Columns (2)

door Dennis Weber

Als een grote (buitenlandse) onderneming in Nederland van plan is om een investering te doen, dan worden eerst nauwkeurig de plussen en minnen op een rijtje gezet. Eén van de dingen waarnaar gekeken zal worden is hoeveel belasting er moet worden betaald. Zekerheid vooraf over de te betalen belasting is voor dergelijke ondernemingen van zeer groot belang. Als de investeringen namelijk gedaan zijn is er geen weg terug. Als dan opeens blijkt dat er meer belasting moet worden betaald dan waar vooraf op gere­kend was dan kan dat een behoorlijke domper zijn. Het Nederlandse ministerie van Financiën heeft dat goed door gehad. Jaren geleden is daarom de mogelijkheid geschapen voor grote (bui­tenland­se) bedrijven die investe­ringen in Nederland willen doen om van te voren afspra­ken te maken over de te betalen belasting. Dit wordt de `rulingprak­tijk' genoemd. De belasting­dienst heeft zelfs een speciaal `rulingteam'. De meeste Europese landen kennen dit fenomeen niet of slechts in beperkte mate. Het buiten­land kijkt dan ook met gemengde gevoelens naar de Neder­lands rulingprak­tijk. Mede door de rulingpraktijk is Nederland één van de meest gewilde vestigings­plaatsen voor multinationals in Europa. Dat is zeer goed van de Nederlandse economie. Dat is een doorn in het oog bij sommige (met name Frankrijk) Europese landen. Daarnaast denkt het buiten­land vaak dat de Neder­landse rulings in strijd zijn met de wet en dat ondernemingen allerlei belas­tingvoor­deeltjes krijgen. Het Nederland­se Ministerie van Financiën bestrijdt dit: de rulings zijn altijd in overeen­stem­ming met wet en recht­spraak en geven alleen maar zekerheid vooraf. Langzamerhand komt het Nederlandse rulingbeleid steeds meer onder druk te staan vanuit de Europese Unie. Meest in het oogspringend was de ruling die Philips enige jaren geleden kreeg in verband met de zogenoemde `Techno­lease-constructie'. De vraag was of hier sprake was verboden staats­steun. Enkele maanden geleden meldde de Europese Commissie dat hier geen sprake van was. Maar ook de normalere rulings komen steeds meer onder druk te staan. In december van dit jaar zal duidelijk worden wat, vol­gens een speciale door de Europese Commissie ingestelde werkgroep, schadelijke belastingcon­currerende belastingregelingen zijn. Deze regelingen zullen dan in de toekomst moet verdwijnen. In het geheime (maar wel uitgelekte) tussenrap­port van deze werkgroep stonden ook enkele Nederlan­dse rulings. Frankrijk heeft onlangs bij een aantal grote Nederlandse belastingadvieskan­toren offertes gevraagd om een onderzoek te laten doen naar de ervaringen die dat kantoor heeft met de Nederlandse rulings. Met name Frankrijk (maar ook Duitsland) wil van de Nederlandse rulingpraktijk af. Ook gaan er geruchten dat de Amerikaanse onderne­ming Reebok (sport­kle­ding en dergelijke) onlangs een gunstige ruling heeft gehad. Volgens de berichten zou sprake zijn van verboden staatssteun. Verleden week zijn door Tweede Kamerlid Marijnissen (SP) kamervragen gesteld over het Nederland­se rulingbeleid in Europees ver­band. Er breken dus spannende tijden aan voor het Nederlandse rulingbe­leid. Zullen de rulings in de Europese Unie nog toegestaan worden? Daar valt niet veel over te zeggen. Dit is namelijk met name een politieke vraag. Een ding staat denk ik wel vast: er zal veel meer openbaarheid moeten komen over het rulingbeleid. Op dit moment zijn rulings in beginsel geheim. Er zijn een aantal standaardrulings en op last van de Raad van State zijn onlangs een aantal afwijkende rulings openbaar gemaakt. Toch heeft het rulingbeleid nog steeds de sfeer van achterkamertjespolitiek. Er is geen controle over omdat de individuele ruling geheim is. Vermoedelijk zal de Europese Commissie in de toekomst eisen dat alle rulings open­baar moeten worden gemaakt. Zodat iedereen kan controleren of alles eerlijk is gegaan. Voor geheime afspraakjes is binnen één Europese Unie geen plaats.