Geschiedenis van de geestelijke verzorging aan gedetineerden in Nederland

1. Het begin.
   a. Een kort overzicht van de eerste vormen van geestelijke verzorging aan gedetineerden.
   b. Het Nederlands Genootschap ter zedelijke verbetering der gevangenen
   c. De Geestelijke verzorging sinds de tweede wereldoorlog.

   Uit: "Pastoraat achter muren", doctoraalscriptie van Marjanke van der Horst en Fons Flierman. Speciale uitgave Contactblad van de aalmoezeniers bij de Inrichtingen van Justitie, Den Haag, november 1987.

2. Ontwikkelingen na de tweede wereldoorlog.
   Ontstaan van het huidige Justitiepastoraat.
   
   De wijze waarop de geestelijke verzorging in de Inrichtingen van Justitie tegenwoordig georganiseerd is, is voortgekomen uit de situatie na de 2e wereldoorlog, toen in kampen en gevangenissen verspreid over het hele land ettelijke tienduizenden politieke gevangenen geïnterneerd zaten Aanvankelijk was er voor hun geestelijke verzorging niets georganiseerd. Eind '45 begint de Interkerkelijke Contactcommissie Justitie het contact met de overheid ter hand te nemen, wat in 1948 resulteert in de benoeming van een hoofdaalmoezenier en een hoofdpredikant.
   
   a. Activiteiten van ds. C. W. Coolsma
   b. Ontwikkelingen in het kamp "Duindorp"
   c. Protestanten en katholieken
   

   Uit: Akke Hoekstra De Tirannie verdrijven die ons ons hart doorwondt. overheid, politieke delinquenten en kerken 1944/45 - 1949. Doctoraalscriptie 1991 Kampen.

3. Wortels van de structuur van het huidige Justitiepastoraat
   Na de oorlog nemen diverse predikanten en pastores het initiatief tot pastoraal werk onder geïnterneerde Nederlanders die tijdens de bezetting gecollaboreerd hebben met de bezetters. Hier begint het Justitiepastoraat in de huidige vorm.
   

   uit: Het Justitiepastoraat in Nederland, uitgave ter gelegenheid van veertig jaar Hoofdaalmoezenier en Hoofdpredikant bij de Inrichtingen van Justitie in Nederland 1949-1989. Den Haag 1991