Philips GM4257

Philips GM4257 universeel meetapparaat
Bouwjaar 1948.

Een groot, robuust apparaat, bestaande uit twee delen. De kast voor het instellen van de meetbereiken en een grote meter, die door middel van een lang snoer op een andere plaats kan worden gezet.
Het GM4257 meetapparaat is speciaal ontwikkeld voor de werkplaats. Het kan spanningen, stromen, weerstanden en capaciteiten meten.
Het leuke is dat meetgegevens van radio's uit deze tijd (eind jaren '40 - begin jaren '50) met dit meetapparaat zijn bepaald. Ook in de servicedocumentatie van die radio's wordt vaak naar deze meter verwezen.

Het meetinstrument, met vier schalen:

0 - 500

0 - 200

oneindig - 0 Ohm

0 - oneindig µF

Bij het ontwerp is gekozen voor een zo groot mogelijk wijzerinstrument. Nou, dat kun je wel zeggen!
Het wijzerinstrument kan op grote afstand van de schakelkast worden geplaatst, door middel van een lange kabel.
Ook is ervoor gekozen om maar een beperkt aantal meetbereiken op het wijzerinstrument aan te geven.
De schaalverdeling 0 - 500 en 0 - 200 geldt voor de bereiken (wissel)spanning en (wissel)stroom; er is geen aanduiding voor Volt of Ampère.
Daarnaast is er een schaal voor weerstands- en capaciteitsmetingen.
De GM4257 is GEEN buisvoltmeter. De vijfpolige stekker schakelt eigenlijk steeds andere voorschakelweerstanden aan of uit, naar gelang het meetbereik. De inwendige weerstand is bij spanningsmetingen niet zo hoog: 10.000 Ohm/V in het gelijkspanningsbereik tot 200 Volt.

De schakelkast

Bij het ontwerp van dit apparaat stond degelijk voorop, daarom is er niet voor gekozen om schakelaars te gebruiken. Er is een vijfpolige stekker die in een rij van vijf stekkerbussen wordt geplaatst. Deze verticale stekkerbussen horen bij een bepaald meetbereik.

Stekkerbussen en vijfpolige stekker close-up

Deze rijen stekkerbussen zijn voor het instellen van de meetbereiken gelijkspanning en wisselspanning.
De onderste rij stekkerbussen geven verschillende spanningen af, die kunnen worden gebruikt voor het voeden van een radio. Deze spanningen worden afgegeven door een scheidingstrafo. Het is ook mogelijk om op deze wijze de gebruikte stroom van de aangesloten radio te meten.
Bij het meten van weerstanden of condensatoren wordt de onderste rij contactbussen automatisch stroomloos gemaakt, om beschadiging van de meter te voorkomen.

De binnenkant.

Hoewel bij de constructie van het apparaat veel energie is gestoken in degelijkheid is na ruim 50 jaar de werking niet goed meer. Het blijkt dat veel weerstanden niet meer goed zijn. Het zijn allemaal draadgewonden weerstanden, maar de zwakheid zit in de bevestiging van de aansluitdraden. Door corrosie maken die vaak geen contact meer. Vervangen is lastig, omdat er afwijkende waarden zijn gebruikt. Waarden die niet altijd voorkomen in de E12 of E24 reeks. Bijvoorbeeld 2620 Ohm, of 4410 Ohm. Gelukkig kon ik van degene die mij deze meter verkocht nog een tweede (sloop)exemplaar overnemen. En zo kon ik mijn meter toch weer aardig in orde maken.

Achterkant

Hier zijn de twee trafo's goed te zien. De linkertrafo zorgt voor de spanning voor het meten van weerstanden en condensatoren. De rechtertrafo verzorgt de voedingsspanningen voor het aansluiten van radio's op de onderste rij stekkerbussen.
Rechts staat een opmerkelijk grote elco. Een grote capaciteit ook (voor die tijd), van 2x500 µF, maar met een werkspanning van 12 1/2 Volt. Deze elco was niet goed meer en ik heb de inhoud vervangen door een modern exemplaar.

De gebruiksaanwijzing van de GM4257 is te downloaden.