HOME

JANVIER*

GENERATIE I

I. Jean François Janvier, gedoopt Antheit ('in het land van Luik') 21 maart 1753, overleden Bergen op Zoom 27 november 1831, op 12 juli  1787 aanvraag burgerschap Bergen op Zoom gehonoreerd, schoenmaker (1780), dragonder [infanterist ter paard] (1780), kwartiermeester in de Compagnie van Cornelis Henri Maurissen, 'capitaine' in het Regiment Dragonders onder bevel van generaal-majoor Otto Graaf van Bijlandt (dit regiment was van 1782 tot 1787 gelegerd in Bergen op Zoom) , 'Commies bij Stadsbelasting' (1820) schoolonderwijzer (1831). Trouwde Bergen op Zoom 2 mei 1787 Johanna Christina Elizabeth Fröebel, geboren Korbach ('Corbach in het Waldeksche') omstreeks 1749, overleden Bergen op Zoom 19 maart 1832, ouders onbekend, op 12 juli  1787 aanvraag burgerschap Bergen op Zoom gehonoreerd.

Uit dit huwelijk:

Ia. Joanna Christina Janvier, volgt II. Enigst kind en daarmee stammoeder van de Nederlandse familie Janvier.

Jean François Janvier Gedoopt als Joannes Franciscus, zoon van Joannes Jainvir en Maria Ida de la Garde de Dieu. Doopheffers Theodoricus Jainvir en en Maria Theresia Jainvier, 'frater et soror baptyati.', broer en zus van de gedoopte. In dienst van het Staatse Leger, 12 november 1780 - 12 oktober 1786 Jean François Janvier, afkomstig uit Villers-le-Bouillet, Pays de Liège (op drie kwartier loopafstand van zijn geboorteplaats Antheit), schoenmaker van beroep,  ongeveer 1,65 m lang en 'Romain'* van religie, treedt op 12 november 1780 als dragonder [infanterist ter paard] in dienst bij het Staatse Leger. Zijn compagnie is gelegerd te Maastricht en staat onder leiding van overste Marnette. Janvier zou opklimmen tot kwartiermeester in de Compagnie van Cornelis Henri Maurissen en dienen als 'capitaine' in het Regiment Dragonders onder bevel van generaal-majoor Otto Graaf van Bijlandt. Op 12 oktober 1786 treedt Janvier uit dienst, trouwt in Bergen op Zoom en vraagt met succes het burgerschap van Bergen op Zoom van hem en zijn echtgenote aan. [Bronnen: 1. Nationaal Archief, Landmacht: Officieren, Onderofficieren en Manschappen, 1707-1795, Staatse Militairen, toegang 1.01.09, inventarisnummer 1945: Liste de la Compagnie du colonel commandant chevalier de marnette [overste Ridder de Marnette] au Regiment dragons Wallons du general major comte de Bijland, de la quantité des Recues engagés et des dragons avancés depuis le 24 May 1780 jusqu'au 2 juin 1781 en garnison a' mastricht. 2. Nelemans, Dimp, Alle Draait ... Ik zie Sterretjes ..., Geschiedenis van een kermisdynastie, Vèrse Hoeven, Raamdonksveer 1996. Brief waarin Janvier het burgerschap van Bergen op Zoom aangevraagt.] * Romain: 'l'église romaine, de rooms-katholieke kerk' [dikke Van Dale]; de dikke Grand Robert (woordenboek Frans) voegt daaraan toe 'religie als tegenstelling van het protestantse geloof' en 'verband houdend met Rome als zetel van de paus en de katholieke kerk'. [met dank aan Teuny Gort, Vertaalservice] Nalatenschap Jean François Janvier Memorie van aangifte in Bergen op Zoom op 4 mei 1832 ten overstaan van fungerend burgemeester Christiaan Lach de Beere [wethouder van Bergen op Zoom en notaris] Johanna Christina Janvier, huisvrouw van Hendrik Murrer, arbeider, wonende beiden te Bergen op Zoom, door haar man geassisteerd en geautoriseerd, verklaart dat haar vader Jean François Janvier, in leven schoolonderwijzer en wonende in Bergen op Zoom, aldaar op 27 november 1831 in de ouderdom van 78 jaar ab instato (haar vader heeft geen testament laten opmaken) is overleden. Zij verklaart tevens dat zij als enige dochter geërfd wordt en dat tot de nalatenschap geen onroerende goederen behoren.

# # # # #

Lunapark Andreas Gerhardus (Dries) Giezen (1931 en 1932)     Dries Giezen begon zijn carrière als beeldhouwer maar stapte al snel daarna in de kermiswereld. Een markant figuur die opviel door zijn veelzijdigheid. Niet alleen exploitant van stoomcarrousels maar ook ontwerper, bouwer, verbouwer en decorateur van kermisattracties. Op 19 juli 1931 opende Giezen in Diemen de toegangspoort naar het door hem opgezette lunapark waar hij zelf stond met zijn stoomcarrousel. Naast hem was Marinus Janvier (Ve.) aanwezig met zijn cakewalk. Het lunapark was slechts een kort leven beschoren. Amsterdammers bleven weg nadat de 'Vereenigde Attractiebedrijven Gebr. Hommersonen en Vermolen' op 30 augustus 1932 een lunapark openden op het terrein van het voormalig Paleis voor Volksvlijt in Amsterdam. De exploitanten in Diemen gingen op de fles. . Met acht stemmen voor en drie tegen zegde de gemeenteraad van Diemen een zekere G. [Garrit?] Krelage in Amsterdam een hypotheek toe van 100.000 gulden voor de door hem gekochte (te kopen) lunapark- en tentoonstellingsterreinen. Bij nader inzien zag hij van de hypotheek af en zette hij het lunapark niet voort. De Nieuwe Apeldoornsche courant meldde op 17 juni 1933 dat de gemeenteraad van Diemen het raadsbesluit daarom had ingetrokken. De koop ging kennelijk ook niet door want den heer G. A. Giezen werd op 5 juli 1933 door de 'Vacantiekamer der Rechtbank' in Amsterdam failliet verklaard. Het Algemeen Dagblad van 12 november 1933 meldde dat de crediteurenlijst 44 crediteuren telde met een totaal passief  van 134.143 gulden. De baten waren op dat moment nog niet bekend. Tot 1939 ontbreekt in de dagbladen ieder spoor van Giezen als kermisexploitant. In dat jaar dook hij weer op, niet als kermisexploitant maar als oprichter van de N.C.R., de Nederlandse Circus-Revue. Hoe het in de Tweede Wereldoorlog afliep met circus Giezen en de overige circussen is te lezen in Groninger kermis, Werken op reis met gebakkramen 1850 -1961. Voor Marinus Janvier eindigde het faillissement in een nachtmerrie. Raakte geestelijk in de knoop en werd op 5 maart 1934 opgenomen in psychiatrisch ziekenhuis "Voorburg" in Vught alwaar hij op 14 augustus 1934 op 57-jarige leeftijd overleed.       Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij 25 juli 1932

Poffertjeskraam aan de Oude Binnenweg hoek Boomgaardhof te Rotterdam Poffertjesbakker van oudsher Ad Janvier groeide uit tot een 'veelzijdig culinaire specialist'

"Ad - Poffertjeskraam - Janvier: 'Wat doe je ons aan'" kopte Het vrije volk op 29 september 1989 boven het afscheidsinterview waarin Ad Janvier uit de doeken doet hoe het allemaal begon. Jaar en dag trok Ad Janvier met vader Piet en moeder Tinie langs alle kermissen in Nederland. Ad: 'Keihard werken was dat. Gemiddeld stond je zo'n vier à vijf dagen op een kermis en dan was het weer afbreken geblazen. Zo'n paar uurtjes 's nachts, even naar bed, 's ochtends om zeven uur weer verder. Hup, inladen en dan in een keer van Groningen naar Maastricht. Moest je weer van voren af aan weer beginnen. Alleen het opbouwen duurde al twee dagen'. Als een geschenk uit de hemel kwam de plek vrij die al eerder door een poffertjeskraam werd ingenomen.. 'Vóór 1971 stond er ook al een poffertjeskraam, die van de tante van mijn vader, mevrouw Beekvelt, oftewel tante Mina'. Toen Mina's man overleed, kon ze haar zaak niet voortzetten. Ad: 'Via een oom van ons die belast was met de organisatie van kermissen rondom Rotterdam kregen wij het verzoek van het Grondbedrijf onze reizende Poffertjeskraam permanent op de Oude  Binnenweg te plaatsen. Dat was wat in die tijd, wat een luxe!' Na verschillende 'hevige windvlagen' vanuit het stadhuis te hebben doorstaan, viel het doek en werd de poffertjeskraam op 3 oktober 1989 afgebroken. Tot 1980 stond de zaak op naam van Pieter Janvier, waarna de exploitatie van de poffertjeskraam voor onbepaalde tijd werd voortgezet onder de handelsnaam V.O.F. Etablissement Janvier, met vader Piet en zoon Ad als vennoten. Vader Piet trad in 1985 uit de vennootschap en zette zoon Ad de zaak tot 1989 voor eigen rekening voort. Na twee 'stormen' te hebben doorstaan, gooide Ad Janvier de handdoek en de pollepel in de ring. Ad verhuisde met Mary, zijn Ierse vrouw, naar Noord-Ierland waar zij in Bengor een restaurant openden. In de tussenliggende jaren bleef het assortiment niet beperkt tot poffertjes en pannenkoeken. De menukaart breidde zich steeds verder uit, met 'overheerlijke' stamppotten, dampende erwtensoep, uitsmijters, warme chocolademelk, verse Zeeuwse mosselen en de fameuze '3 x A'. '3 x A'?  Ad Janvier: asperges, ansjovis en aardbeien. 'Zo gauw het [de asperges] bij ons buiten op het bord kwam stond de telefoon al roodgloeiend met reserveringen. Je kon ze krijgen als hoofdgerecht of alle drie tegelijk met ansjovis vooraf en aarsbeien na'. In 1981 dreigde de poffertjeskraam te verdwijnen om plaats te maken voor de herbouw van Café de Unie. Duizenden handtekeningen en 500 bezwaarschriften voorkwamen dat. In de raadscommissie voor Ruimtelijke Ordening op 3 november 1981 stelde wethouder Hans Mentink de Janviers gerust. 'Maar meneer, er is geen vuiltje aan de lucht. Janvier hoeft voor ons in geen lengte van dagen weg. We zijn allemaal gek op poffertjes, raadsleden en niet-raadsleden.' 'Geen vuiltje aan de lucht' hield stand tot 1988. De poffertjeskraam zou plaats moeten maken voor een hal met speelautomaten. Na grote druk van de bewonerscommissie Cool en de winkeliersvereniging Oude Binnenweg trokken B&W de vergunning in, waarna seksbioscoop Centraal, wat verderop aan de Oude Binnenweg, wat B&W betreft verbouwd zou kunnen worden tot gokhal. [Het vrije volk, 13 juli 1988] Ad Janvier wilde nu alles op alles zetten op zijn kraam te renoveren. Maar dat zou een grote investering vergen en alleen mogelijk zijn als het Gemeentelijk Grondbedrijf bereid was een huurcontract voor tien jaar af te sluiten. Zover kwam het niet. 'Ik moest niet weg, aldus Ad Janvier in Trouw van 30 september 1989, 'maar er is hier een projectontwikkelaar bezig. Het was er toch een keer van gekomen. Mijn contract liep nog, maar de toekomst werd onzeker. Mijn rechten heb ik overgedaan aan de projectontwikkelaar.' Appartementen, met daaronder winkels, zouden volgens het plan van ontwikkelaar Inter Building Group en de Rotterdamse architect Henk Klunder, de opengevallen plaats gaan opvullen. [Het vrije volk, 3 oktober 1989]

Etablissement Janvier, Rotterdam, Oude Binnenweg (1971-1989)  Op de voorgrond Fikkie (1963), plastiek van zittende hond met drol, brons, beeldhouwer Joeki Simak (Boedapest 1925 - Rotterdam 2015) (Bron: collectie BKOR archief) De kraam werd afgebroken, Fikkie bleef.

De laatste der Mohikanen?

Een toevallige ontmoeting stond aan de wieg van bovenstaand verhaal. Op 7 augustus 2022 bracht ik een bezoek aan de kermis te Hoorn. Vanwege het lange aaneengesloten lint door de binnenstad een van mijn favorieten. Doel, hoe kan het ook anders, de poffertjeskraam van Henk Beekvelt en Rachel van Meetelen. Op de dezelfde staanplaats stond tot vorig jaar Martinus Norbertus (Tinus sr.) Beekvelt. Achter de 'pan', in gezamenlijke arbeid, Henk Beekvelt en een voor mij onbekende poffertjesbakker. Bleek Ad Janvier te zijn, die in Rotterdam op de Oude Binnenweg stond en naar Ierland vertrok om daar een restaurant te openen. Weinig gegevens, genoeg echter om de geschiedenis van Etablissement Janvier te kunnen ontrafelen. De jaren beginnen te tellen en Ad Janvier, 75 jaren oud, vertrouwde me toe dat dit zijn laatste jaar als poffertjesbakker zou zijn. Niet helemaal duidelijk werd of  Ad Janvier de laatste op de kermis werkzame Janvier is.

Poffertjeskraam Beekvelt - Van Meetelen, kermis Hoorn 7 augustus 2022 Henk Beekvelt (links) en Ad Janvier