Oorlogskroniek
door
Johan H. Strube


Duitsland en overige landen 1945

1 januari 1945
In Polen wordt een voorlopige communistische regering geïnstalleerd.

3 januari 1945
Begin van het Geallieerde tegenoffensief in de Belgische Ardennen.

17 januari 1945
- De Russen veroveren Warschau.
- De Duitsers evacueren 60.000 gevangenen van het concentratiekamp Auschwitz bij de nadering van het Russische leger. Vele gevangenen zullen deze tocht niet overleven.

20 januari 1945
De Engelsen trekken bij Roermond over de Maas, richting Duitsland.

23 januari 1945
De Russische legers bereikten de Oder aan de Pools-Duitse grens. De Duitse bevolking die in Silezië woonden vluchten naar het westen of werden later verdreven.

27 januari 1945
Het concentratiekamp Auschwitz werd door de Russische troepen bevrijd.

31 januari 1945
Russische legers bereiken de Oder op de grens Duitsland-Polen.

februari 1945
Het Rijnland wordt door de Geallieerde troepen veroverd.

3 februari 1945
937 Amerikaanse vliegende forten vliegen naar Berlijn dat daardoor één van de grootste luchtaanvallen moest meemaken. Er vielen ca. 22.000 doden, 34 Amerikaanse vliegtuigen werden neergehaald.

4-11 februari 1945
Conferentie van "De Grote Drie". In Jalta kwamen Churchill, Roosevelt en Stalin in een Geallieerde topontmoeting bijeen. Veel is daar besproken toen duidelijk werd dat de oorlog in Europa zijn einde naderde. Zeker is dat begin 1945 Europa een vorm kreeg die zij 45 jaar lang zou behouden. De veel gehoorde beschuldiging die men later veel hoorde luidde dat in Jalta Europa is verdeeld in een communistisch en niet communistisch gedeelte. Het Oosten van Duitsland en geheel Oost Europa was het cadeau aan Stalin voor het aandeel van de Sovjetunie in de ondergang van Duitsland.

13 februari 1945
De Hongaarse hoofdstad Boedapest wordt door de Russen bevrijd.

16 februari 1945
- De Amerikanen bombarderen opnieuw de stad Tokio.
- Venezuela, Ecuador, Peru en Chili verklaren Duitsland de oorlog.

19 februari 1945
Amerikaanse mariniers landen op de zuidelijke eilanden van Japan.

24 februari 1945
Syrië en Egypte verklaren Duitsland de oorlog.

1 maart 1945
Turkije verklaart Duitsland de oorlog.

4 maart 1945
Finland verklaart de oorlog aan Duitsland.

6 maart 1945
Amerikaanse troepen veroveren Keulen.

7 maart 1945
Brug van Remagen. De nabij Remagen gelegen Ludendorffbrug over de Rijn in de omgeving van Bonn werd op 7 maart 1945 de eerste vaste oeververbinding over de Rijn die, na felle gevechten, ongeschonden in handen van de Amerikanen viel. Tien dagen later stortte de brug onder het gewicht van de pantservoertuigen in. De Engelsen gingen bijna gelijktijdig bij Wesel over de Rijn.

10 maart 1945
Tokio wordt wederom zwaar gebombardeerd door de Amerikanen.

23 maart 1945
Begin van groot Geallieerd offensief over de Rijn.

27 maart 1945
Argentinië verklaart Duitsland de oorlog.

29 maart 1945
Frankfurt am Main in Geallieerde handen.

1 april 1945
Amerikanen landen op het Japanse eiland Okinawa, in de Tweede Wereldoorlog het toneel van hevige gevechten tussen Amerikaanse en Japanse troepen

4 april 1945
De Amerikanen bezetten Heidelberg en Kassel in Midden Duitsland.

11 april 1945
Het concentratiekamp Buchenwald wordt bevrijd.

13 april 1945
Russische troepen bezetten Wenen.

15 april 1945
Geallieerde troepen bevrijden het concentratiekamp Bergen-Belsen.

16 april 1945
De Russen openen de aanval op Berlijn.

25 april 1945
Amerikaanse en Russische troepen ontmoeten elkaar bij Torgau aan de Elbe in Duitsland. Wangerooge en Berchtesgade worden tijdens de twee laatste grote luchtaanvallen gebombardeerd door 733 Britse vliegtuigen.

28 april 1945
Mussolini terechtgesteld. Op 23 april 1945 trokken Amerikaanse troepen de rivier de Po in Italië over. Mussolini was nog in de veronderstelling dat hij met de Geallieerden kon onderhandelen over voorwaarden tot overgave. Toen hij hoorde dat de Duitsers wilden capituleren stapte hij in zijn Alfa Romeo en sloeg op de vlucht richting Zwitserland. Een paar kilometer voor het Comomeer werd het Duitse konvooi waarbij Mussolini's gezelschap zich had aangesloten aangehouden door Partizanen. De Duitsers mochten verder de Italianen moesten achterblijven. Mussolini werd gegrepen en in een politiecel in de bergen opgesloten. Op 28 april 1945 kwam een communistische partizanenleider de Duce opeisen. Enkele uren later maakten kogels een einde aan zijn leven en dat van zijn minnares Clara Petacci. Hun lijken werden de volgende dag in Milaan naast die van vijftien andere geëxecuteerde fascisten uit Mussolini's gezelschap ondersteboven aan het afdak van een garage opgehangen.

30 april 1945
Hitler pleegt zelfmoord. Nog geen dag na zijn huwelijk met Eva Braun plegen ze zelfmoord op 30 april 1945.
Toen Hitler op 20 april 1945 in de "Führer Bunker" zijn 56ste verjaardag vierde leek hij tegenover de bezoekers die hem kwamen feliciteren nog vol vertrouwen. Hij verzekerde zijn gasten dat de Russen voor Berlijn de bloedigste nederlaag uit hun historie zouden lijden. Op Maandag 30 april 1945 om half vier in de middag maakten Adolf Hitler en Eva Braun een einde aan hun leven. Hij schoot zich door de mond en zij nam een gifpil. De lijken werden met 180 liter benzine overgoten en ingevolge Hitlers instructies door SS-lijfwachten verbrand. Deze begroeven de lijken in een bomtrechter. Op 1 mei 1945 meldde de radio dat de Führer Adolf Hitler tot zijn laatste ademtocht strijdend tegen het bolsjewisme voor Duitsland gevallen was. Admiraal Dönitz werd de opvolger van Hitler.

1 mei 1945
Het Duitse leger capituleert in Noord-Italië en West-Oostenrijk.

2 mei 1945
- De Russen veroveren Berlijn. Op 21 april 1945 bereikten de Russen de buitenwijken van Berlijn en op 25 april 1945 werd de ring om Berlijn gesloten. De gevechten om de grotendeels door bombardementen in puin gelegde stad was hevig. Op 2 mei 1945 was de stad volledig in handen van de Russen en werd op het Rijksdaggebouw de Rode Vlag uitgestoken. De bevolking had reeds voor een groot gedeelte de stad verlaten. De nog in de stad gebleven bewoners hadden het tijdens de gevechten zwaar te verduren en vooral de vrouwelijke bevolking werden door Russische soldaten niet ontzien en velen werden meerdere malen verkracht.
- Het concentratiekamp Theresienstadt wordt door het Rode Kruis overgenomen.

3 mei 1945
Brits-indische troepen trekken de door de Japanners ontruimde Birmaanse hoofdstad Rangoon binnen.

4 mei 1945
Capitulatie van alle Duitse troepen in Noordwest Europa. Op 4 mei capituleerden de Duitsers in noord-west Duitsland, Nederland, Denemarken en Sleeswijk-Holstein. De capitulatie ging 4 mei 1945 om 08.00 uur in. Hiermede is Hitler's duizendjarig Rijk na een bloedig bestaan van 12½ jaar restloos vernietigd.

5 mei 1945
In Wageningen ondertekenen de Duitsers de capitulatie. Hiermee is de Duitse bezetting van Nederland beeindigd. (zie Nederland en N.O.I.)

7 mei 1945
In Eisenhouwers hoofdkwartier te Reims wordt de onvoorwaardelijke capitulatie van alle Duitse troepen ondertekend door de Duitse Generaal Jode.

9 mei 1945
De op 7 mei 1945 overeengekomen capitulatievoorwaarden tussen Geallieerden en Duitsers gaan op 9 mei 1945 in.

23 mei 1945
Himmler pleegt zelfmoord. Admiraal Dönitz, de opvolger van Hitler, wordt gearresteerd.

mei-juni-juli 1945
De terugkeer van de dwangarbeiders, joodse personen, zigeuners en homofielen na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog naar hun geboorteland. Tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog waren ongeveer negen miljoen dwangarbeiders uit de door Duitsland bezette gebieden in Duitsland werkzaam. De meeste kwamen uit Polen en Rusland. Na de bezetting door Geallieerde en Russische troepen konden velen van de lang verwachte vrijheid genieten en op repatriëring naar hun vaderland wachten. Voor velen uit het Oosten gekomen dwangarbeiders heeft het lang geduurd voordat ze naar hun geboorteland konden. Velen werden tot laat in de vijftiger jaren onder mensonwaardige levenswijze in Duitsland ondergebracht. Na de capitulatie van het Duitse leger in Holland begon voor de meeste Hollandse dwangarbeiders, joodse personen, zigeuners en homofielen vaak de zware terugkeer naar Holland aan. De meeste werden na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog in Duitsland in verzamelkampen ondergebracht en van daar uit in goederenwagens naar Holland getransporteerd. Deze transporten duurden vaak enige dagen. Voor velen was het een teleurstelling als men aan de Hollandse grens aankwam. De Hollandse regering in ballingschap had helemaal geen maatregelen getroffen voor diegenen die terugkeerden naar Holland. Vele dwangarbeiders werden uitgescholden omdat ze in Duitsland hadden gewerkt en er werd ook vaak gevraagd waarom ze niet ondergedoken waren. Aan de grens werd men ondervraagd door personen die daar helemaal niet geschikt voor waren. Velen kwamen in lompen zonder schoenen en met voetlappen aan de voeten over de grens. Velen droegen militaire kleding en werden dan vaak behandeld alsof ze bij het Duitse leger waren geweest. Velen hebben aan de tijd in Duitsland doorgebracht voor hun verdere leven lichamelijke of fysieke schade opgelopen. Op 7 december 1998 heeft Minister-president W. Kok in een symposium in Amsterdam waar ca. 700 personen aanwezig waren uit de reeds eerder genoemde groepen, gezegd:
Met het einde van de Tweede Wereldoorlog werd een verschrikkelijke tijd afgesloten. We weten nu vijftig jaar later dat toen met het hijsen van de Hollandse vlag geen einde was gekomen aan het lijden, kommer en pijn in de harten van velen. Het einde van de Tweede Wereldoorlog was het begin van een lang en moeilijk proces van verwerken. Een proces dat verder gaat tot de dag van vandaag en alle dagen die nog komen.

5 juni 1945
De Geallieerde controleraad bestaande uit Amerika, Engeland, Rusland en Frankrijk nemen het bestuur van bezet Duitsland op zich.

22 juni 1945
Het Amerikaanse leger verovert Okinawa. Er sneuvelen 110.000 Japanners in dit zwaarste gevecht in het Grote-Oceaangebied.

5 juli 1945
De Filippijnen worden bevrijd.

11 juli 1945
Australische en Nederlandse troepen veroveren Balikpapan in Indonesië.

2 augustus 1945
Verklaring van Potsdam ondertekend. Duitsland zal voor altijd worden ontwapend. De Nazi-organisatie moet volledig worden ontmanteld. Oorlogsmisdadigers moeten worden berecht.

6 augustus 1945
Op Heroshima in Japan wordt een atoombom afgeworpen door de VS. De stad wordt met de grond gelijk gemaakt, er vallen 100.000den doden. Japan maakt nog geen aanstalte om zich gewonnen te geven. Door de bijzonder hardnekkige Japanse verdediging van de hoofdeilanden zou een invasie noodzakelijk zijn geweest.

8 augustus 1945
Rusland verklaart Japan de oorlog en valt Mantsjoerije binnen.

9 augustus 1945
Ook Nagasaki in Japan wordt volledig vernietigd door de tweede atoombom die Amerika wierp.

13 augustus 1945
De Engelsen willen een miljoen joden naar Palestina emigreren.

15 augustus 1945
Japan geeft zich over. Keizer Herohito maakt zelf via de radio de onvoorwaardelijke capitulatie bekend.

2 september 1945
De officiële capitulatie van Japan wordt getekend op het Amerikaanse oorlogsschip Missouri in de Baai van Tokio waarna Japan begon met de ontruiming van alle nog bezette gebieden. Na de capitulatie van Japan is de Tweede Wereldoorlog voorbij die op 3 september 1939 begon met de inval in Polen door de Duitse legers. In totaal verloren naar zeer globale schatting 17 miljoen militairen en 23 miljoen burgers in de Tweede Wereldoorlog het leven. Onder de burgerbevolking die het leven lieten waren ca. 6 miljoen Europese joden die in de Duitse vernietigingskampen vermoord werden.

Het aantal burgers dat het leven verloren hebben in de Tweede Wereldoorlog is moeilijk na te gaan en berust dan ook op een zeer globale schatting.

Militairen Burgers
Sovjet Unie ca. 10.000.000 Sovjet Unie ca. 10.000.000
Duitsland ca. 3.000.000 Duitsland ca. 500.000
Japan ca. 2.000.000 Japan ca. 500.000
Birma Spoorweg ca. 12.000 Birma Spoorweg ca. 200.000
China ca. 1.300.000 Polen ca. 5.000.000
Amerika ca. 300.000 Joden ca. 6.000.000
Overige landen ca. 388.000 Overige landen ca. 800.000

8 september 1945
Amerikaanse troepen landen in Zuid-Korea.

9 september 1945
In China geeft het Japanse leger zich over.

12 september 1945
De Japanse troepen in Zuidoost Azië capituleerden in Singapore voor de Britse Admiraal Mountbatten.

29 september 1945
Britse troepen landen op Java (Indonesië).

13 oktober 1945
Britse troepen bezetten Bandoeng, Padang en Medan in Indonesië.

14 november 1945
In de Duitse stad Neurenberg begint het proces tegen een groot aantal oorlogsmisdadigers. In Tokio staan de Japanse oorlogsmisdadigers terecht.

15 december 1945
In Nederland zitten in interneringskampen meer dan 100.000 mensen gevangen omdat ze verdacht werden van collaboratie met de Duitsers en zich gedurende de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog onvaderlandslievend hebben gedragen. Er waren gedurende kortere of langere tijd 150 kampen in Nederland voor politieke delinquenten. Het grote aantal gedetineerden maakte het vraagstuk van de politieke delinquenten tot een politiek probleem. Al in 1945 werd besloten om slechts in een aantal gevallen tot verdere vervolging over te gaan. De bijzondere rechtspleging werd uitgeoefend door een Bijzondere Raad van Cassatie, vijf bijzondere Gerechtshoven en 10 Tribunalen. Op 1 januari 1952 werd de Bijzondere Rechtspleging opgeheven.

1 oktober 1946
Het internationale Gerechtshof te Neurenberg behandelde de processen tegen Duitse oorlogsmisdadigers. Het gerecht behandelde aanklachten op grond van drie categorieën t.w.: misdrijven tegen de vrede, misdrijven tegen de mensheid en oorlogsmisdrijven. Terecht stonden 22 verdachten van wie er 19 werden veroordeeld. Twaalf werden tot de doodstraf veroordeeld t.w.: Göring, von Ribbentrop, Keitel, Kaltenbrunner, Rosenberg, Frank, Frick, Sauckel, Jodl, Streicher, Seys-Inquart en Bormann. Tot levenslange gevangenisstraf werden veroordeeld: Hess, Funk en Raeder. Vier werden veroordeeld tot een tijdelijke gevangenisstraf en drie werden vrijgesproken. Met Duitsland wordt aanvankelijk geen vrede gesloten. Het land werd verdeeld in twee staten: de Bondsrepubliek Duitsland gevormd door die gebieden die door de Amerikaanse, Engelse en Franse troepen werden bezet en de Duitse Democratische Republiek die door de Sovjet-Unie werden bezet.

10 februari 1947
In Parijs wordt de vrede met Italië door de Geallieerden gesloten.

8 september 1951
Te Francisco wordt met Japan vrede gesloten die echter niet door de Sovjet-Unie erkend wordt. Japan verloor hierbij een deel van zijn grondgebied.

1955
De Geallieerden sluiten vrede met Oostenrijk.

naar hoofdmenu