De beelden van de aanslagen in New York en Washington
gaan maar niet uit ons geheugen. De verslagen klinken nog door. Het is
zo ongekend, van een schaal zo enorm dat we er geen raad mee weten. De
vragen blijven opkomen. We willen er over praten en schrijven, want dat
helpt ons, de schok te laten dempen en deze gruweldaad zo mogelijk een
plaats te geven in onze leefwereld. Want een plaats moet het nog krijgen.
Een deskundige op het gebied van terrorisme zei kort na de aanslagen:
"Terroristische zelfmoordacties kennen we al, maar dit soort en op deze
schaal is nieuw voor ons. Een antwoord daarop hebben we eigenlijk niet."
Ook op ons geloofsleven hebben deze aanslagen een invloed die niet gering
is. Bij mij kwam een gesprek heel sterk in mijn gedachten dat een gemeentelid
twee jaar geleden met mij voerde. In die tijd werden massagraven in Bosnië
ontdekt. Gruweldaden kwamen in de publiciteit die zo bizar en afgrijselijk
wreed waren, dat we ze niet konden plaatsen. Inderdaad, dat is het zelfde
als bij de aanslagen van 11 september jl. Ook die kunnen we niet plaatsen.
Het gemeentelid wist geen raad met de gruweldaden die in de laatste Balkanoorlog
waren gepleegd. Hij zei me: "Maar hoe kan de ene groep mensen de andere
groep zoiets aandoen...? Dat zijn toch ook mensen…?"
Dit was geen vraag naar een afdoende antwoord. Laten we oppassen met zulke
antwoorden. In mijn opleiding heb ik kennis genomen van een gedachtegang
die inhoudt, dat de mens dóór en dóór verdorven zou zijn, niet in staat
om maar iets goeds te doen. Wat mij bij de verdedigers van deze gedachtegang
opviel was, dat zij deze mensvisie zo maar in het algemeen gebruikten.
Zo werden misdaden (van groot tot klein) herleid tot een theorie waar
de eigen verantwoordelijkheid op gespannen voet staat met een neerdrukkend
zondebesef.
Voor de aanhangers van dit soort theorieën is een uitroep als 'maar dat
zijn toch ook mensen' eigenlijk niet geldig. Elk mens is immers even slecht.
Maar wie deze theorie niet accepteert, blijft met zo'n vraag zitten. Hoe
kunnen terroristen het verantwoorden, dat zij tienduizenden mensen de
dood injagen of ernstig verwonden? Zij zien die slachtoffers toch ook
als mensen? Dat is maar de vraag… .
Het staat nog te bezien, of de ene groep de andere groep wel ziet als
mensen. Wij als Nederlanders moeten niet vergeten, dat wij in een lange
traditie van godsdienstige verdraagzaamheid staan. Wij kunnen heel goed
onderscheid maken tussen de godsdienst en haar belijder. Hebben we buren
die een geloof belijden dat wij onmogelijk zouden kunnen aanvaarden, dan
kunnen wij toch vriendelijk met hen omgaan en geschikte buren voor hen
zijn. Helaas zijn er gebieden in de wereld waar zoiets ondenkbaar is.
Daar zijn belijders van een godsdienst die anders is dan de onze, tweederangs
mensen in onze ogen.
|
Zouden wij daar zijn opgegroeid, dan zouden misschien
ook wij in oorlogssituaties zulke mensen als ongedierte radicaal verwijderen.
Wij hoeven ons, in absolute zin genomen, dus niks te verbeelden. Waarom
behandel ik een andersgelovige niet als ongedierte?
Dat is uit kracht van de genade van de God en
Vader van onze Heer Jezus Christus. Door de openbaring van God in Christus
leer ik mens te zijn. Mens zijn is altijd mens in relatie tot de andere
mens. En dat met de nadruk op ándere. Ook de terrorist zal ik moeten zien
als mens, een mens weliswaar doordrenkt met haat en met een ingepompte
ideologie, maar toch een mens. Zoals hij mij ziet, zo mag ik hem niet
zien, want Jezus heeft ons geleerd dat de kracht der liefde zo groot is,
dat het onverzoenlijke wordt verzoend. |
|
WRAAK
... !
|
MET DE VERENIGDE STATEN VAN AMERIKA TEN OORLOG
|
Wij
hebben altijd geleerd: je mag je niet wreken. Is ons onrecht geschied,
dan is het christelijk om niet zelf je eigen gelijk te halen. Je mag
geen eigen rechter spelen, daar is de overheid voor. Nu horen wij
de Amerikaanse president Bush op de televisie zeggen: 'De Verenigde
Staten zullen zich op de terroristen wreken, onze oorlog is rechtvaardig.'
Alle westers georiënteerde (en nog andere) landen worden opgeroepen
om achter de VS te staan. |
|
Wat
ik hierbij overdenk: de VS gaan zich meer en meer gedragen als een
super-overheid, een soort overkoepelende regering. Wij hebben eigenlijk
geen keus, en scharen ons achter hun president.
Dit
wil niet zeggen, dat wij onkritisch zijn geworden. Het is een democratisch
aanvaarde burgerplicht om waakzaam te blijven.
De
westerse landen hebben veel te weinig menskracht geïnvesteerd
in het in kaart brengen van politieke, economische en sociale tegenstellingen
tussen Afrikaanse en Aziatische landen enerzijds en henzelf anderzijds.
Zij konden weten dat sommige landen in het Midden-Oosten en in Centraal-Azië
een begin maakten met de ontwikkeling van kernwapens. Tegelijkertijd
beheersen diezelfde landen de guerrilla-oorlog tot in de finesses.
De roep om wraak wordt vergezeld door wapens van een kaliber dat onmogelijk
de gerechtigheid en de vrede kan bevorderen. Echt verzet is van lange
duur, is een diepte-investering: een grondige studie (laat daar de
Geheime Dienst zich eens in specialiseren!) van wat andere mensen
beweegt.
W.
Baan
TERUG
NAAR DE INHOUDSOPGAVE
|
|