ZOEA 117 FEBRUARI - CARNAVAL
Venezuela, 14 februari 1999
Hallo allemaal,
Dit jaar voor ons geen carnaval, maar ik wilde jullie er toch iets
over vertellen en wel van het carnaval in Trinidad. Trinidad zonder
carnaval is Orlando zonder Disneyland of Parijs zonder de Eiffeltoren.
Dit is het grootste en meest beroemde carnaval uit de Caribbean.
Dit is het carnaval dat de "Calypso" voortgebracht heeft in de
19e eeuw en de "Steelband" in de 20e eeuw en nog steeds worden er andere
muzikale vormen ontwikkeld zoals "Soca". Carnaval werd door de Franse
bezetters geintroduceerd in het laatste gedeelte van de 18e eeuw en was
een high-society aangelegenheid van een gemaskerd bal en huis aan huis
visites met het rijtuig. De Afrikaanse slavengemeenschap ontwikkelde
snel een satirische versie op de hautaine pretmakerij. De emancipatie
in 1830 zorgde ervoor dat carnaval een Afrikaans straatfeest werd van
vrijheid en dat werd al gauw betreurd door de blanke kolonisten.
Gedurende vele turbulente eeuwen, heeft het carnaval van Trinidad
zijn eigen muziek en instrumenten ontwikkeld en zijn eigen kostuums
gemaakt. Tot aan de dag van vandaag is het een happening die je nooit
zult vergeten. De "Calypso" is afkomstig van de "Chantuelle". Dit is
een op dezelfde toon gezongen melodie, een dreun, die de gemaskeerde
bands leiden. Het is de dreun waarmee de voormalige slaven hun onvrede,
hun protest in uitdrukten. Er wordt gehekeld, bekritiseerd, getart en
berispt. De hedendaagse steel pans (stalen pannen) zijn afkomstig van
de Afrikaanse drums, die verboden waren door de koloniale autoriteiten.
Er was zelfs een periode dat ze van bamboe gemaakt werden en zo ontstonden
de "Tamboo Bamboo Bands", maar tijdens de 2e wereldoorlog
maakten de Trinidiaanse muzikanten geheel nieuwe instrumenten van de
afgedankte olievaten en koektrommels. Voor de carnaval ontwerpers
begint het werk voor de nieuwe carnaval al als de oude ten einde loopt.
De eerste tekenen van carnaval beginnen eigenlijk al vlak na Kerst.
De eerste repetities nemen een aamvang en je hoort de vele calypso-, soca-
en steelbands al oefenen avond na avond. In de loop van januari gaan de
calypso tenten open, er zijn "panyards" waar de steelbands, al gauw 100
man sterk, spelen. In de "mas camps" wordt de laatste hand gelegd aan
de kostuums. Indien je aan een bepaalde groep (ongeveer 50 tot 100 man)
mee wil doen, wordt er ook voor jouw zo'n kostuum gemaakt. De "Panorama"
competitie begint. De bands strijden om een plaats in de finale en om
uiteindelijk de Calypso Monarch, Koning of Koningin van het Carnaval 1999
te worden. Dit alles komt tot een climax op de 15e en 16e februari. Het
begint met de grote "j'Ouvert" processie voor zonsopgang. Het moment dat
de rollen zijn omgedraaid en alle regels geschorst zijn en vrijheid het
enige is wat telt. Bier en rum stroomt in overvloed en de pretmakers
springen en dansen, gillen en schreeuwen woordspelingen op de eentonige
dreun van de "Chantuelle". Ze bekladden elkaar met modder, vet of blauwe
verf. (Uitbeelding van de slavernij-opstand). Rond lunchtijd komen de grote
gemaskerde groepen en bands de straat op. De volgende dag worden dat er nog
meer. Duizenden verklede mensen hossen door de straten van Trinidad en
langs de tribune van "Queen Savannah Park". Om middernacht is het feest
voorbij. Op naar carnaval 2000!
Groetjes Glen en Margriet a/b ZOEA
