OOGMIDDELEN

Toediening doorgaans lokaal door:

- oogdruppel

- oogzalf

- tussenvorm: ooggel.

Eisen, die gesteld worden aan oogdruppels:

- isotoon

- isohydrisch, normaal: pH tussen 3,5-10,4. Bij oogwassingen wel zoveel mogelijk pH=7,4.

- steriel

- geconserveerd

Hetzelfde geldt voor contactlensvloeistoffen: liefst bewaren in kleine flesjes in de koelkast.

Aflevering van oogdruppels in zo klein mogelijke hoeveelheden, bijvoorbeeld ook in minims.

Minims behoeven niet geconserveerd te zijn.

Toediening oogdruppels in de conjunctivaalzak van het aangedane oog. Meer dan 1 gtt. toedienen heeft geen zin: de conjunctivaalzak kan niet meer bevatten.

Bij meer dan 1 soort oogdruppel: altijd 5 – 10 minuten tussenpauze.

Decongestiva en adstringentia:

veroorzaken decongestie van het oogslijmvlies. Toegepast bij aandoeningen van conjunctiva die gepaard gaan met:

- pijn

- roodheid

- branden

- jeuk

- andere vormen van irritatie.

- te droge ogen.

Preparaten:

Fenylefrine Boradrine® oogdruppels

Visadron® oogdruppels

Nafazoline Albalon® oogdruppels

Oxymetazoline Oxylin® oogdruppels

Zinksulfaat Zinksulfaat oogdruppels FNA

Kunsttranen: Duratears®, Tears Plus® , Vidisic® en hypromellose-oogdruppels FNA

Mydriatica

zorgen voor pupilverwijding. Vaak van het type sympaticomimetica en parasympaticolytica.

Het tegenovergestelde zijn de miotica.

Atropine Atropine oogdruppels of minims.

Cyclopentolaat Cyclogyl® oogdruppels

Cyclomydri oogdruppels

cyclopentolaat minims

Fenylefrine

Homatropine

Tropicamide

Deze oogdruppels zijn gecontraïndiceerd bij nauw kamerhoekglaucoom. Ze kunnen een acute glaucoomaanval veroorzaken.

Geneesmiddelen bij glaucoom

Glaucoom is een aantasting van de nervus opticus. Dit leidt tot een progressief verlies van de visuele functie.

Het belangrijkste gevaar is de toename van de IOD = intra-oculaire druk.

Primair glaucoom:

1. (chronisch) open kamerhoekglaucoom: door belemmering van afvoer van kamerwater. Risicofactoren zijn leeftijd, ras, cardiovasculaire aandoeningen, hypotensie, diabetes mellitus.
2. gesloten kamerhoekglaucoom: blokkade van circulatie van kamerwater ter hoogte van de iris.
3. congenitaal glaucoom: met name bij kinderen en adolescenten = aangeboren glaucoom.

Secundair glaucoom: ten gevolge van bekende ziekte/aandoening:

Gemiddelde normale oogboldruk is16 mmHg. Verhoogde oogboldruk bij > 21 mmHg.

Behandeling is noodzakelijk wanneer de IOD > 30 mmHg is zonder bijkomende risicofactoren.

Behandeling 1^ste keus: b-blokker

Bij eventuele contra-indicaties: 1. prostaglandine-agonist of koolzuurhydraseremmer

2. sympaticomimetica

3. pilocarpine

Niet-selectieve b-blokkers:

Beflunolol Glauconex®

Carteolol Teoptic®

Levobunolol Betagan Liquifilm®

Timolol Timoptol®

Selectieve b-blokkers:

Betaxolol Betoptic®

Absolute contra-indicaties zijn hartritmestoornissen. Astma/COPD en hartfalen zijn relatieve contra-indicaties.

Bijwerkingen van lokale bèta-receptorblokkerende

sympathicolytica (befunolol, betaxolol, carteolol,

levobunolol, metipranolol, timolol):

lokaal: iritis, irritatie, allergische reactie,

verminderde traansecretie en voorbij

gaande cornea-anesthesie;

systemisch: incidentie niet precies bekend, maar

vermoedelijk laag; bradycardie, bloeddrukverlaging,

ritmestoornissen,

verergering hartfalen kunnen optreden,

evenals bronchospasmen, depressie,

vermoeidheid en verwardheid.

Direct-werkende parasympaticomimetica:

Aceclidine Glaucocare®

Carbacholine

Pilocarpine Isoptocarpine® en primogel®

Sympaticomimetica :

Apraclonidine selectieve α₂-agonist. Maximaal gebruik 1 maand om operatie uit te stellen.

Merknaam: Lopidine® oogdruppels.

Brimonidine selectieve α₂-agonist. verminderen aanmaak kamerwater.

Merknaam: Alphagan® oogdruppels.

Koolzuuranhydrase-remmers:

Remmen de uitscheiding van kamerwater.

Acetazolamide alleen in vorm van tabletten verkrijgbaar. Meestal toegepast bij hoogteziekte.

Brinzolamide Azopt® oogdruppels

Dorzolamide Trusopt® oogdruppels

Dorzolamide/timolol Cosopt® oogdruppels.

Prostaglandine-agonisten

Bevorderen de kamerwaterafvoer.

Latanoprost Xalatan® oogdruppels.

Travoprost Travatan® oogdruppels

Middelen bij ooginfecties:

Meestal antibiotica of antiseptica. Bij behandeling dient in 1^ste plaats onderscheid gemaakt te worden tussen eenvoudige blepharitis of conjunctivitis en ernstiger ooginfecties zoals keratitis.

Behandeling doorgaans niet langer dan 1 a 2 weken. Veelvuldig gebruikt worden:

Chlooramfenicol Chlooramfenicol oogdr./minims nooit langer dan 2 weken gebruiken i.v.m. bloedbeeldafwijkingen.

Globenicol® oogzalf: nooit met lenzen gebruiken.

Ciprofloxacine Ciloxan® oogdruppels

Norfloxacine Chibroxol® oogdruppels

Ofloxacine Trafloxal® oogdruppels / oogzalf

Fusidinezuur Fucithalmic® ooggel/ unit dose ooggel. Geeft vaak prikkelend gevoel. Lenzen uitdoen bij gebruik.

Gentamycine Gentamycine mimins

Gentamytrex® oogdruppels / oogzalf

Ophtagram® oogdruppels

Polymixine B/Trimethoprim Polytrim® oogdruppels / oogzalf

Tetracycline Tetracycline oogdruppels / oogzalf Bewaren in KK: zeer kort houdbaar.

Tobramycine Tobrex® oogdruppels / oogzalf

Aciclovir Aciclovir oogzalf

Zovirax® oogzalf

Trifluridine TFT Ophtiole® oogdruppels

Ophtalmologica met corticosteroïden.

Met name gebruikt vanwege hun ontstekingsremmende eigenschappen. Een absolute contra-indicatie is herpes simplex!

Dexamethason Decadron® oogdruppels

Fluormetholon Flarex® oogdruppels

FML Liquifilm® oogdruppels

Prednisolon Pred Forte® oogdruppels

Ultracortenol® oogdruppels / oogzalf

Rimexolon Vexol® oogdruppels

Vaak in combinatie met antibiotica. Maar let op onderdrukken van andere infecties.

Combinatiepreparaten:

Slechts beperkte toepasbaarheid, allergische conjunctivitis met bacteriële infectie.

Dexamethason+Framycetine+Gramicidine Sofradex® oogdruppels / -zalf

Dexamethason + Gentamycine Dexamytrex® oogdruppels / -zalf

Dexamethason + Tobramycine Tobradex® oogdruppels / -zalf

Overige ophtalmologica

a. Middelen bij allergische conjunctivitis:
Azelastine Allergodil® oogdruppels
Cromoglycine Allergocrom COMOD® oogdr.
Opticrom® oogdruppels
Prevalin® oogdruppels
Vividrin® oogdruppels
emadastine Emadine® oogdruppels
ketotifen Zaditen® oogdruppels

Levocabastine Livocab® oogdruppels

Levocabastine kan een voorbijgaand

geïrriteerd gevoel geven na indruppelen.

nedocromil Tilavist® oogdruppels

b. Middelen bij lasogen:

lokaal anaesthetica als lidocaine en oxybuprocaïne

c. Middelen bij droge ogen: komen veel voor bij reumapatienten.

traanvervangende middelen als:

polyvidon oogdruppels Oculotect®
carbomeer Thilo Tears®

dextran/hypromellose Duratears®

Kunsttranen kunnen leiden tot allergische reacties en

bij overdosering kunnen de conserveermiddelen de

conjunctiva en de cornea beschadigen.

hypromellose oogdruppels. Maximaal 1 druppel per uur.

Oogzalven zijn gecontra-indiceerd bij de behandeling van droge ogen.

d. Prostaglandinesynthetaseremmers: m.n. na catharact-operatie.

Diclofenac Naclof® oogdruppels

Indometacine Indocollyre® oogdruppels

Ketorolac Acular® oogdruppels

e. Blepharitis: ooglidrandontsteking

schoonmaken met een oplossing van babyshampoo, vermengd met water (1:1) met een wattenstokje. Eventueel bij vastzittende korstjes een warm vochtig compres eerst op de ogen.

terug naar homepage