Het bijwerken van Rieten

Het Riet
De latijnse naam voor het riet dat wij gebruiken is "Arundo Donax".
Dit groeit in Zuid-Frankrijk en Noord-Afrika.

De Toonkwaliteit
Door de luchtstroom wordt eerst het dunste gedeelte en daarna het dikkere gedeelte in trilling gebracht. Naast een goede ademsteun en een vaste mondstand is een goede toon afhankelijk van de regelmatige trillingen van het riet.

Structuur van het Riet
De nerfstructuur van het riet moet regelmatig zijn en van boven naar beneden. (1)
Een te grote onderlinge afstand duidt op een zwak dus niet-veerkrachtig riet. (2)

Bijwerken van Rieten (beginnen met een iets te zwaar riet).
Vaak moet een riet bijgewerkt worden om er een goed speelbaar riet van te maken.
Het gereedschap dat we daarvoor gebruiken is: een rietenknipper, waterproof schuurpapier met een fijne korrel no.400-600, water en een glasplaatje om het riet op te leggen, (Eventueel kan in plaats van schuurpapier ook schuurbies gebruikt worden.) en een afbreekmesje.
Het eerste wat onderzocht moet worden is of het riet aan de zijkanten van het bovenste gedeelte even dik is. Vaak is de linkerkant dikker dan de rechterkant. Dit gedeelte moet dan door middel van het (natte) schuurpapier met een ronddraaiende beweging dunner gemaakt worden. (Wel voorzichtig schuren!) (4)
Steeds moet gecontroleerd worden of de klank links en rechts gelijk is. Dit wordt gedaan door het mondstuk scheef in de mond te doen. Eerst wordt de linkerkant van het riet op de onderlip geplaatst (dan trilt de rechterkant van het riet) en daarna de rechterkant. Het hart is het dikste gedeelte van het riet, hieraan mag niet geschuurd worden omdat het de toonkwaliteit direkt negatief beinvloed. (5)

Scherpe klank
Wanneer de klank van het riet scherp is dan kan het bovenste gedeelte van het riet dunner gemaakt worden. De klank wordt dan donkerder. (5)

Donkere toon en helder staccato
Over het algemeen kan men zeggen, hoe dunner de bovenkant van het riet is, hoe donkerder de toon. Om nu het staccato helder te krijgen moet onder het bovenste randje aan beide kanten in de hoeken iets geschuurd worden in de vorm van een cirkel. (6)

Lage tonen
Om lage tonen goed aan te laten spreken is het nodig dat de buigzaamheid van het riet zo groot mogelijk is vanaf het punt waar het mondstuk begint af te buigen. (Vooral voor saxofoon is dit belangrijk.) Hier aan de zijkanten van het riet iets dunner maken. (7)

Hoge tonen
Hoe zwaarder het riet is hoe gemakkelijker de hoogste tonen aanspreken. De aanspreekbaarheid van hoge tonen kan beïnvloed worden door het gebied net onder de bovenste rand in het midden dunner te maken, in de vorm van een zeer klein rechthoekje. (8)

Ruis
Wanneer een riet goed klinkt, maar blijft ruisen dan kan onder aan de zijkanten iets weggeschuurd worden. (9)

Doffe klank in het piano
Wanneer het riet goed aanspreekt in het forte en dof in het piano, dan is het aan de top te dik. De bovenkant dus dunner schuren. (10)

Doffe klank
Wanneer het riet een doffe klank geeft dan is het midden van de bovenkant te dun in verhouding tot de hoeken; in de hoeken dus iets weghalen. (11)

Snerpen, piepen of kwaken
Bij snerpen, piepen of kwaken is meestal één van de zijkanten te dun. Het beste is afknippen en opnieuw in balans brengen.

Zwaarder maken van een riet.
Wanneer een riet iets te licht is dan kan van de uiterste bovenkant iets afgeschuurd worden. Wanneer een riet te licht is, dan kan met behulp van een rietenknipper bovenaan een beetje van het riet afgeknipt worden. (ongeveer 0.5 mm.) Eventueel deze handeling herhalen tot het riet zwaar genoeg is. Hierna moet het riet weer in balans gebracht worden door het riet vanaf de bast tot de bovenkant iets dunner te maken (met uitzondering van het hart) (12.)

Ga naar de klarinet pagina
Ga naar de saxofoon pagina
Klik hier om een totaal overzicht van bijwerk elementen van een riet te zien
Een word versie van deze bladzijde (riet.zip, ca. 70 kB).