Geelzucht
Geelzucht (icterus) is een verhoogd gehalte aan bilirubine in het bloed.
Bilirubine is een afbraakproduct van hemoglobine, dat ontstaat nadat het ijzer uit
de hemoglobine is afgesplitst; dit ijzer wordt opnieuw gebruikt bij de aanmaak van erytrocyten.
Bilirubine wordt door de lever uit het bloed gehaald en omgezet in geconjugeerd bilirubine.
Het merendeel van dit geconjugeerde bilirubine wordt via de galgangen in de gal naar de dunne
darm afgescheiden. Vanuit de dunne darm wordt dit bilirubine voor een deel weer in het lichaam
geresorbeerd. Het deel dat niet wordt geresorbeerd, wordt in de vorm van een kleurstof met de
ontlasting uitgescheiden. Deze kleurstof geeft aan de faeces de bruine kleur.
We onderscheiden drie soorten geelzucht:
1. Hemolytische icterus of prehepatische icterus ten gevolge van een vergrote afbraak van
erytrocyten. Dit is een zeldzame ziekte, die eigenlijk alleen geregeld voorkomt bij pasgeboren
kinderen die in een snel tempo hun foetale hemoglobine afbreken en vervangen door normaal hemoglobine.
2. Parenchymateuze icterus of intrahepatische icterus ten gevolge van een ziekte van de
levercellen. De bilirubine in de lever komt niet terecht in de galwegen, maar lekt onmiddellijk
weer terug in de bloedbaan. De patiënt ziet geel en de ontlasting kan ontkleurd zijn doordat er
geen kleurstoffen in terecht zijn gekomen. Een deel van de bilirubine zal uiteindelijk via de
urine worden uitgescheiden, zodat deze donker van kleur is. Deze vorm van icterus wordt veroorzaakt
door een ontsteking van de lever door een virus (virushepatitis), door beschadiging van de
levercellen door alcohol, of geneesmiddelen en door metastasen van een kwaadaardige tumor in de lever.
3. Afsluitingsicterus (obstructieve-icterus) of posthepatische icterus ten
gevolge van een afsluiting van de galwegen. De bilirubine komt niet terecht in de ontlasting
(ontkleurde faeces), maar wordt weer in het bloed opgenomen en uiteindelijk in de urine uitgescheiden:
donkere urine. De meest voorkomende obstructies van de galgang zijn het gevolg van een galsteen en
van tumoren van de alvleesklier of de galgangen. Bij galstenen gaat geelzucht samen met koliekpijnen.
Geelzucht bij tumoren is pijnloos. Het meest komt het carcinoom van de alvleesklier voor; dit
carcinoom drukt van buitenaf op de galwegen. Dit zogenaamde pancreaskopcarcinoom is in veruit
de meeste gevallen ongeneeslijk.
Geelzucht of icterus is een belangrijk symptoom dat vele oorzaken kan hebben. Daarom moet elke
patiënt met geelzucht door een arts worden onderzocht.
Terug naar leverziektes
Terug naar de lever
Terug naar menu