Kosmische ramp blijft voorlopig uit

De Aarde zal de komende miljard jaar een kosmische ramp bespaard blijven, aldus berekeningen van het duo Max Tegmark (MIT) en Nick Bostrom (Oxford). De betrouwbaarheid van de berekening is 99,9%. In het nummer van 8 december 2005 van Nature publiceren Tegmark en Bostrom een 'brief communication', waarin ze de statistische kans berekenen dat de Aarde een kosmische ramp overkomt. De discussie over kosmische rampen begon in maart 1999 met een artikel in Scientific American van M.Mukerjee getiteld "A little Big Bang" , over de natuurkunde achter de Relativistic Heavy Ion Collider (RHIC) in het Brookhaven-laboratorium in New York (zie afbeelding).


Kort na het verschijnen van dit artikel publiceerde de natuurkundige (en later botanist) Walter L.Wagner een brief in het juli-nummer (1999) van Scientific American dat de RHIC zulke hoge energiedeeltjes kan produceren dat het gevaar bestaat dat er een mini-zwart gat zou kunnen ontstaan. Dit zwart gat zou vervolgens naar de kern van de Aarde vliegen en vandaar uit de gehele Aarde in een paar minuten opeten. De natuurkundige Frank Wilzcek kwam in het zelfde nummer van SA met een geruststellend artikel dat de kans op een dergelijk scenario uit te sluiten valt door het feit dat de kosmische straling, die de Aarde al miljarden jaren van buitenaf bombardeert, veel hogere energiedeeltjes produceert dan RHIC en dat heeft nog nooit een mini-zwart gat opgeleverd. Hetzelfde jaar produceerde Wilzcek samen met drie anderen nog een lijvig rapport waarin niet alleen het mini-zwart gat scenario, maar ook nog twee andere kosmische catastrofen worden bekeken, te weten de plotselinge overgang naar van het ene vacuum waarin we leven naar een andere soort vacuum (de zgn. Vacuum instabiliteit of vacuumverval naar een 'vals vacuum') en de vorming van vreemde materie, de zogenaamde strangelets, die bestaan uit vreemde quarks. Het rapport kwam bij alle scenario's met de geruststellende uitkomst: we kunnen rustig slapen, want de kans op deze rampen is verwaarloosbaar. Daarbij werd overigens niet alleen naar de situatie op Aarde gekeken, maar ook naar de Maan. Door het ontbreken van een dampkring is de Maan nog veel meer doelwit van kosmische straling. Maar ook de Maan is na ruim vier miljard jaar van kosmische bombardementen niet opgegeten door mini-zwarte gaten, strangelets of vacuumverval.

Tegmark en Bostrom hebbben recentelijk opnieuw de drie rampscenario's onderzocht, aangevuld met nog twee soorten van kosmische rampen:

• rampen ontstaan door inslagen van planetoïden, nabije supernova-explosies en/of gamma-straling uitbarstingen
• uitroeiing van de aarde door vijandig buitenaards leven

Bij alle vormen van kosmische rampen was de uitkomst hetzelfde: de kans dat een dergelijke ramp ons overkomt is op zijn hoogst eens per 1,1 miljard jaar met een kans van 99,9%. Tegmark en Bostrom hebben daarbij overigens niet gekeken naar rampen veroorzaakt door de mens zelf, zoals een kernoorlog. Voor iedereen die het artikel van Tegmark en Bostrom in een uitgebreider variant dan de Nature-versie willen lezen: kijk eens op http://xxx.lanl.gov/PS_cache/astro-ph/pdf/0512/0512204.pdf .