zondag, februari 12, 2006

Geluidsgolven als start van een supernova?

computersimulatie van zware ster
Een groep astronomen onder leiding van Addam Burrows (Universiteit van Arizona) hebben een computersimulatie van een zware exploderende ster, een supernova, uitgevoerd en ontdekt dat geluidsgolven een belangrijke rol spelen bij de start van de explosie. Het gaat hierbij om de zogenaamde type 2 supernovae, die ontstaan als zeer zware sterren na een kortstondig leven van 10 tot 20 miljoen jaar al hun brandstof in de kern er door heen gejast hebben (beginnend bij waterstof als brandstof, daarna helium en na nog een serie verbrandingen van steeds zwaardere elementen tenslotte eindigend in een sterkern van ijzer). In die laatste fase van de ster is de kern nog zo'n 1,5 zonsmassa en is net zo groot als de Aarde. Op dat moment als ook het ijzer als brandstof op is klapt de kern ineen en vindt er een schokgolf plaats. Dat is het kritieke moment van de simulatie, want al sinds de jaren zestig probeert men na te bootsen wat er dan precies gebeurt. Probleem is namelijk dat de scholkgolf telkens dempt en dat de energie onvoldoende is om de buitenlagen van de ster te laten exploderen. In de jaren tachtig was de gedachte dat wellicht neutrino's verantwoordelijk zijn voor het transport van energie van de sterkern naar haar buitenlagen, maar daar is men weer van af gestapt. Neutrino's hebben niet genoeg energie om deze rol te kunnen vervullen. Burrows en zijn collega's hebben een computersimulatie uitgevoerd en wel van de eerste seconde van de supernova-explosie. Daaruit kwam naar voren dat in de kern na 500 milliseconde de kern begint te trillen. Na 600 tot 800 milliseconde is deze trilling zo krachtig dat er geluidsgolven beginnen te ontstaan. Die geluidsgolven bewegen naar de buitenlagen toe en zijn wel in staat om de energie uit de exploderende kern over te brengen naar de buitenlagen en daarmee de supernova te veroorzaken. De frequentie van de geluidsgolven is 200 tot 400 Hertz, volgens kenners hoorbaar als een midden-C toon. Ik heb geen verstand van muziek, maar is dat iets wat Pavarotti ook kan halen? In dat geval hebben ze daar in Turijn afgelopen vrijdag de nodige risico's genomen:-))
Voor iedereen die het hele verhaal op zijn/haar gemak nog eens na wil lezen kan hier terecht. Er staat daar ook een link naar filmpjes die gemaakt zijn van de computersimulaties van de supernovae. Het grootste filmpje is 100 Mb groot, dus neem gerust de tijd.

0 Comments:

Een reactie plaatsen

Links to this post:

Een koppeling maken

<< Home