Een Sitemap maken

Elke website waaraan regelmatig nieuwe dingen worden toegevoegd wordt in in loop van de tijd steeds minder toegankelijk. Dat komt doordat de structuur ingewikkelder wordt, waardoor je bezoeker zich door steeds meer en grotere menu's moet worstelen om te vinden wat hij zoekt. Als je daarvoor geen alternatief aanbiedt zal je bezoeker snel vertrekken als hem dit overkomt.

Dit probleem is op verschillende manieren op te lossen. Ëén ervan is door je website te voorzien van een sitemap. Dat is een aparte bladzijde waarin de hele menustructuur wordt getoond. Je bezoeker kan vanuit de sitemap met een paar muisklikken zijn doel bereiken.

Op deze bladzijde staat beschreven hoe je het kunt aanpakken om zo'n sitemap te bouwen. Standaard regels voor het maken van een sitemap zijn echter niet te geven. Daarvoor zijn er te veel mogelijkheden. Maar met goed kijken naar hoe het op andere sites is gedaan en met wat gezond verstand kun je een heel eind komen:

• Een sitemap moet duidelijk zijn. Één blik moet voor de bezoeker genoeg zijn om de structuur van je website te doorgronden.
• Een sitemap moet goed te vinden zijn. Dat betekent dat een link naar de sitemap altijd in beeld moet zijn, zodat de sitemap op elk gewenst ogenblik kan worden geopend.
  Wat je heel vaak ziet is dat de link naar de sitemap in het (horizontale) hoofdmenu zit, bovenaan de bladzijde. Als de pagina groter is dan het scherm verdwijnt de link uit beeld als de bezoeker naar beneden gaat scrollen.
• De informatie in een sitemap mag de bezoeker niet overweldigen. Daarom zou je een sitemap als geheel in één keer moeten kunnen bekijken, zonder te hoeven scrollen.
  Dit is echter niet altijd realiseerbaar en soms zelfs ongewenst. Dat laatste is het geval als je de sitemap wilt gebruiken als hulpje voor webscrawlers bij het indexeren van je website. Dat wordt verder op deze bladzijde besproken.

Een manco dat veel grotere websites hebben is dat de aangeboden informatie de bezoeker overweldigt. Er wordt in één keer een enorme hoeveelheid informatie over de bezoeker heen gegoten, waardoor deze in verwarring raakt en vertrekt.
Ook dat kun je met een sitemap omzeilen, maar een lokale zoekmachine doet het dan beter.
Lokale zoekmachines zijn er genoeg te vinden op internet, hoewel hun aantal lijkt af te nemen. Daarbij zijn er ook die je gratis kunt gebruiken. Er worden er een paar genoemd bij Website-gereedschappen onder de knop . Dergelijke diensten kunnen echter wat minder gewenste zij-effecten veroorzaken, zie o.a. het item "Internet Diensten gebruiken".

Een sitemap is meestal bedoeld om het navigeren in je website te vereenvoudigen. Het kan dan handig zijn om de sitemap te laten verschijnen in een popup, zoals op deze site. Als je op de link in de linker kolom klikt verschijnt de sitemap. De bladzijden die je aanklikt verschijnen in het hoofdvenster van de website.

De techniek die in de sitemap van deze website gebruikt wordt staat beschreven in het item "Informatie laten verdwijnen en weer laten verschijnen". (specifiek: display:block/none).

Naast eenvoudiger navigeren is er een tweede reden om een sitemap op je website te zetten, namelijk: het laten indexeren van je site door zoekmachines. Webcrawlers hebben namelijk veel moeite met het indexeren van websites met een ingewikkelde structuur. Het is daarom handig om alle bladzijden waarop nuttige informatie staat bij elkaar te brengen op één of enkele aparte pagina's. Op die pagina worden alleen HTML anchor-tags toegepast (<A href="...">link-tekst</A>). Webcrawlers hebben daar aanzienlijk minder moeite mee.
Zorg er voor dat de sitemap toegankelijk is vanuit elke plek op de website. De sitemap moet duidelijk worden aangeboden. Probeer niet om de sitemap te verbergen achter een onzichtbare link. De meeste webcrawlers hebben dat in de gaten en stoppen met indexeren.

Op het voorblad van deze website staat een duidelijke button 'Sitemap'. De sitemap van deze site wordt geopend in een popup (met behulp van JavaScript) en bevat dynamisch HTML. Het is gebleken dat de indexering door die sitemap niet beter wordt!

Een sitemap is betrekkelijk eenvoudig zelf te maken met behulp van (ook gratis) software. Daarmee kun je heel ver komen als je géén frames en/of inline-frames in je website gebruikt. Als je wel frames gebruikt zul je bijna altijd handmatig een nabewerking moeten uitvoeren om er iets goeds van te maken.

Links die in JavaScript zijn geprogrammeerd worden meestal niet gezien door de software. Dat betekent dat je zelf nog correcties aan moet brengen.
De sitemap op deze website is opgezet met behulp van software. Er is vervolgens behoorlijk gewijzigd in de uitvoer, om de sitemap te laten worden zoals die nu is. De opmaak is helemaal aangepast en de site map is voorzien van dynamisch HTML om stukken tekst te verbergen of te tonen.
Als je alleen maar <a>-tags gebruikt voor de hyperlinks, kun je met software toch heel ver komen.

Tenslotte:
Als je eenmaal een sitemap op je site hebt gezet moet ook die goed onderhouden worden. Een sitemap hoort up-to-date te zijn! Als je hebt gewijzigd in de uitvoer van een sitemap-generator, zal het geheel of gedeeltelijk handwerk zijn.
 
Er bestaan ook sitemaps die helemaal zijn gericht op de webcrawlers van zoekmachines. Dat wordt beschreven in het item XML-sitemaps voor het aansturen van zoekmachines.

Opmerking:
 
Aan het plaatsen van een lokale zoekmachine op je website wordt apart aandacht besteed. Zie daarvoor het item "Een lokale zoekmachine op je website".