ASP: wat het is en hoe je het kunt gebruiken

De informatie op deze bladzijde is een zeer beknopte bewerking van informatie op een site waar veel was te vinden over ASP en zijn opvolger ASP.NET. Deze site bestaat niet meer. Gelukkig zijn er op internet nog veel (Engelstalige) bronnen te vinden.

Wat is ASP en hoe werkt het?
Als je in je browser een HTML-pagina oproept, wordt deze onveranderd naar de browser gestuurd. De browser toont de pagina vervolgens op het scherm. Door deze aanpak zijn HTML-pagina's altijd statisch, dat wil zeggen: De pagina wordt getoond zoals die op de server staat.
Met ASP (Active Server Pages) kunnen websites gemaakt worden met een dynamisch karakter. We bedoelen hiermee niet (interactieve) animaties, maar websites die aan de hand van acties van de gebruiker verschillende gegevens weergeven, bijvoorbeeld uit een database. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een zoekmachine of de winkelwagen van een web-winkel.

Zoals een 'gewone' website uit HTML bestanden bestaat, bestaat een ASP website (of ASP applicatie) uit ASP pagina's. Een ASP pagina lijkt op HTML, maar bevat ook scripts die op de server worden uitgevoerd voordat het resultaat naar de browser gestuurd wordt. Met die scripts kunnen bijvoorbeeld resultaten uit een database worden weergegeven.

Als een browser een HTML bestand opvraagt, wordt de inhoud hiervan onveranderd naar de browser gestuurd. Bij ASP is dat anders, daar gebeurt het volgende:

1. een browser vraagt een ASP bestand op;
2. de web-server roept ASP aan;
3. ASP leest het ASP bestand in;
4. ASP voert de (server-)scripts in het bestand uit;
5. Het resultaat wordt als HTML naar de browser gestuurd.

ASP is geen programmeertaal, maar een Platform. Dat wil zeggen: een omgeving waarbinnen je met een of meerdere programmeertalen kunt werken.

ASP is oorspronkelijk bedacht door Microsoft. Inmiddels is er een opvolger voor ASP, namelijk ASP.NET. Dit is niet zo gemakkelijk in gebruik dan ASP.
De script-talen Visual Basic Script en JavaScript zijn standaard beschikbaar in ASP.

Er zijn meer talen die gebruikt kunnen worden met ASP, maar die moeten apart geïnstalleerd worden. Zo is het mogelijk om met PerlScript te werken.
Over het algemeen worden ASP-pagina's echter in Visual Basic Script gemaakt.

ASP is veel makkelijker te programmeren dan bijvoorbeeld CGI (Common Gateway Interface), omdat ASP zelf al een heleboel van de communicatie met de browser op zich neemt. Je hoeft je daarom alleen te concentreren op de gegevens (en de opmaak) die je naar de browser wil sturen. Omdat de uitkomsten van een ASP-script als gewoon HTML-bestand naar de browser wordt gestuurd, maakt het niet uit met welke browser je het bekijkt. Ook betekent dit dat de programma (script-)codes die je schrijft veilig zijn. De scripts zelf worden namelijk niet meegestuurd naar de browser.

Wat kun je met ASP doen en wat zijn de voordelen?
Met ASP kun je ontzettend veel en het is heel makkelijk om te leren. Je kunt o.a.:

• De inhoud van databases weergeven en wijzigen,
• HTML-formulieren verwerken, bijvoorbeeld het versturen van e-mail vanaf je website.
• Pagina's aanpassen aan de wensen van individuele gebruikers, bijvoorbeeld de kleurinstellingen veranderen.
• Reageren op acties van gebruikers, bijvoorbeeld een artikel in het winkelwagentje van een webwinkel leggen.
• Reageren op de instellingen van de PC van een gebruiker, bijvoorbeeld het uiterlijk van je website aanpassen op de beeldschermresolutie.

Waar vind ik meer informatie?
Informatie en Tutorials over ASP zijn o.a. te vinden op W3 Schools.

Wat heb ik nodig voor ASP?
Om met ASP te kunnen werken heb je allereerst een provider nodig die ASP-scripts kan verwerken. Anders heb je er niets aan. Veel providers bieden ASP aan in hun hosting-pakketten.
Om ASP-scripts te ontwikkelen heb je genoeg aan een eenvoudige editor zoals Kladblok, maar met een goede ontwikkel-omgeving zoals Dreamweaver gaat het allemaal wat makkelijker.
Om een script te kunnen testen is een eigen Personal Web Server (PWS) eigenlijk onmisbaar. Bij sommige versies van Windows wordt een PWS meegeleverd. Die kun je zo installeren. Bij andere Windows-versies, zoals de Home-edities van Windows Vista en 7 t.m. 10, ben je aangewezen op andere software, zoals de webservers van Pablo Software Solutions.

Installatie-instructies voor de verschillende zaken vind je op de hierboven genoemde websites.

Opmerking: Zelf een webserver draaien houdt een beveiligingsrisico in. Als je dat alleen doet om ASP uit te proberen, doe je er goed aan om de webserver zó in te stellen dat alleen localhost (IP-adres 127.0.0.1, je eigen PC) de server kan benaderen. Je firewall hoort zo te zijn ingesteld dat binnenkomende HTTP-aanvragen worden tegengehouden.

Opmerking:
Hoewel ASP nog veel wordt gebruikt, neemt het draagvlak ervoor af, ten gunste van ASP.NET en vooral PHP. Gratis of goedkope webserver software die ASP ondersteunt is gemakkelijk te vinden op internet, zoals de webservers van de eerder genoemde Pablo Software Solutions. Er zijn ook losse ASP-modules verkrijgbaar, maar die zijn duur.

Nog een paar Opmerkingen:

• Een ASP-pagina in een website is te herkennen aan de bestandsextensie .asp. Voor ASP.NET wordt de extensie .aspx gebruikt.
• Een ASP-script begint altijd met de tag <% en eindigt met %>.
• ASP-scripts worden altijd op de server uitgevoerd. JavaScript kun je ook op de server laten uitvoeren door het attribuut runat="server" toe te voegen. Niet elke webhost ondersteunt dat.
• Er kunnen meerdere scripts op één bladzijde staan. Als je ASP-scripts en JavaScripts door elkaar gebruikt, worden de ASP-scripts uitgevoerd vóór de andere scripts. Als je de JavaScripts op de server laat uitvoeren, kunnen leuke en minder leuke zij-effecten ontstaan.
• Als je een andere scripttaal wilt gebruiken dan de default van de webserver (meestal is dat VB-Script) dan doe je dat door op de eerste regel van de ASP-code bijvoorbeeld de tag <%@ language="JavaScript" %> te zetten.
   
• Artikelen over de scripttaal PHP en over het platform ASP.NET zijn beschikbaar. Zie de items ASP.NET: wat het is en hoe je het kunt gebruiken, en PHP: wat het is en hoe je het kunt gebruiken.