrijdkrachten naar het Oosten overgevlogen ter voorbereiding voor de aanval op de Sovjetunie.

24 mei 1941
Het Engelse slagschip "Hood" wordt door het Duitse slagschip Bismarck tot zinken gebracht. Voorafgaande werd een jacht op het Duitse slagschip Bismarck ingezet waaraan de Britse slagschepen "Hood" en de" Prince of Wales" samen met zes jagers deelnamen. Op de ochtend van 23 mei 1941 kreeg de Hood de Bismarck plotseling in het vizier en opende het vuur. De Bismarck beantwoordde het vuur met een voltreffer. Er brak een hevige brand uit. Het vijfde salvo van de Bismarck bleek fataal voor de Hood. Het schip schudde over zijn gehele lengte, een grote hoeveelheid brokstukken en lijken vielen overal op het dek. Het schip zonk. Meer dan veertienhonderd opvarenden vonden op het Engelse slagschip de dood. Slechts drie werden gered. Het Engelse slagschip de Prince of Wales zette de strijd nog voort maar moest zich wegens opgelopen schade terugtrekken.

27 mei 1941
De Bismarck wordt tot zinken gebracht. Nadat de Bismarch het Engelse slagschip Hood tot zinken had gebracht op 24 mei 1941 voer deze met hernieuwd zelfvertrouwen verder. Maar de Britse marine gaf niet op. In de avond van 24 mei 1941 deden Britse vliegtuigen, opgestegen vanaf het vliegdekschip Victorious, een luchtaanval op de Bismarck. Succes bleef ook nu uit. Een dag later op 25 mei 1941 was de Bismarck door een scherpe koerswijziging aan het oog van de Britten ontsnapt. Pas op 26 mei 1941 om half elf 's ochtends wisten Britse vliegtuigen het slagschip terug te vinden. Daarna deden vijftien vliegtuigen, opgestegen van het vliegdekschip Ark Royal, een aanval op de Bismarck. Van de dertien afgeworpen torpedo's troffen er twee doel waarvan één geen schade aanrichtte. De tweede trof de onbeschermde achtersteven waardoor de roeren werden geblokkeerd. In de ochtend van de 27e mei kon het Duitse slagschip niet tegen de in allerijl toegevaren Britse schepen op. De Britse kruiser Dorsetshire vuurde om tien over half elf in de ochtend het laatste schot op de Bismarck waarna deze na een ontploffing in de machinekamer met nog wapperende vlag in de golven verdween. Slechts honderd overlevenden konden worden gered.

30 mei 1941
In Servië worden de eerste antisemitische maatregelen getroffen.

5 Juni 1941

Hitler keurt het definitieve aanvalsplan op de Sovjetunie goed.(codenaam Barbarossa)

12-13 juni 1941
Zware Engelse luchtaanvallen op het Duitse roergebied.

13 juni 1941
In Vichy in Frankrijk begint de internering van de joodse bevolking.

15 juni 1941
Kroatië treedt toe tot het Driemogendhedenpact

17 juni 1941
Hitler bepaalt het tijdstip van de overval op Rusland (codenaam Barbarossa) op 22 juni 1941.

21 juni 1941
- Hitler licht zijn bondgenoot Mussolini in over de overval op Rusland.
- De Geallieerden veroveren Damascus.

22 juni 1941
-Dagorder van Hitler naar aanleiding van de overval op Rusland. De dagorder besluit met de volgende woorden: "Duitse soldaten, hiermede aanvaardt gij een harde en verantwoordelijke strijd. Het lot van Europa, de toekomst van het Duitse rijk en het bestaan van ons volk liggen alleen in Uw handen. Moge God ons allen in deze strijd bijstaan.

-Duitse troepen vallen om 3.15 uur Rusland binnen. Italië en Roemenië, Slowakije en Finland verklaren Rusland ook de oorlog. Op 22 juni 1941 vielen meer dan 3 miljoen Duitse soldaten de Sovjetunie binnen. In de eerste fase van de strijd leed het rode leger enorme verliezen. Honderdduizenden Russische soldaten werden krijgsgevangen gemaakt. De operatie kreeg de codenaam Barbarossa. Die naam was ontleend aan de middeleeuwse Duitse Keizer Barbarossa die volgens de legende in het Kyffhõusergebergte in een grot sliep en op een gegeven moment zou ontwaken om dan Duitsland tot een wereldmacht te maken.

25-26 juni 1941
In de Sovjet Unie schieten Duitse commando's 4.100 joden dood. Onmiddellijk na de inval in Rusland richtten de Nazi's speciale doodseskaders op. Deze zogenaamde "Einsatzkommando's" moesten zoveel mogelijk communisten en joden vernietigen. De methodes die zij hierbij hanteerden waren weerzinwekkend. Tijdens hun beulswerk maakten de Duitsers zoveel mogelijk gebruik van collaborateurs uit Litouwen en de Ukraine.

29 juni 1941
De Russische stad Minsk wordt door de Duitsers veroverd.

7 juli 1941
Amerikaanse troepen landen op IJsland en richten daar een militaire basis op waarvoor Denemarken toestemming had gegeven.

31 juli 1941
Göring belast Heydrich met de deportatie van de joden uit alle bezette gebieden als inleiding voor "De Eindoplossing"

augustus 1941
Vanaf de inval door de Duitse troepen in Rusland op 22 juni 1941 zijn er tot eind augustus 1941 ca. 3 miljoen Russische krijgsgevangenen gemaakt.

5 augustus 1941
Stalin wordt opperbevelhebber van het Rode leger in Rusland.

9 augustus 1941
Geheime top tussen de Amerikaanse president Roosevelt en de Engelse premier Churchill. Op een topontmoeting van 9 tot 12 augustus 1941 hebben president Roosevelt van Amerika en premier Churchill van Engeland op een schip voor de Canadese kust definitief de hechte Amerikaans-Britse band gesmeed die voor het verdere verloop van de Tweede Wereldoorlog zo belangrijk was. Op 12 augustus 1941 ondertekenden de twee leiders het "ATLANTISCH HANDVEST". Hierin stelden ze onomwonden vast dat de vernietiging van de nazietirannie en de bevrijding van de bezette landen hun gemeenschappelijk oorlogsdoel was. Berlijn noemde de ontmoeting tussen de twee staatslieden "PROPAGANDA BLUF".

25 augustus 1941
Britse en Russische troepen bezetten Iran.

september 1941
-In Duitsland beginnen grootscheepse deportaties van Duitse joden naar concentratiekampen.

-Na de Duitse inval in Rusland op 22 juni 1941 bleef de Sovjetpropaganda volhouden dat de kracht van het Rode Leger onoverwinnelijk was. Stalin's zuiveringsacties van de dertiger jaren hadden het leger aanzienlijk verzwakt. De Russische officieren hadden wel het enorme voordeel dat ze konden putten uit een bijna oneindig arsenaal van mensen. Van de hoge verliezen aan mensenlevens lag de Russische legerleiding niet wakker. Daarbij kwam ook nog dat de Russische soldaten veel geharder waren dan hun vijand.

3 september 1941
Eerste proefnemingen in Auschwitz met Zyklon B, het gifgas dat later op grote schaal gebruikt werd in de vernietigingskampen.

29 september 1941
Massamoord op joden in Kiev. De Duitsers vermoorden ca. 35.000 joodse burgers.

25 oktober 1941
Het invallen van de vorst zal een voordeel voor de Duitsers zijn. Na het invallen van de vorst en van de koude zal volgens het N.R.C. in een krantenartikel de opmars op de oude voet doorgaan. De Duitsers komen echter dicht bij Moskou tot stilstand, maar blijken niet toegerust te zijn voor de naderende strenge koude.

18 november 1941
Italië verliest Abessinië in Oost-Afrika aan de Geallieerden.

24 november 1941
Amerika bezet Suriname om de aluminium leveranties veilig te stellen.

november 1941
Bij temperaturen van 30 graden onder nul worden de Duitsers langzaam door de Russen teruggedreven uit de voorsteden bij Moskou.

7 december 1941
Aanval van Japan op Pearl Harbour. Op zondagmorgen 7 december 1941 "DE DAG DER SCHANDE" viel Japan de Amerikaanse Pacific Fleet in Pearl Harbour aan. De volgende dag schaarden de Verenigde Staten zich aan de zijde van de Geallieerden en raakten zo betrokken in een oorlog die zijn weerga niet kende. Het overgrote deel van de Amerikaanse bevolking had deze oorlog willen vermijden. In minder dan twee uur verloren de Verenigde Staten 18 schepen, 188 vliegtuigen en vielen er 2.403 doden en 1.178 gewonden te betreuren. Verder werden er 159 vliegtuigen beschadigd. Aan Japanse zijde vielen er slechts 29 doden en ruim 100 gewonden.

8 december 1941
-Amerika, Groot Britanië en Nederland verklaren Japan de oorlog.

-Bulgarije, Hongarije en Roemenië verklaren Amerika de oorlog.

-Thailand is zonder strijd door de Japanners bezet.

10 december 1941
Japan brengt de Engelse slagschepen 'Prince of Wales' en 'Repulse' tot zinken.

11 december 1941
Duitsland en Italië verklaren Amerika de oorlog. De periode van alleen staan is voor Engeland geëindigd.

14 december 1941
Japanse aanval op Hongkong.

15 december 1941
Geleidelijk blijkt het dat de Russen zonder iets aan hun eigen prestaties te kort te doen een geweldige steun hebben aan "GENERAAL WINTER". Er komen steeds meer verhalen over ontberingen die de Duitsers aan het oostfront te verduren hebben. Heel voorzichtig volgt ook de erkenning van de Duitse militaire tegenslag in de pers.

16 december 1941
Japanse troepen landen op Brits Borneo.

19 december 1941
Als gevolg van de crisis waarin de Duitse oorlogvoering zich in Rusland plotseling bevindt heeft Adolf Hitler het opperbevel van het leger op zich genomen.

25 december 1941
Hongkong capituleert nadat de Japanners op 14 december 1941 Hongkong waren binnen gevallen.

27 december 1941
De eerste Japanse troepen landen in Nederlands Indië. Tijdens de bezetting van Nederlands-Indië door de Japanners ging Japan over tot de internering van Nederlandse burgers. De mannen werden gescheiden van de vrouwen en kinderen. De militairen gingen apart in krijgsgevangenkampen. In totaal hebben ca. 140.000 mensen in kampen gezeten. Daarvan hebben ca. 20.000 de oorlog niet overleefd als gevolg van honger, ontberingen, mishandelingen. (zie Nederland en N.O.I.)

naar hoofdmenu