Oorlogskroniek
door
Johan H. Strube


Belangrijke gebeurtenissen in Nederlands Oost Indië.

Mei 1940
Toen op 10 Mei 1940 de Duitsers Nederland binnenvielen werden in Nederlands Oost Indië alle mannelijke Duitsers en NSB-ers boven de zeventien jaar geïnterneerd.

Ook genaturaliseerde Duitsers en Nederlanders met een Duitse naam werden opgepakt. De Nederlandse Ferdinand Strube (zelfde achternaam als de samensteller van deze Oorlogskroniek) werd samen met zijn vader op 10 mei 1940 in Batavia opgepakt. Beiden werden overgebracht naar het eiland Onrust. Daar was het een hel. Vandaar werden ze overgebracht naar Brits Indië en in november 1946 naar Europa getransporteerd. In totaal werden in mei 1940 meer dan 3.300 personen gearresteerd.

27 December 1941
De eerste Japanse troepen landen in Nederlands Oost Indië
.

In de Jappenkampen:

Tijdens de bezetting van Nederlands Oost Indië door de Japanners ging Japan over tot de internering van Nederlandse burgers. De mannen werden gescheiden van de vrouwen en kinderen. De militairen gingen apart in krijgsgevangenkampen. In totaal hebben ca. 140.000 mensen in kampen gezeten. Daarvan hebben ca. 20.000 de oorlog niet overleefd als gevolg van honger, ontberingen en mishandelingen.

1942
Evenals in Nederland werd in Indië tijdens de Tweede Wereldoorlog verzet gepleegd. Het is minder bekend dan in Holland dat er Nederlandse en Indische militairen en burgers zijn geweest die de strijd tegen de Japanners na de overgave op 8 maart 1942 hebben voortgezet.

1942-1945
Vele vrouwen die geïnterneerd waren moesten "Troostmeisjes" zijn voor de Japanse officieren. In het maagden bordeel zoals de Japanners het noemden werden de vrouwen door de Japanse militairen misbruikt, vernederd en verkracht.

2 Januari 1942
Na de inval van de Japanners in Nederlands Oost Indië krijgt commandant Ter Poorten het bevel over de landstrijdkrachten van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger.

30-31 Januari 1942
Japanse troepen landen op de Molukken (Nederlands Indië).

Januari 1942
De scheepsramp met het schip de "Van Imhoff" waarbij ruim 480 onschuldige Duitse drenkelingen aan hun lot werden overgelaten, van wie er 419 zijn omgekomen, bleef tot ver na de Tweede Wereldoorlog een heet hangijzer als zijnde een Nederlandse oorlogsmisdaad in Nederlands Oost Indië.

3 Februari 1942
Ambon in Nederlands Indië valt in handen van de Japanners.

27 Februari 1942
Slag in de Javazee.

De slag in de Javazee is bekend geworden door de dappere woorden van de bevelhebber Schout bij Nacht Karel Doorman. Voor hij met zijn vloot ten onderging zou hij hebben geroepen: "IK VAL AAN, VOLG MIJ". Op het moment dat hij dit bevel uitvaardigde was de slag in de Javazee al enkele uren aan de gang. Vanwege de slechte positie van de vloot moest Doorman zijn eskader hergroeperen en bleef daarna de vijandelijke Japanse schepen achtervolgen. Doorman bleef strijden tot hij met zijn schip in de golven verdween. Bij de slag in de Javazee sneuvelde met hem 1.015 mensen aan Geallieerde zijde. Aan de Japanse kant vielen slechts tien doden. De slag in de Javazee was echter niet meer dan een tot mislukking gedoemde laatste poging om de Japanse veroveringen van Java tegen te houden.

1 Maart 1942
Japanse troepen gaan op drie plaatsen aan de Noordkust van Java aan land. Hun troepenmacht telde ruim 60.000 man.

9 Maart 1942
Capitulatie van het Koninklijk Nederlands Indisch leger.

Op 9 maart 1942, amper vier maanden na de aanval op de Amerikaanse vlootbasis Pearl Harbor, capituleerde het Koninklijk Nederlands Indisch Leger (KNIL) voor de Japanse strijdkrachten. Na de aanval op Pearl Harbor door de Japanners op 7 December 1941 verklaarde de Nederlandse regering in Londen de oorlog aan het Japanse keizerrijk. De Japanners zullen daarvan niet al te zeer onder de indruk zijn geweest daar de Indische defensie weinig voorstelde . Van de ene dag op de andere kwam er op 9 Maart 1942 een einde aan 350 jaar kolonialisme.

10 Maart 1942
Bandoeng, op het eiland Java, valt in handen van de Japanse troepen
.

7 April 1942
Leden van de Nederlands Indische Omroep in bezet Nederlands Indië worden door de Jappen onthoofd omdat ze het Wilhelmus hadden uitgezonden
.

8 Augustus 1942
De eerste Nederlanders in bezet Nederlands-Indië worden tewerkgesteld aan de Birma spoorweg

30 November 1943
De Birma spoorlijn komt gereed.

De hel van de Birma spoorlijn:

Tussen mei 1942 en oktober 1943 werkten meer dan 50.000 Geallieerde krijgsgevangenen en 200.000 Aziatische dwangarbeiders aan de aanleg van de Birmaspoorlijn die Thailand met Birma moest verbinden. Hierdoor zou een snelle bevoorrading van het Japanse leger in Birma mogelijk worden. Velen van hen bezweken aan de gevolgen van uitputting, ondervoeding of ongelukken. Onder hen bevonden zich 3098 Nederlandse en Nederlands-Indische KNIL soldaten.

In november 1943 was de spoorlijn gereed. Tot augustus 1945 duurden de onderhoud en herstelwerkzaamheden. Voor het talud van de spoorlijn is 6 miljoen kubieke meter grond verzet en 3 miljoen kubieke meter steen geslagen voor het spoorvlak. In het oerwoud werden duizenden bomen omgehakt. Ruim 12.000 van de ca. 50.000 Geallieerden en ca. 180.000 Aziatische dwangarbeiders van de ca. 200.000 vonden de dood bij de aanleg van de Birma spoorlijn.

naar hoofdmenu