Castor in Tweelingen: mooie dubbelster

Een week vóór de Nationale Sterrenkijkdagen gingen we met enkele leden van Christiaan Huygens waarnemen met de regenpijprefractor (de 150mm F1800 lenzentelescoop op de zware "Van Vliet-montering"). Dat was welgeteld op vrijdag 24 februari. Toen ik aankwam was Henk Prein al samen met een collega aan het werk. Ze hadden nieuwe wieltjes bij zich om de koepel soepeler te laten draaien. Van de oude wieltjes waren er enkele versleten en daarom hadden ze op hun werk nieuwe geslepen. Het weer buiten was niet echt helder, maar er waren een paar sterren te zien. Dus toch maar een poging gewaagd om waar te nemen. Op de bekende objecten als Orionnevel en Saturnus na was er niet echt veel bijzonders te zien. Nou ja, eentje vond ik wel aardig: de dubbelster Castor in het sterrenbeeld Tweelingen. In de rainpipe was die heel mooi te scheiden in twee sterren die bijna even helder zijn. Castor A is 2,0m en 6 boogseconden daar vandaan staat z'n broertje Castor B, met een helderheid van 2,8m. Ze blijken uit onderzoek daadwerkelijk rondjes om elkaar te draaien met een periode van ongeveer 350 jaar. Castor A en B zijn beiden ook weer dubbel, maar dat is niet te zien: het zijn spectroscopische dubbelsterren, d.w.z. dat alleen uit een spectrum blijkt dat ze een onzichtbare begeleider hebben. De eerste astronoom die ontdekte dat je met een spectrum dubbelsterren kunt ontdekken was de Duitser Joseph Fraunhofer. En laat die beste man nou op 6 maart 1787 geboren zijn, vandaag dus precies 219 jaar geleden.
Maar goed, het ging dus even over Castor. Nader gegoogle op internet levert de wijsheid op dat Castor zelfs zesvoudig is. Iets verderop staat namelijk nog de gravitationeel aan Castor verbonden spectroscopische dubbelster, waarvan de zichtbare ster veranderlijk is: YY Geminorum. Het is maar dat u het weet. Afgelopen vrijdag was ik trouwens aanwezig bij de Nationale Sterrenkijkdagen, die 140 bezoekers trok bij Christiaan Huygens (lees het verslag in het AD/Drechtsteden van vandaag). Ook toen heb ik eventjes getuurd naar Castor. Best interessant zo'n dubbelster. Weer eens wat anders dan nevels of bolhopen.