De keerkoppeling is gemaakt door PARAGON indertijd geleverd door Kemper en van Twist in combinatie met de Perkins 4 108
De keerkoppeling is gemaakt door PARAGON indertijd geleverd door Kemper en van Twist in combinatie moet de Perkins 4.108 motor. Deze keerkoppeling is hydraulisch, dat wil zeggen dat de koppeling door hydraulische druk wordt bediend. Er zit een meervoudige platenkoppeling in. Die platen zijn om en om van staal en van brons. De stalen platen worden door de motor rondgedraaid. De bronzen platen zijn aan de schroefas gekoppeld. Om vooruit te varen worden deze platen tegen elkaar gedrukt, zodat de stalen platen de bronzen platen meenemen. Om achteruit te varen zit er een tandwieloverbrenging in die de draairichting omkeert. Die tandwielen zitten niet vast in de keerkoppeling, ze zitten in een trommel die vrij rond kan draaien. Zolang die trommel vrij ronddraait doen de tandwielen niks. Pas als de trommel wordt tegengehouden, zorgen de tandwielen ervoor dat de schroefas achteruit gaat draaien. Dat tegenhouden gebeurt met een remband om de trommel.Die remband wordt met een hydraulische cilinder bediend.
Dus vind je in die keerkoppeling, naast die platen en die trommel ook nog een hydraulische pomp, een drukregelaar en een oliekoeler. Bovendien zit er nog een tandwieloverbrenging in zodat de schroefas minder omwentelingen maakt dan de motor.
Zo’n keerkoppeling is een vrij robuust geval, moet ook wel, want als hij weigert lig je stil en dan kun je behoorlijk hulpeloos ronddrijven.
In ons geval was er echter iets anders aan de hand. De keerkoppeling bleef de schroefas ronddraaien als hij in zijn vrij stond. De boot bleef dus, zachtjes, vooruit varen Dat is lastig want zo kun je niet makkelijk op een plaats blijven liggen. Blijkbaar kwamen die metalen platen niet voldoende los van elkaar.
Het is bekend dat een koppeling met meervoudige platen, die met olie gesmeerd worden, altijd wel een beetje meesleept. Dat komt door de olie, die de platen als het ware aan elkaar laat plakken. Als de koppeling echter goed warm is en de olie daardoor lekker dun, zou dat veel minder moeten zijn. Daarom van de zomer al eens de olie ververst, maar dat leverde niks op.
Volgens het Paragon manual is er een aantal mogelijke oorzaken: De koppelingplaten zijn niet vlak De terugdrukveer van de hydraulische plunjer is te zwak geworden of gebroken. De lagers in de koppeling zijn versleten of stuk.
Allemaal logische verklaringen met één gemeenschappelijke factor, voordat je er iets over kunt zeggen, moet de keerkoppeling uit elkaar. Die platen zijn zo’n beetje het laatste wat je te zien krijgt bij een totale demontage.
Maar goed, de boot staat op de wal, nu is het tijd om die keerkoppeling in orde te maken. Eruit dus met dat ding. De schroefas zit met vier bouten aan de uitgaande flens, de keerkoppeling zelf hangt met 6 bouten 7/16 UNC aan de motor. De afstandbediening, de motoruitlaat, de waterlift zitten in de weg en moeten ook gedemonteerd worden. De schroef moet eraf en het roer moet ook opzij anders is er binnen niet genoeg ruimte. Als alles los zit, hangt de keerkoppeling in een kettingtakeltje. Met een beetje gewrik komt hij makkelijk los van de motor en kan opgehesen worden. Best een zwaar ding, zonder dat takeltje had ik hem er niet uitgekregen. Als de keerkoppeling hoog genoeg hangt, kan het motorluik weer dicht en de keerkoppeling op wat stophout erop. De kettingtakel boven de kuip aan de gestreken mast opgehangen en met wat hout ertussen over de drempel naar buiten getakeld. Met een takel en blok aan het topje van de mast de keerkoppeling achter de boot op de grond laten zakken, op een karretje. Naar de auto gereden en met z’n tweeën in de laadruimte gezet.
Meteen maar de demperplaat eruit gehaald, die was behoorlijk versleten en aan vervanging toe.
Thuisgekomen de hele zaak gedemonteerd, schoongemaakt en bekeken. Het zag er allemaal best goed uit. Geen ruimte op de lagers, platen mooi vlak en de terugdrukveer bleek ook prima in orde. Alleen een gaatje in de plunjer voor de platenkoppeling zat dicht met wat slijpsel. Dat was er zo uit. Dus helaas, volgens het boekje, geen oorzaak van het slepen gevonden. Voor het demonteren van de schroefasflens, moest nog wel even een speciale sleutel gemaakt worden. Dat zat behoorlijk vast, maar met een pneumatische slagsleutel is hij uiteindelijk losgekomen
Gebeld met Kemper en van Twist, de importeurs. Niet veel wijzer van geworden, volgens hen is de koppeling niet af te stellen en sleept hij altijd wel iets. Wel konden ze een nieuwe set pakkingen, O ringen en oliekeerringen leveren. Kostte wel €170. Dat viel een beetje tegen, maar ja die oliekeerringen zijn in inchmaten en niet makkelijk elders te krijgen.
De planeetwielen lopen op naaldlagers met losse naalden, zagen er ook heel fraai uit. Dus die konden zo weer in elkaar. Helaas bleek er één naald te ontbreken. Onvindbaar, overal gezocht, de vloer aangeveegd, niets te vinden. Misschien heeft die ene er niet eens ingezeten? Dat zullen we nooit weten. Uiteindelijk na veel gezoek nieuwe naalden besteld in de USA bij Great lakes Power Company, die hebben indertijd Paragon overgenomen. Was een stuk sneller en voordeliger dan via Kemper en van Twist. Zij kwamen ook nog met wat tips voor het afstellen.
De montage ging zonder veel problemen, wel wat hulpstukken moeten maken voor het monteren van de naaldlagers en een dummy as gebruikt om te voorkomen dat tussenringen weggleden. Maar uiteindelijk alles weer netjes in elkaar gekregen en met een nieuwe demperplaat geleverd door Drinkwaard weer aan boord gemonteerd.
Blijkbaar heeft dat verstopte gaatje toch wel iets betekend, want bij het proefvaren bleek de keerkoppeling zich keurig te gedragen, van slepen is geen sprake meer. En dat is wel fijn.	terug