Wolf
Stam: Mammalia
(zoogdieren) |
|
Kenmerken | Roofdier, heeft een slank lijf, een spitse snuit, lange, dunne poten en een pluizige, harige staart. Kleur van zijn vacht is afhankelijk van zijn woonomgeving, ze is grijsbruin, roodachtig bruin of zwart. In de poolgebieden is de vacht bijna wit. |
Biotoop |
Bossen en uitgestrekte vlaktes. |
Verspreidingsgebied |
Sommige delen van het noordelijk halfrond, zoals Scandinavië, Siberië, Canada, Alaska en sommige onherbergzame gebieden van Centraal Europa en Azië. |
Maten, gewicht en leeftijd | Tot 1.40 m lang, zonder staart; schouderhoogte tot 80 cm; gewicht tot 70 kg; leeftijd tot 10 jaar. |
Voortplanting | Paring in februari - april; na twee maanden worden 4 - 10 jongen geboren |
Leefgewoonte |
Leven in roedels en jagen in grote territoria. Wolven zijn zowel overdag als 's nachts aktief. |
Voedsel | Kleine zoogdieren, vogels en knaagdieren, maar af en toe ook herten, zoals rendieren en elanden. |
De wolf, behoort tot de
familie van de hondachtigen, het is de bekendste wilde hond. Vroeger kwamen er
verschillende soorten in grote delen van Europa, Azië en Noord-Amerika voor.
Tegenwoordig is hij in vele gebieden uitgeroeid.
De wolf is een gespierd en krachtig dier. Ze achtervolgen hun prooidieren over
een grote afstand tot ze hen uiteindelijk met hun sterke scheurkiezen kunnen
pakken. De tanden van hondachtigen zijn bijzonder goed ontwikkeld. De hoektanden
hebben zich ontwikkeld tot spitse grijptanden en ook de scheurkiezen zijn zeer
geschikt om stukken vlees af te bijten.
Wolven zijn niet erg snel, maar ze hebben wel een
enorm uithoudingsvermogen. Ze kunnen tot 60 km per dag lopen. De vijfde teen,
die je duidelijk aan z'n voorpoot kunt zien, is eigenlijk wat de duim bij de
mens is.
Wolven hebben een brede en zware schedel en duidelijke gelaatsuitdrukkingen. Ze
horen en ruiken beter dan honden.
De prooi van de wolf zijn vaak hoefdieren, zoals herten, elanden en wilde
geiten. Hun sterke kaken kunnen zelfs door het dijbeen van een volwassen koe
bijten. Als het moet, eten ze ook bevers, wasberen, konijnen, muizen en andere
knaagdieren, watervogels en zelfs vissen. Omdat wolven niet erg snel zijn,
vangen ze meestal verzwakte of zieke dieren. Zo zorgen ze er meteen voor dat
ziektes zich niet verspreiden. Natuurlijk doet de wolf zich ook graag te goed
aan jonge, gezonde dieren, maar ook dat houdt het natuurlijk evenwicht van de
natuur in stand.
|
|
"huilende" wolf |
verspreidingsgebied |
Sterke familieband
Wolven leven in roedels (groepen). Hier heerst een strenge
rangorde. De rangorde blijkt uit bepaalde gebaren en houdingen. Een
leidinggevend mannetje houdt bijvoorbeeld zijn staart hoger dan de andere
mannetjes. De groep kan ook aangevoerd worden door een wolvin. Zo`n leider
noemen we het Alfa-dier.
Binnen de roedel leven dikwijls meerdere familiegroepen en ook
'alleenstaande dieren'
Een groep wolven verdedigt zijn territorium tegen andere wolven. De grootte van
een territorium is sterk afhankelijk van de hoeveelheid prooidieren in het
gebied. Het gemiddelde territorium is ongeveer 1000 km² groot.
De grenzen van hun territoria geven ze aan door er
urine en uitwerpselen achter te laten.
Gehuil
Wolven herken je aan hun gehuil. Het klinkt soms tot 8 km ver. Wolven huilen in een groep. Zo maken ze duidelijk hoe ze zich voelen. Door samen te huilen voelen de wolven dat ze bij elkaar horen. Ze huilen ook om te laten horen waar ze zitten of als ze een grote prooi gedood hebben.
|
|
wolven met prooi |
wolf met welpen |
Welpen goed verzorgd
Tussen februari en april paren de sterkste dieren en de
dieren die het hoogst in rang zijn van de roedel. Na twee maanden worden tussen
de vier en zes jongen geboren. Deze komen ter wereld in een schuilplaats of in
een zelf gegraven hol. Ze zijn eerst blind.
Na de geboorte van de jongen verzorgt de moeder ze in het hol, de vader brengt
eten.
De jongen worden ongeveer twee maanden gezoogd. Tussendoor krijgen ze echter al
voorverteerde stukken vlees. Niet alleen de wolvin neemt de verzorging op zich,
ook andere leden van de roedel helpen mee. Na één jaar zijn de wolven volgroeid
en met ongeveer drie jaar zijn ze geslachtsrijp.
Wolfsparen blijven dikwijls meerdere jaren samen. Wolven worden in vrijheid
ongeveer 10 jaar oud, in gevangenschap ongeveer 15 jaar.
|
|
schedel |
pootafdruk |
Hond stamt af van wolf
Ongeveer 40.000 jaar geleden wist de mens de eerste wolven zo tam te maken dat ze huisdieren werden. De meer dan vierhonderd hondenrassen die nu bestaan, stammen af van die wolven. Maar de laatste paar honderd jaar begon de mens genadeloos op wolven te jagen en hun leefgebied te vernietigen. Sinds die tijd is de wolf uitgeroeid in grote stukken van Noord-Amerika, Europa en Azië.
Hoe is de wolf tam geworden?
In het begin bleven mens en wolf
uit elkaars buurt, maar het was onvermijdelijk dat ze elkaar ook tegenkwamen
tijdens de jacht. Ze leefden immers van dezelfde prooidieren, zoals rendieren.
In de loop van de ontwikkeling van de mens werden zijn jachttechnieken beter. De
wolf werd hierdoor benadeeld, omdat de mens veel van zijn prooidieren wegving.
Wel kwam er meer afval beschikbaar, door de mens achtergelaten in de buurt van
zijn kamp of op de plek waar hij zijn prooi had gedood en geslacht.
Behalve jager is de wolf ook afvaleter. Het kan zijn dat de wolf om die reden de
menselijke omgeving opzocht . Daar was immers gratis voedsel te vinden.
Waarschijnlijk is zo een nauwe band tussen mens en wolf tot stand gekomen en is
de wolf uiteindelijk tam geworden.
Mens en wolf toch niet samen
De wolf is in grote delen van de gebieden waar hij vroeger leefde bijna helemaal
verdwenen. Hoe dit kon gebeuren? Voor een deel omdat de mens -onterecht- bang is
voor wolven, maar ook omdat ze dezelfde prooi hebben. Mensen houden, net als
wolven, van vlees van herten en elanden. En: toen halverwege de negentiende eeuw
heel veel herten en elanden door de mens werden gedood, moesten wolven wel op
andere dieren gaan jagen. Dat werden de boerderijdieren. De regering besloot
toen om een beloning uit te reiken voor elke wolf die afgeschoten werd. In één
enkele eeuw, van 1850 tot 1959, werden er 200 miljoen (!) wolven gedood.