Rotterdam 'apetrots' op rappe metro

In 1968 zorgde de foto van een volgepakt metrostation Zuidplein al voor hilariteit, en nu wéér. Althans, bij mevrouw M. van Egmond Korpershoek, die meteen in de pen klom. ,,Zie je dat kleine, 7-jarige jochie helemaal rechts? Met dat brilletje en die kaplaarzen? Dat jongetje heet Frits en is nu mijn man!’’

Een volgepakt station Zuidplein. Wachten op de eerste metro.

Inderdaad, op één van de perrons van de toen nog kersverse halte in Rotterdam-Zuid, zien we een ventje nieuwsgierig in de richting van de fotograaf turen. Om hem heen nog veel meer volk, keurig achter de witte streep.

,,Mijn schoonmoeder,’’ gaat het briefje verder, ,,vertelde mij steeds dat mijn man een onderzoekertje was en altijd op pad was. Ze woonden op de Brielselaan en op een dag was hij weer foetsie. Waar was hij? Bleek dat hij in zijn eentje naar Zuidplein was gegaan, om er achter te komen wat al die drukte betekende. Dus staat hij daar, zonder ouders, te kijken wanneer die metro nu kwam...’’

De metro! Negen februari negentienachtenzestig – Rotterdam heeft een metro! Het kortste lijntje ter wereld weliswaar, maar who cares? Centraal Station-Zuidplein; stukkie ondergronds, stukkie bovengronds. Van heinde en verre kwamen ze om dit wonder te aanschouwen, om met een noodvaart van Zuid naar Noord te zoeven, en weer terug!

Rotterdammer Mario Bosch was toen 8 jaar, woonde in Pendrecht, en was er bij. Aan de hand van zijn vader maakte hij zijn allereerste rit met de metro. ,,Mijn herinneringen daaraan zijn erg vaag, maar ook wij stonden op metrostation Zuidplein te wachten om daar in één van die fonkelnieuwe, blauwe metrotreinen te stappen.’’

Het voor die tijd heel moderne materieel, met de grote M onder de voorruit, zou ruim dertig jaar het gezicht van de Rotterdamse metro bepalen. ,,Als gevolg van de komst van de metro veranderden er veel bus- en tramlijnen, vandaar dat de RET een kleine brochure uitgaf die ik tot op de dag van vandaag nog bezit. Daarin staan alle wijzigingen omschreven.’’

Jawel, er waren tourniquets, ‘de voorlopers van de huidige ov-chipkaartpoortjes’. ,,Voor een rit met de metro had je een apart kaartje nodig. In ieder station was een rij gele automaten (‘na geldinworp knop geheel uittrekken’) die de volgende kaarten kon leveren: een 5-rittenkaart voor volwassenen (1 gulden 25), een enkeltje voor volwassenen (0,50), een 4-rittenkaart voor kinderen (0,50) en een enkeltje voor kinderen (0,25).’’

O, nostalgie! ,,Op één van de perrons van ieder station stond een huisje waarin de perronopzichter zat. Als het tijd was om te vertrekken, riep hij ‘niet meer instappen’ en gingen de deuren dicht. Aanvankelijk werden de deuren door de bestuurder centraal geopend en gesloten, maar al snel moesten de passagiers dat zelf doen. In de treinen zaten boven de ramen metalen routestrips en de stations werden door de bestuurder omgeroepen.’’

Dank, Mario Bosch, voor deze fijne informatie!

Ook Jan van den Heuvel uit Spijkenisse was nog jong, toen de metro in Rotterdam verscheen. ,,Mijn vader had, omdat hij bij de gemeente werkte, al wat informatie over deze wondertreinen en bovendien viel een week van tevoren een RET-brochure ‘Met blijdschap en excuses’ in de bus. Daarin stond hoe de metro werkte, hoe je naar binnen moest en wat het kostte. Als jongetje van nog geen 9 vond ik het allemaal reuze spannend: een trein die eerst bovengronds en later ‘onder het water’ door ging.’’

Heel stiekem ging hij van huis, en liep van Pendrecht naar Zuidplein. ,,Voor ik meen 25 cent kon je een kinderkaartje kopen. Dat moest in een automaat worden gestopt, waarna er een stripje met speciaal ruw materiaal werd afgehakt. Er was nog toezicht vanuit een hokje naast de toegangspoortjes en ook op de perrons was er een glazen hokje met een strenge doch rechtvaardige RET’er.’’

Wat heeft hij genoten. ,,Van alle indrukken van dit moderne wonder dat ook van Rotterdam een metrostad maakte. Met name het uitzicht op de toen nog volop in gebruik zijnde Maas- en Rijnhaven was indrukwekkend. En die duik in de tunnel, met een topsnelheid van maar liefst 80 kilometer per uur, was het absolute hoogtepunt.’’

De opa van Rotterdammer P. Hoogerbrugge had ruim veertig jaar bij de RET gewerkt en had daarom een uitnodiging gehad om samen met zijn vrouw de ‘introductierit’ mee te maken. Door een ernstige ziekte kon hij er echter niet bij zijn en ging zijn kleinzoon met diens grootmoeder.

,,Ik was 11 jaar en samen met mijn oma reisde ik op en neer tussen CS en Zuidplein. Toen we met de trein de tunnel op Zuid uitreden, terwijl de Rijnhaven zichtbaar werd, besefte ik dat Rotterdam nu een échte wereldstad was geworden. Ik was apetrots.’’

Voor de familie Van de Laar was er nóg een reden om bij deze bijzondere datum – 9 februari – stil te staan. ,,De foto is genomen op de geboortedag van onze jongste dochter Cily. Veel voorstellen om haar te vernoemen naar de opening van de metro van het Centraal Station naar Zuidplein kregen wij – zoals Metra en Metrolientje – maar daar hebben wij toch maar geen gevolg aan gegeven.’’